radikal'de geçtiğimiz gün bir anket sonucu yayımlandı, 2008'den kalma. az önce fehmi koru, bu sonuçları değerlendiriyordu bir televizyon kanalında, oruç tutmayanları açıklamak için kıvrandı, "işte gayrimüslimler var, hastalık gibi sebeplerle tutamayanlar var, onun dışında herkes hep birlikte tutuyor orucunu," dedi. yani bu ülkede dindar olmayan kimse yok, hıristiyan ya da yahudi olmayıp da, kendini islam'ın gereklerine göre yaşamak zorunda hissetmeyen kimse yok, oruç tutmuyorsa hastadır, demeye getirdi. anketin kendisi, bu iddiayı pek doğrulamıyor aslında.
yukarıda söz konusu anketten iki soru var. ikinci soruda ankete katılanların "dindarlık" açısından kendilerini tanımlaması istenmiş, ama seçenek yelpazesi "dinin gereklerine pek inanmayan biri" diye başlıyor. demek ki anketi hazırlayanlar, türkiye'de kimsenin açıktan dinsiz olduğunu söyleyeceğine ihtimal vermemişler. herhalde haklıdırlar, ama bu, türkiye'de dinsizlerin yaşadığı gerçeğini değiştirmez (mesela bundan bir ay kadar önce, bir markette, market sahibinin şahsında bu dinsizlerden biriyle tanıştım; elimdeki biralardan gaza gelip, "abi biliyor musun ben bu din işlerini hiç sevmiyorum, ramazan'da bir ay boyunca özellikle içki içiyorum," dedi durduk yerde). o zaman, verilen yanıtları da bu payla değerlendirmek, gerçek dindarlığı saptamak için buradaki dindarlık iddialarından indirim yapmak gerekiyor demektir. birinci soruda, hiçbir zaman oruç tutmayanların, namaz kılmayanların oranlarının %8 ve %18 olması da bunu doğruluyor sanki. kısacası, "dinin gereklerine pek inanmayan biri"lerinin aslında dinle filan işi olmadığını, "inançlı ama dinin gereklerini pek yerine getiremeyen biri"lerinin de en azından bir kısmının "dine inanmıyorum ama bir güç var, hissediyorum" noktasında olduğunu düşünüyorum. buradan yola çıkarak, türkiye'deki ateist+agnostik+deistlerin sayısının dört-beş milyon civarında olduğunu söyleyebiliriz gibi geliyor bana. "inançlı ama dinin gereklerini pek yerine getiremeyen biri"lerinin ülke nüfusunun neredeyse üçte birini oluşturuyor olması da (özellikle de "dinin gereklerini yerine getirmeye çalışan dindar biri" seçeneği varken), sofuluğu gittikçe görünür hale gelen bir ülkede yaşadığını düşünenlerin yüreğine su serpmiş midir?
onemli olan inanclarin ve bunlarin gerektirdigi yasama bicimlerinin baskalarina empoze edilmesi, yoksa kim neye inanirsa inansin ne farkeder
YanıtlaSilsofuluğun görünür olması, denilince düşündüm. görünür olan şey aslında daha başka: sofuluğu sırtlayıp onu göstermek isteyenlerin sayısı artmış olabilir. ama sofu görünmekle sofu olmak arasındaki dağlar kadar fark olduğu yerde duruyor; dahası o dağların doruğu daha yükseklere uzandı şimdi.
YanıtlaSildindarların, muhafazakarların kredi kullanımı, sözünü ettiğin sofuluğun sadece görüntüde olduğunu tek başına kanıtlıyor. demek dindarlar yeterince dindar davranmıyor ya da davranamıyor (kendimi dışında tutmuyorum. bir müslüman olarak performansımı beğenmiyorum) tüketimin ayyuka çıkışı ise başka bir şeyi gösteriyor: birileri düpedüz islam'ı israf ediyor. tasarrufun sadece kumbarayla, keseyle değil kalple ilişkisini düşünen biri varsa onunla orucumu açmak istiyorum.
iftar sofrasında iki çeşit yemek olduğu için yüzünü ekşitip böyle sofra mı olur diyenlere bakıyorum. oysa bir iftar sofrası tam da öyle olmalı. ama şöyle bir dolaşalım iftar sofralarını...
inan bana sofuluk yok oldu. görüntüsü her yerde seni karşılıyor diye yanılma.
dindarlığın zaten kendisi en saf haliyle bile gerilimli bir alan. huzur islam'da mı değil mi bu açıdan tartışılabilir. mesela benim gibi fazla dindar olmayan biri için bile ramazan'da bir ay gıcıklığına içki içen adam gıcık gelebilir. bu, aynen artık klişeleşmiş bir görüntü olan; ramazan'da yolda yemek yiyenleri döven ama aynı anda kendisi de sigara içen gençlerin ilginç ruh hallerine benzeyen bir durum. ikisinin de hangi ortamlarda yeşerip büyüdüğünü merak ediyorum.
YanıtlaSilevet, sofuluk sadece bir imaj artık. yani sorun yok. bu ortama irtica gelse bile hiç soluksuz kendini malezya'ya atar.