29.6.20

bu resmi kim yaptırdı?

 

fikir yürütmek serbest: bence soldaki kişi, fatih'in 1479'da yendiği ve barış imzaladığı venedik doga'sı giovanni mocenigo'nun oğlu leonardo. tablo, antlaşmanın hemen ertesinde yapılmış olabilir.

cem sultan olma ihtimalinden söz edilse de fatih'in büyük oğlunu değil küçük oğlunu resme almasını açıklamak zor. ayrıca cem sultan'ın sağ kulağında deformasyon olduğuna dair hiçbir tarihsel bilgi yok.

tablonun yapıldığı dönemde çok yaşlı olan mocenigo (71 yaşındaydı), oğlunun geleceğini garantiye almak ve fatih'le arasında güçlü bir bağ kurmak istemiş olmalı.

aynı kaygı, leonardo'nun giysisini de açıklayabilir: fatih'in italya'ya yönelik hırsının farkında olan mocenigo, venedik'in ya da genel bölgenin osmanlı yönetimi altına girmesi ihtimaline karşı böyle bir hamle yapmış, oğlunu fatih’le “aynı karede” ve uyum içinde göstermek istemiş olabilir.

16. yüzyıldan 18. yüzyıla dek avrupa'yı saran "turquerie" modası, tam da böyle bir şeydi - avrupa aristokrasisi, osmanlı'nın giyimini taklit etmeye bayılıyordu çünkü osmanlı'nın gücünden hem korkuyor, hem de etkileniyordu.

resmin bellini'ye ait olmadığı anlaşılıyor, hatta resmi yaptıran da fatih değil, doğrudan mocenigo olabilir. bellini'nin atölyesine kendisi için sipariş vermiş olması ve var olan fatih resminden yola çıkılarak oğlunu kompozisyona dahil ettirmiş olması mümkün. açıkçası fatih’in bu resimden haberi olduğunu sanmıyorum – roma imparatorluğu’nun “caesar”ı (kayzeri) unvanını almış birinin, tıfıl bir oğlanla aynı boyda, aynı yükseklikte resmedilmeyi kabul edeceğini düşünmek abes olur.

dolayısıyla buradaki asıl soru, "resimdeki kişi kim?"den ziyade, "bu resmi kim yaptırdı?" olmalı. bu sorunun yanıtı, ilkinin de yanıtına işaret edecek.