tag:blogger.com,1999:blog-18019487852967726872024-03-05T18:25:40.340+03:00cem akaşşefin salatası - okuma, düşünme, yaşama notları...cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.comBlogger455125tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-56970507379871096712024-03-05T12:24:00.005+03:002024-03-05T18:25:08.108+03:00 Arz: Düşünce Tarihimizde Maddiyat-Maneviyat Ekseni ve Oto-Emperyalizmin Sonuçları<p><span style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: inherit;">Türk düşüncesinin hakim paradigmalarından biri Doğu-Batı ekseni
olageldi. Bu aslında maddiyat-maneviyat ekseniydi ama maneviyat neredeyse sadece
İslami maneviyat olarak tasarlandı, Hint ve Uzakdoğu maneviyatı çok az belirdi
bu formülasyonda. Dünya bu formülasyonda insanı Allah’tan uzaklaştıran bir
istasyon olarak görüldü, zaten “dünya” sözcüğünün kelime anlamında da bu kirlilik
duygusu var.</span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Bugün artık açıkça görülüyor ki milattan sonraki birinci binyılın
önerdiği maneviyata dönmeye çalışmanın faydası yok. Aradan bir binyıl daha
geçti, bugün üçüncü binyılın önereceği maneviyat, büyüsü bozulan dünyaya
büyüsünü geri vermek (“re-enchantment of the world”) ama bunu başka bir yoldan
yapmak üzerine kurulu olmalı. Burada yukarıdaki nedenlerden ötürü “dünya”
yerine “arz” (“arzın merkezine seyahat”teki arz) sözcüğünü tercih ediyorum; arza
yönelik, arzla bütünleşmeye yönelik bir maneviyat; “el kiri dünya”nın yerine “koruyacağımız
ve bizi koruyacak arz”ı öne çıkaran bir maneviyat gerekli. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Maneviyat” o kadar zor bulunur bir şey değil - insanın kendisinden öte,
kendisini aşan bir aidiyet inancı kurması. Yeterince sessiz kalabilen herkes iyi
kötü bir maneviyat edinir; her halükarda bu maneviyat, Osmanlı döneminin
idealize edilmiş “bir elde kılıç bir elde Kuran” maneviyatından çok farklı
olmak zorunda (kaldı ki Kanuni döneminde bile taş çatlasa 150 bin kişinin buna
benzer bir maneviyatı olduğu varsayılsa, imparatorluğun kalan 30 milyonu başka
bir gerçeklik yaşıyordu); bu dünyanın ötesine yönelik değil, bizzat arzı
merkezine alan bir maneviyat olmak zorunda. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Bu tüm dünya için artık acil bir ihtiyaç, ama en net görülebileceği yerlerden
biri hasbelkader Türkiye oldu. 19.-20. yüzyılın İslam odaklı Türk düşünürleri
bugün yaşasaydı, geldiğimiz noktada İslam’ın artık bir çıkış olamayacağını gözyaşları
içinde idrak ederdi herhalde. Son 20 yılda yaşanan oto-emperyalizm, bu
toprakların ve bu insanların (dini-siyasi görüşü fark etmeksizin) sömürülmesi, İslam
temelli maneviyatın dehşetli bir sinisizmle bu sömürüyü kolaylaştıracak ve
sürekli kılacak şekilde kullanılması üzerinden yol aldı. Bugün kurulmuş olan “Müslüman
ülke” görüntüsü, herhangi bir maneviyattan olabilecek en uzak ülkeyi yaratmayı başardı;
maneviyatın en yüzeysel işaretleri kullanılarak en acımasız maddiyat mazur
gösterilir oldu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Bugün insanlığın çıkışını, ikinci binyıla özgü maddiyatçılığından
sıyrılıp üçüncü binyılın maneviyatını kucaklamaya, “iyi yaşam”ın fiziksel
koşullarını yeniden tanımlayıp arzı kurtarmaya yönelmekte görüyorum, ki arz da
bizi kurtarabilsin.</span><o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-12899238491847161932024-02-21T20:29:00.002+03:002024-02-21T20:29:49.173+03:00 Determining Plagiarism in Literary Works<p><span style="text-indent: 0in;">In order to prove plagiarism between two
literary works, it is not enough to identify similarities in ideas, themes,
subjects, places, periods, characters and plots. Since people have been writing
fictional texts throughout history, it is now almost impossible to find ideas,
themes, topics, plots, characters, etc. that no one has ever thought of. These
are therefore not covered by copyright. Every text written by every author has
similarities with other texts written by other authors before. This is the
presupposition of contemporary literature. This similarity does not mean
plagiarism. If we were to destroy newly written books because they were more or
less similar to other texts written before, no new books would be published.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">To prove plagiarism, <b>all</b> of the
following elements must be demonstrated beyond dispute:</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><b><span style="mso-ansi-language: EN-US;">1. Syntax overlap.<o:p></o:p></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">The two texts contain the same sentences and
paragraphs, or the same sentences and paragraphs with minor changes, but
retaining the main skeleton (paraphrase).</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">This is the most important criterion for
proving plagiarism. In order to detect syntactic similarities, advanced
software for academic texts can be used. It is important to note that no matter
which two texts you compare, similar sentences can be found to some extent;
this does not constitute plagiarism, as some sentences can easily be written by
any author. It is generally accepted that this similarity can be between 5-10
percent. If the similarity exceeds this, plagiarism may be suspected.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><b><span style="mso-ansi-language: EN-US;">2. Literary context overlap.<o:p></o:p></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">The functioning of the world created in the two
texts is the same.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Every novel creates a literary world; the
functioning and mechanics of this world consists of many elements and can be
objective, psychological, surrealist, fantastic, fairy-tale, magical realist,
socialist, materialist, religious, tragic, melodramatic, etc. To be considered
plagiarism, the literary context must be the same in both texts. Comprehensive
textual analysis is necessary to determine this.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><b><span style="mso-ansi-language: EN-US;">3. Overlap in literary style.<o:p></o:p></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">The language and textual organization of the
two texts are the same.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">No matter how "plain" and
"transparent" the language, every author's writing has distinctive
stylistic features and unique linguistic tics. In order to speak of plagiarism,
these stylistic features and tics must be identical in both texts.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Each text presents a structure. While part of
this structure is related to how the text appears on the page, an important
part of it is related to how the constituent parts of the text are arranged and
how they relate to each other. The temporal and spatial organization of the
text is included in this structure. In order to speak of plagiarism, this
structure must be seen exactly in both texts. Comprehensive textual analysis is
necessary to detect plagiarism in language and text structure.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><b><span style="mso-ansi-language: EN-US;">4. Overlap in the purpose of writing the text
and its conclusion.<o:p></o:p></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">The purpose of writing and the conclusion of
the two texts are the same.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">In every text, one can identify at least one
purpose for writing that text; this purpose may be the consideration of an
argument about the world, society, people, relationships, or it may be the
evaluation of one or more truth arguments; it may be based on literary or
artistic arguments. Again, when each text is completed, it reaches some
conclusions in line with this purpose; again, these are conclusions about the
world, truth or art. In order to speak of plagiarism, the aims and conclusions
must be the same in both texts. Comprehensive textual analysis is necessary to
determine this.</span><span lang="TR"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>
<span style="font-size: 18.6667px; font-weight: 700;">Cem Akaş</span><p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-58638642759381232862024-02-21T19:40:00.002+03:002024-02-21T19:40:57.976+03:00intihal nedir, nasıl yapılır?<p><span style="text-indent: 0in;">İki edebi eser
arasında intihal ilişkisinin kanıtlanabilmesi için fikir, tema, konu, mekan,
dönem, karakterler, olay örgüsü benzerliklerinin saptanması yeterli değildir. İnsanlar
tarih boyunca kurgusal metinler yazmış olduğu için, bugüne kadar hiç kimsenin
akıl etmemiş olduğu fikirler, </span><span style="text-indent: 0in;"> </span><span style="text-indent: 0in;">temalar,
konular, olay örgüleri, karakterler vs. bulmak artık neredeyse mümkün değildir.
Dolayısıyla bunlar telif hakkı kapsamına girmez ve “copyright”lanamaz. Her
yazarın yazdığı metin, başka yazarların daha önce yazdığı başka metinlerle
benzerlikler taşır. Çağdaş edebiyatın ön kabulü budur. Bu benzerlik intihal
anlamına gelmez. Daha önce yazılmış başka metinlere az ya da çok benzediği için
yeni yazılan kitapları yok etmeye kalksaydık, hiçbir yeni kitap çıkamaz olurdu.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="text-indent: 0in;">İntihalin
kanıtlanabilmesi için aşağıdaki unsurların </span><b style="text-indent: 0in;">hepsinin</b><span style="text-indent: 0in;"> tartışmasız
gösterilebilmesi gerekir:</span></p><p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="text-indent: 0in;"><br /></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><i><span lang="TR">1.Sözdizimi örtüşmesi.
<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">İki metinde aynı
cümlelerin ve paragrafların bulunması ya da bunların ufak değişikliklerle ama
ana iskeletin korunarak (parafraz) yer alması.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">İntihal iddiasının
kanıtlanmasına yönelik <b>en önemli kıstas</b> budur. Sözdizimsel benzerlikleri
saptamak için, akademik metinler söz konusu olduğunda kullanılan gelişmiş
yazılımlardan yararlanılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, hangi iki
metni karşılaştırırsanız karşılaştırın, benzer cümlelerin bir oranda bulunabileceğidir;
bu da intihal kapsamına girmez, bazı cümleler kolayca her yazar tarafından
yazılabilir. Genel kabul, bu benzerliğin yüzde 5-10 arasında olabileceğidir.
Bunu aşan bir benzerlik saptanırsa intihalden şüphelenilebilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><i><span lang="TR">2.Edebi bağlam örtüşmesi.<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">İki metinde yaratılan
dünyanın işleyişinin aynı olması. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">Her roman edebi bir
dünya yaratır; bu dünyanın işleyişi, mekaniği çok sayıda unsurdan oluşur ve
nesnel, psikolojik, gerçeküstücü, fantastik, masalsı, büyülü gerçekçi, toplumcu,
materyalist, dini, trajik, melodramatik vs. olabilir. İntihalden söz
edilebilmesi için edebi bağlamın iki metinde de aynı olması gerekir. Bunu
saptamak için kapsamlı metin analizi gereklidir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><i><span lang="TR">3.Edebi üslup örtüşmesi.<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">İki metinde dil ve
metin kurgusunun aynı olması.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">Ne kadar “düz” ve
“şeffaf” bir dille yazarsa yazsın, her yazarın yazı dilinde ayırt edici üslup
özellikleri ve kendine özgü dilsel tikler vardır. İntihalden söz edilebilmesi
için bu üslup özelliklerinin ve tiklerin iki metinde de birebir görülmesi
gerekir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">Her metin bir yapı
sunar. Bu yapının bir kısmı metnin sayfa üzerinde nasıl göründüğüyle
ilgiliyken, önemli bir kısmı da metni oluşturan parçaların nasıl dizildiği,
birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduğuyla ilgilidir. Metnin zamansal ve
mekânsal kurgusu bu yapıya dahildir. İntihalden söz edilebilmesi için bu
yapının iki metinde de birebir görülmesi gerekir. Dil ve metin kurgusunda
intihali saptamak için kapsamlı metin analizi gereklidir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><i><span lang="TR">4.Metnin yazılma
amacında ve ulaştığı sonuçtaki örtüşme.<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">İki metnin yazılış
amacının ve vardığı noktanın aynı olması.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR">Her metnin içinde, o
metnin yazılmasını gerektiren en az bir amaç saptanabilir; bu amaç dünyaya,
topluma, insanlara, ilişkilere yönelik bir savın ele alınması olabileceği gibi,
bir ya da birden çok hakikat savının değerlendirilmesi de olabilir; edebi ya da
sanatsal savların üzerine kurulmuş da olabilir. Yine her metin tamamlandığında,
bu amaç doğrultusunda bazı sonuçlara ulaşır; bunlar da yine dünyaya, hakikate
ya da sanata dair sonuçlardır. İntihalden söz edilebilmesi için iki metinde de amaç
ve sonuçların aynı olması gerekir. Bunu saptamak için kapsamlı bir metin
analizi gereklidir.<o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-36448973612182633752024-01-20T18:23:00.003+03:002024-01-20T18:23:28.029+03:00Marjinal Suç, Sanal Ceza<p> <i><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1. Suç Nedir?</span></i></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">A la</i> Kant, suç, doyum sağlamanın
haksız bir yoludur.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.1.
Doyum, burada, en geniş anlamıyla tanımlanacaktır: herhangi bir arzunun –ister
politik, ister cinsel, estetik, ruhsal vs. olsun– duyulan eksikliği giderecek
derecede tatmin edilmesi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.2.
Haksız bir yolun varolabilmesi için, haklı bir yolun da olması şarttır: aradaki
fark, Kant için ahlaksal bir farktır, yasal değil.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.2.1.
Toplumun yasaları aracılığıyla, verili bir anda neyi suç olarak belirlediğinden
ve zaman içinde bu belirlemenin geçirdiği değişikliklerden –ki bunlar doğrusal
ya da döngüsel olabilir– bağımsız olarak, suç için, tüm zamanlarda ve tüm
toplumlarda sabit kalan, “doğal” bir tanım vardır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.2.2.
Bu, temelinde, dinsel bir görüştür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.1.3.
Haksız yoldan doyum sağlamak Kant’a göre yanlıştır, yanlışlarınsa düzeltilmesi
gerekir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.2.
Hegel için suç, yalnızca birisine yapılan kötülük değil, aynı zamanda ve daha
çok, bir ilkenin doğruluğunun yadsınmasıdır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.2.1
Hegel, Kant’a benzer bir şekilde, doğruluğu tartışılamayacak mutlak ilkelere
ulaşır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.2.1.2.
Bu da, temelinde, dinsel bir görüştür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.3.
İnsanoğlunun varoluşuyla ilgili mutlakları belirlemek, en hafif deyimle ciddi
ve öze ilişkin zorluklar içerir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.3.1.
Bu varoluş, dünyanın varoluşunun ancak çok küçük bir bölümünü kaplamakta ve
diğer –şu andaki ya da geçmişteki– canlı türleriyle karşılaştırıldığında bile,
insanın pek uzun bir süredir dolaşımda olmadığı hemen görülmektedir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.3.2.
Bu varoluş, ahlak değerlerinde şiddetli değişimlere tanık olmuştur: çok temel
–hayatta kalma, üreme gibi konularla ilgili– birtakım ilkeler dışında kalanlar,
hep değiştirilmek, karşı çıkılmak, ayaklar altına alınmak için ortaya konmuş
gibidir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.3.3.
“İnsan doğası”nı oluşturan ve buna uyan ya da ters düşen şeyleri saptamak bu
yüzden ampirik araştırmanın öznesi olamaz pek: bunlarla ilgili her savın, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">a priori</i>, dinsel, inanç-ifadeleri olması
gerekecektir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.
Bu, günümüze ya da başka bir zamana, bu topluma ya da bir başkasına ait
yasaların rastgele, sırf yasa olsun diye oluşturulduğu anlamına gelmez.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.1.
Her yasal bünyede, belirli bir ekonomik şemayı ortaya çıkartmayı ya da
gözetmeyi hedefleyen çok sayıda suç tanımı bulunur; <i style="mso-bidi-font-style: normal;">e.g.</i>, demiryolu taşımacılığında devlet tekeli, mülkiyet hakları,
vs.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.2.
Bunların yararı ya da ahlaksal niteliği ciddi bir şekilde tartışmalı olabilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.3.
Diğer suçlar genellikle o döneme hükmeden –ya da en kötü olasılıkla <i style="mso-bidi-font-style: normal;">idiosyncratic</i> ya da anakronistik– <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Zeitgeist</i>’a uyum gösterir: her ne kadar,
bu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Zeitgeist</i>’ın neler dikte ettiği
hakkında çoğu zaman bir oybirliği bulunmasa da, ahlak konusunda geniş anlamda
bir konsensüsten yine de söz edilebilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.3.1.
Başka bir insanı öldürmek, çalmak, “insan hakları” denilen şeyi ihlal etmek,
genellikle yanlış sayılmaktadır örneğin.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.4.
Nasıl ki <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Zeitgeist</i>’ın işaret ettiği
anlam sabit ya da tartışılmaz değilse, mutlak ya da evrensel değilse, ahlak
için de aynı şey geçerlidir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.5.
Yine de, “ilerleme” diye bir şeyin olduğuna, bugünün yasalarının
geçmiştekilerden “daha iyi” olduğuna, yarının yasalarının da bugünkülerden daha
ileride olacağına dair yaygın bir inanış vardır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.
Bu bir yanılsamadan ibarettir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.1.
“Daha iyi”nin ne demek olduğunu tanımlamakta yarar var: bir yasa diğerinden
teknik olarak daha iyi olabilir, çünkü daha açık, kesin, sofistike ve sınırları
belirlidir; bir yasa, daha “adil” olduğu için de daha iyi olarak
nitelendirilebilir. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.1.1.
Bu tartışmada, terimin ikinci anlamı kullanılmaktadır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.2.
Hangi yasanın daha adil olduğunu saptayabilmek için bir adalet kavrayışının
geliştirilmiş ve kullanılabilir olması gerekir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.3.
Bu kavrayış ampirik olarak, insanoğlunun birkaç bin yıllık deneyiminin –ki bu
deneyim toplamı çoğu zaman kendisiyle çelişir; dairesel değilse, en iyi
olasılıkla sarmaldır zaten– analiz edilmesiyle oluşturulamayacağına göre,
sentetik olarak üretilmesi ve sisteme dışarıdan “enjekte” edilmesi gerekir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.4.
Böyle pek çok sayıda kavrayış oluşturulabileceğine ve sistemin “içinde”yken,
“dış”tan bir bakışla sistem hakkında konuşmak mantıksal bir olanaksızlık
olduğuna göre, dolayısıyla da elde ancak “öznel” kriterler bulunduğu için, bu
kavrayışlardan birini seçmek, hangisinin Kantiyan anlamda daha adil (eğer böyle
bir adalet varsa tabii) olduğuna değil, verili bir toplumda hangi
hakikat-savları toplamının, yönetimdeki grubun ya da bu kararı verecek
olanların çıkarlarına daha iyi hizmet ettiğine bakmayı gündeme getirecektir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.4.1.
Burada çıkar sözcüğünün yalnızca olumsuz ya da maddeci yan-anlamları
olmadığını, söz konusu kişilerin gerçek ve içten inanç ve kanılarını da
içerdiğini akılda bulundurmak gerekir: “vicdan muhasebesi” deyiminin işaret
ettiği kâr-zarar hesabı, beyin tarafından <i style="mso-bidi-font-style: normal;">heuristic</i>
yöntemlerle maddi parametrelere rahatlıkla dönüştürülür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.4.2.
Yine bu kişiler, dar bir elit çevresi olabileceği gibi, geniş bir kitle de
olabilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.5.
Sonuçta eğer bir yasa bütünü değişikliğe uğrarsa, bu, daha iyi
hakikat-savlarının keşfedilmiş olmasından değil (ki öyle olsa bile bunun
ayırdına varmak olanaksız olurdu: ekstrapolasyon yapmak için yeterli veriye
sahip değiliz), yasa koyucuların çıkarlarının ya da yasa koyucuların
kendilerinin değişmiş olmasından kaynaklanır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.5.1.
Her zaman yakılacak bir cadı bulunacaktır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.4.6.6.
Bu da bir hakikat-savıdır. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1.5.
Yani suç, yukarıdaki argümana bakılacak olursa, ya baskın çıkara hizmet ettiği,
ya popüler “dinsel” <i style="mso-bidi-font-style: normal;">(a priori) </i>hakikat-savlarından
esinlendiği, ya da her ikisi de geçerli olduğu için varolan bir yasanın
çiğnenmesi demektir.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2. Suçlular Neden Suç İşler?</span></i></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.1.
Özgür irade nedeniyle – kişi, eyleminin sonuçlarının tümüyle ayırdında olarak,
bir yasayı çiğnemeye karar verebilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.1.1.
Bu, sistem tarafından bir haksızlık yapıldığını düşündüğü ve bu haksızlığı
kendi eliyle düzeltmek istediği için olabilir: oğlunun katilinin serbest
bırakılmasına dayanamayan babanın, katili katletmesinde olduğu gibi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly; mso-outline-level: 1;"><span style="font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.1.2.
Bu haksızlık duygusu daha genelleşmiş de olabilir: sistemin onu dışladığına,
ona yaşama hakkı tanımadığına inandığı için çalan bir hırsızın durumunda olduğu
gibi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.1.3.
Ya da kişi suç işlemeyi bir maliyet analizi konusu olarak algılamaktadır:
belirli bir suçun cezasının ne olduğunu bilir ve karşılığını para ya da zaman
biriminde ödemeyi göze alarak suçu işler.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.
Başka seçenek olmadığı için.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.1.
Bu tipik olarak, kişinin durumu ve eldeki seçenekleri algılayışına bağlıdır:
“Çalmak zorundaydım,” vs.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.2.
Öz-savunma durumlarına uyarlanmış haliyle “köşeye kısılmış fare” sendromu: kişi
öldürmek zorundadır, yoksa kendi öldürülecektir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.2.1.
Laf açılmışken: böyle bir edimdeki şiddet derecesi üzerinde durmakta yarar
olabilir: karşı taraf davranmadan hemen önce silahını ateşlemekle, silahını
ateşlemek, karşısındakinin kafasını taşla ezmek, bağırsaklarını deşmek vs.
arasında oldukça önemli bir fark vardır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.2.2.
Ne var ki bu fark, koşullardan dolayı ortaya çıkmış anlık bir “sağlıklı düşünme
zaafı” olarak değerlendirilir ve genellikle üzerinde pek durulmadan geçilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.2.3.
Oysa bu, şiddete duyulan yoğun açlığın ve gereksinimin, sorumluluktan muaf
olmanın güveniyle doyurulmasıdır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.2.2.3.1.
Cezai ehliyete sahip olmamanın dayanılmaz hafifliği üzerinde de düşünmek
gerekecek – ama şimdi değil.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.3.
Hastalık nedeniyle.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.3.1.
“Ruh ve sinir hastası” suçluların dört türü vardır: a) suçlular, duygusal
gelişimdeki bazı anormalliklerden kaynaklanan kişilik ya da karakter
bozukluğundan mustariptir (“Freudiyen” bakış açısı); b) suçlular, birtakım
güdüleme süreçlerinin ürünüdür ve davranışları da esas olarak bu bağlamda
açıklanabilir ( “Davranışçı” bakış açısı); c) suçlular daha çok, belirli bir
toplumsal ortam tarafından biçimlendirildikleri için suç işler (“Sosyolojik”
bakış açısı); d) suçluların hormonlarının ve bedenlerindeki diğer kimyasalların
dengesi, geçici ya da kalıcı bir şekilde bozulmuştur ve bu yüzden eylemlerini
denetleyememektedirler (“Biyokimyasal” bakış açısı).<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.4.
Suç işlediklerinin ayırdında olmadıkları için.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">2.5.
Zevk için.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3. Suçun İyisi Olabilir mi?</span></i></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.
Anarşik olmayan bir toplum ele alındığında, bu toplumu yöneten kuralların
korunmasının, insanların ortak iyiliği için olduğu varsayılır – bu varsayım bu
aşamada sorgulanmayacaktır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.1.
“Oyun” metaforu da bu varsayımın hemen ardından kullanılır genellikle: her
oyunun kuralları vardır – kural olmazsa oyun çöker.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.2.
Ancak oyunlar bile durağan değildir: kurallar değişir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.3.
Demokratik bir toplumda, kuralları değiştirmek isteyenler çoğunluktaysa,
önerdikleri değişim normalde er ya da geç yürürlüğe konur.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.3.1.
Ancak yalnızca bir azınlık oluşturuyorlarsa ve demokratik yollarla (yani
oylama, gösteri, propaganda vs.) kuralları değiştiremiyorlarsa, iki seçenekle
yüzleşirler: ya çoğunluğa uyacaklardır ya da marjinal suçlular olarak yaşayacak
ve yakalandıklarında, yakalanırlarsa, cezalandırılacaklardır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.1.3.2.
Belirli bir şekilde hareket etmekte ahlaksal olarak haklı olduğunu düşünen kişi
için, böyle hareket etmek <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ahlaksal </i>bir
yükümlülüktür: Thoreau’nun dediği gibi, doğru olan için oy vermek bile, onun
için hiçbir şey yapmamaktır aslında.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.2.
Toplumsal değişim ve “evrim”, muhalif toplumsal aktörlerin eylemleri sonucunda
ortaya çıkar; bu muhalifler hemen her zaman marjinal bir güç olarak belirir ve
hatta değişim gerçekleşirken ve gerçekleştikten sonra bile, sayısal olarak
marjinal kalırlar.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.2.1.
Bu nedenle söz konusu marjinal grupların –evrim söylemi sürdürülecek olursa–
uyumsal değeri vardır ve kategorik varoluşları, parçası oldukları toplumun
hayatta kalabilmesi için çok önemlidir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.2.2.
Adam öldürme, çalma ve özel mülkiyet karşıtı eylemlerde bulunma (sözgelimi)
arasında elbette birtakım farklılıklar vardır; ancak bu, söz konusu suçların
tümünün kategorik olarak önemli olduğu gerçeğini değiştirmez – suçlar arasında
bir yararlılık hiyerarşisi, ancak geriye doğru bakılarak yapılabilir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.3.
Çoğunluğun kurallara uymasını istemek mantıklı olsa da, sıfır-suç düzeyini
tutturmanın (yani herkesin kurallara tümüyle uymasını sağlamanın), yalnızca
ekonomik olarak düşünüldüğünde bile aşırı masraflı olacağı çok açık: bu iş için
gerekli olacak denetim, insan kaynakları, tesis vs.’yi düşünün bir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.4.
Marjinal suçun yararları, yalnızca maddeyle sınırlı değildir: bireysel özgürlük
kavramı da, bazı bireylerin suç olarak nitelendirilen eylemleri
gerçekleştirmeye hakkı olmasını gerektirir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.
Bu noktada öldürmeyi bir suç örneği olarak ele alalım ve suç işleme hakkı
üzerine daha spesifik bir tartışma yürütelim.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.1.
Öldürmek doğaldır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.2.
Bu doğal güdü, her zaman şimdiki gibi yüksek tabu konumunda değildi –
Avrupa’da, yalnızca üç yüz yıl önce kişilerin, özellikle de soyluların şeref,
namus vs. için öldürmeleri çok normaldi – <i style="mso-bidi-font-style: normal;">e.g.,</i>
ünlü İtalyan bestecisi Gesualdo.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.3.
İlginç (ama yanlış) bir nedensellik: insan insanı yiyemez; <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ergo</i>, insan insanı öldüremez.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.4.
Öldürmek bir ayrıcalıktır çünkü insanların çoğu, kendi güvenliklerini sağlamak
adına Devlet’i yaratır –yaratmıştır– ve kendi yaratılarıyla yaptıkları
pazarlıkta, güvenliğe karşılık olarak bazı özgürlüklerden vazgeçer.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.4.1.
İnsan her zaman için başka bir insanı kendi elleriyle öldürmekten ve kendi
yaşamının da bir başkasının elinde olmasından korkmuştur: bu yüzden –soyut da
olsa– bir kollektivite olan Devlet’e öldürme yetkisini vermiş ve ellerini
yıkamıştır: kendi ölümü söz konusu olduğunda bu çoğulluğun onu koruyacağına,
böylesi bir korumanın söz konusu olamayacağı durumlarınsa herkes için geçerli
kurallar tarafından belirleneceğine güvenmiştir: kimsenin kendisini
öldürmemesini sağlamak için Devlet’e düzenli olarak ödeme yapmayı kabul etmiş
ve –bir kez yutkunarak da olsa– Devlet’in bu parayı ve yetkiyi kendisine karşı
kullanması ve hatta kendisini korumak için yarattığı bu makinenin kendisini
yoketmesi olasılığını kabullenmek zorunda kalmıştır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.4.2.
Kendinden önceki kuşakların Devlet’ine ve Sözleşme’sine doğan kişi, düzene
hızla uyum sağlar.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.5.
Kişinin öldürmesi kesinlikle gerekliyse, bu, ya Devlet eliyle ya da Devlet’in
meşrulaştırmasıyla olur – böylesi durumlar, sanıldığından çok daha sık bir
biçimde ortaya çıkmaktadır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">3.5.6.
Öldürmek bir haktır ve yalnızca bu hakkı kendinde görenler hak eder öldürmeyi:
bir insanın hayatta kalmasına ya da ölmesine tek başlarına karar verirler – ve
bu şekilde, kendi türlerinden olan başkalarının da kendi sonları hakkında karar
verebileceğini kabul ederler. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4. Ceza Gerekli midir?</span></i></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.
Marjinal suç, bir kavram olarak, ancak suçlar kural olarak cezalandırıldığında
işler: yakalanırlarsa, kendi kendilerinde suç işleme hakkını görenler de ceza
çeker, bunu bilir ve göze alırlar.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.1.
Cezalandırılmayan suç, suç değildir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.2.
Devlet tarafından hiçbir şeyin cezalandırılmadığı bir toplum hayal edilebilir:
kişiler kendi cezalarını kendileri verir: bu, kimi zaman, Devlet’in yokluğuyla
ya da anarşiyle özdeşleştirilmektedir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.2.1.
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Kimsenin</i> cezalandırmadığı bir toplumu
hayal etmekse o kadar kolay değildir: suç, kabahat, ihanet ve ceza, cezayı hak
etme, öç, ödeşmek gibi terimler, kişilerarası ilişkilerin vazgeçilmez unsurları
haline gelmiştir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.2.2.
Yine de savunmasız ve ceza veremeyecek insanlar olacaktır: özel sektör için
bakir bir alan daha.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.2.3.
Yukarıdaki durumlarda cezanın daha çok bir intikam aracı olarak kullanıldığına
dikkatinizi çekiyorum – cezanın hak edildiği düşüncesinden kaynaklanıyor bu da.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.1.2.4.
Bireyler adına öç alma ve bir intikam rejimi oluşturarak bunu denetleme,
Devlet’in <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ahlaksal</i> yükümlülüklerinden
biri değildir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.
Cezanın bir işlevinin daha olduğu iddia edilir: caydırmak.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.1.
Cezanın, suçların işlenmesini şu şekillerde engellediği düşünülür: a) suçlunun
bir başka suç işlemesini (hapsetmek, idam etmek, “iyileştirmek” gibi yollarla)
engelleyerek; b) suç işleme eğilimi olanlar için caydırıcı bir örnek
oluşturarak.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.2.
Ceza, suçlunun borçlu olduğu bir şey olarak da düşünülmüştür – onun
cezalandırılması, başkalarının doyumu olacaktır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.3.
Kant cezanın kendi başına iyi olduğunu, haklı göstermenin gerekmediğini savunur
ve bu bağlamda, cezalandırma <i style="mso-bidi-font-style: normal;">yükümlülüğünden</i>
söz eder.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.4.
Ceza, sırf (yüce) yasaya duyulan saygıdan dolayı da verilebilir – intikam,
iyileştirme ya da caydırma adına değil. Hegel’e göre suçlunun cezalandırılma
hakkı vardır; onu cezalandırmak, çiğnediği ilkeyi onaracaktır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.2.5.
Foucault da, benzer bir şekilde, suçun toplumsal bir anlaşmaya ve dolayısıyla
toplumun tümüne karşı işlendiğini söyler – bu yüzden toplum “içeriden vuran
düşman” niteliğindeki suçlu üzerinde kesin söz sahibidir – ister asar, ister
besler.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.3.
Cezanın caydırıcı bir etkisi olduğu konusunda ikna edici kanıtlar yoktur:
cezalandırılan suçlunun suç işleme eğiliminin azaldığı, ceza olmasa bütün
suçlar için suç işleme oranlarının artacağı, bu artışı engellemek için harcanan
kaynakların boşa harcanmadığı kesin değildir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.4.
Suçluları “iyileştirmek” insan haklarının ihlali olarak görülebilir, çünkü
böylesi bir “tedavi” yalnızca ikna yoluyla değil, büyük ölçüde zorlamayla
yapılır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.5.
Bazı suçların geri dönüşü vardır – çalınan parayı geri ödemek ya da maddi
zararı karşılamak vs. mümkündür: bu gibi durumlarda, suçlunun suçunu
“sıfırlama”sını sağlamak yeterli bir ceza olacaktır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.
Bazı suçlar ise geri döndürülemez – bu gibi durumlarda Devlet en fazla, suçluyu
toplum dışına yerleştirebilir, tıpkı bir hakemin kırmızı kart göstererek bir
oyuncuyu oyun dışına atması gibi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.1.
Ne demiştik: “iyi”, “kötü”, “suç”, “doğru”, “yanlış” gibi terimler, içleri
zamanla ve yerle değişen içeriklerle doldurulan kabuk-sözcüklerdir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.2.
Ceza dağıtırken bunu akılda tutmak çok önemli: mutlak hakikat kimsenin
heybesinde değil: bir toplumun üyelerinin çoğu, sahip oldukları yasalardan son
derece hoşnut olabilir, ama bu toplum için, hoşnut olmayan üyelerin varlığı
yaşamsaldır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.3.
Eğer toplum bu muhaliflerin varlığına katlanamaz ve kendini tehdit altında
hissederse, muhalifler de eylem (yaşam) biçimlerini sürdürmekte kararlıysa,
toplumun alabileceği en sert önlem ya onlardan gitmelerini istemek (yani
sınırdışı etmek) ya da onları hapsetmektir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.4.
Thoreau: “Bugün Massachussetts’in, daha özgür ve daha az bedbaht üyeleri için
sağladığı tek yer, onlar için uygun olan tek yer; tıpkı onların kendi
kendilerini, ilkeleriyle dışladıkları gibi, eyaletten dışlanıp kilit altına
konacakları tek yer, hapishanelerdir.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.6.5.
Hapsetmek, fiziksel temasın ve seyahat özgürlüğünün kısıtlanmasından fazla bir
yoksunluk gerektirmez: hapishane bir ada, bir doğal park, bir bina olabilir:
diğer her özgürlük, özellikle de iletişim özgürlüğü korunmalıdır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.
Devlet’in ahlaksal yükümlülüğü, bireysel özgürlüklere zarar gelmesini
engellemektir, ayrıca kendisi de bu özgürlüklere zarar vermemekle yükümlüdür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.1.
Geleneksel formül: kişi, ancak başka bir kişinin özgürlüklerine saygılı olduğu
sürece özgürdür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.2.
Saygılı olmazsa, ya da olmadığında, Devlet ona karşı bir edimde bulunabilir;
ancak bu edim, gelecekte benzer tecavüzleri engellemeyecekse, ahlaksal bir
yükümlülük değildir.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.2.1.
Başka suçlara yol açmayan suç, cezalandırılmayı gerektirmez.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.3.
Öldürme özgürlüğü, varolma özgürlüğüyle doğrudan çelişir: bu durumda bile doğru
hareket, “dışlamak”tır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.3.1.
“Dışlamak” su götürmez bir biçimde masraflıdır, örneğin bütün suçluları idam
etmekten çok daha masraflıdır; yine de bu masraftan vazgeçilemez: marjinal suç
toplum için, vs.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.7.4.
Muhalefet eden, marjinal suçlu kişinin hem kendine, hem de topluma karşı bir
görevi vardır: o toplumun içinde olabildiğince uzun süre varolmak, ahlaksal
duruşu ile ilgili etkisini, varoluşuyla birlikte olabildiğince göz önünde
yaşatmak.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.8.
Eğer ceza, başka insanları suç işlemekten caydırıyorsa, sanal ceza da pekâlâ
aynı işi görür.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.8.1.
İnsanların suç işlemekten caymaları için, suçluların cezalandırıldığına
inanmaları yeterlidir: cezaların gerçekten uygulamaya konması gerekmez.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Gvdeyazy" style="line-height: 13.0pt; mso-line-height-rule: exactly;"><span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.8.2.
Bu Devlet adına gizlilik ve kurgu-üretimi gerektirecektir: tutuklamaların,
duruşmaların, cezaların, hapishanelerin ve tutukluların tümüyle kurgu ürünü
olduğu ortaya çıkmamalıdır; bunlarla ilgili –elbette kurgusal– haberler düzenli
olarak sağlanmalıdır.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">4.8.3.
Bu Devlet adına büyük bir ek maliyet ve risk demektir ve sıradan devlet
adamlarıyla kolay kolay gerçekleştirilemeyecek bir tasarıdır.<o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-41665198488502107882024-01-12T09:37:00.001+03:002024-01-13T12:42:13.490+03:00“Ofelya bence de benim en rahat okunan kitabım”<p><b style="text-align: justify;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Sizin külliyatınıza
“kült eserlerin yeniden yaratıldığı bir külliyat” demek doğru olur mu? Çünkü
Ofelya’yı elime alır almaz aklıma gelen ilk eserlerinizden biri geçen sene
okurla buluşan <i>Son Kişot </i>oldu.</span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Böyle bir yenidenyazım
damarı var evet. </span><i><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">Son</span></i><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"> <i>Kişot</i>’a adını veren öykü (tahmin
edilebileceği gibi) Don Kişot hikayesi üzerine kuruluydu<i>, Gizli Hava</i> <i>Müzesi</i>’nde
altı yazarın “ağzından” altı öykü yazmıştım, <i>19</i> bir anlamda Kuran’ın ve
peygamberin biyografisinin yenidenyazımıydı, <i>Y</i>'nin üç
bölümünden biri, <i>Pinokyo</i>’nun yenidenyazımıydı. <i>Sincaplı Gece</i> de aslında bir açıdan ilk romanım <i>7</i>’nin de bir yenidenyazımı, çok soyutlayarak
bakıldığında. Tabii her birinde farklı stratejiler söz konusu – yeniden
yazmanın çeşitli biçimleri var.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Öyleyse neden bunu
tercih ediyorsunuz? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Güzel soru. Ben yazmaya
böyle başladım, beni etkileyen öykülere benzer öyküler yazmaya çalışarak. Bir
dönem O. Henry öykü ödüllerinin okul kütüphanesindeki bütün yıllıklarını
okudum, bu da bana oldukça verimli bir panoramik bakış sağladı, öyküde neler
yapılabilir, neler yapılıyor konusunda. Bunların arasında beni çarpan öyküleri
çalışmaya başladım – kurgu, karakter, cümle yapısı, betimleme, tempo, ironi,
diyalog gibi konularda yazar ne yapmış, neyi tercih etmiş, neden etkili olmuş,
ben buna benzer bir şey yapsam ne yaparım, nasıl yaparım. Herkese öneririm, çok
etkili bir temrin bence. Sonrasında bunu sadece bir egzersiz olarak değil,
özgün bir yapıt ortaya çıkarmaya çalışırken de uygulanabilecek bir yöntem
olduğunu gördüm, ki sanatın başka dallarında bu zaten çok yaygın olarak
kullanılan bir çıkış noktasıdır. Caravaggio’nun bir temasını alır, onun üzerine
kendi yapıtınızı inşa edersiniz. Weiss’ın bir temasını Bach kullanır, Bach’ın
bir temasını Sibelius kullanır, Sibelius’un bir temasını da Duke Ellington kullanır.
<i>Cover</i> dediğimiz şey zaten yenidenyazım. Bu stratejinin getirisi şu – bir
yandan kendinizi çok sevdiğiniz bir yapıtın içine koyuyorsunuz, yeni bir diyara
gitmek gibi bir şey bu, bir dolu şey keşfediyorsunuz, onun heyecanı çok ayrı;
bir yandan da o yapıtın içinde kendinize bir alan açıyorsunuz, yapıtın bazı
niteliklerini temel alarak kendi alanınızı şekillendiriyorsunuz. Bu bir kısıt
gibi görünse de kısıtlar aslında yaratıcılığı körükler – İran sinemasının
tamamı buna güzel bir örnek oluşturur, ölçülü uyaklı şiir yazmak da öyle –
beyninizi farklı bir biçimde çalışmaya zorlamış olursunuz ve beklenmedik
güzellikler çıkabilir, şansınız yaver giderse.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Ayfer Tunç’la 2001
yılında yaptığınız bir söyleşide “<i>Benim için her kitap, içinde mimari ve
mekanik problemler barındırır, daha doğrusu kitabı kurmak, benim için öncelikle
bu problemleri kurmak, sonra da çözmektir.</i>” diyorsunuz. Ofelya’nın mimari
ve mekanik problemlerini kurmak ve çözmek ne kadar sürdü? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Uzun. Yıllarca. Fraktal
geometri ilkelerini kullanarak bir metin yazma fikri kafamda çok eskiden beri
vardı, ama nasıl yapacağımı bir türlü kestiremiyordum; böyle bir yapıyı
gerekçelendirecek bir anlatı bulmaya çalışıyordum aynı zamanda, onu da
bulamıyordum. Başarısız bazı denemelerim oldu, sonunda bıraktım, belki bir gün
çözerim dedim. Ofelya’nın hikayesi üzerinde çalışırken bir yandan Ofelya’nın
kendisini ortaya koyuş biçimini iki eksende değerlendirebileceğimi gördüm: Bir
eksende aksiyon ve reaksiyonları, diğer eksende duygu ve düşünceleri koyduğumda
Ofelya’nın yolculuğunun grafiği ortaya çıkıyordu. Diğer yandansa Shakespeare’in
<i>Hamlet</i>’i kurgulayışında başta çok düşünme-az aksiyon içeren bir
noktadan, az düşünme-çok aksiyon içeren bir finale nasıl gittiğini fark ettim.
Bu sonuca yapısal olarak ulaşmanın yollarından biri de, gittikçe kısalan
bölümler kullanarak tempoyu artırmaktı. Bu iki çıkarım, fraktal geometriyi
kurguya uyarlamanın anahtarını sundu bana. Kristalleşme yapısı da giderek
küçülen ek geometrik biçimler ve bunların çoğaltılması üzerine kurulu,
bilindiği gibi. Dolayısıyla hem nasıl yapacağımı, hem de neden yapacağımı
bulmuş oldum.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Shakespeare’in
Hamlet’i, Ophelia’ya -ve kadınlara- yerli yersiz namuslu ve edepli olma
dersleri veren, haddi olmadan eleştiren dengesiz bir karakter. Ophelia’ın ölümü
ise bugün pek çok editörün müdahale edeceği kadar havada kalmış... Şartlar
böyleyken neden bir oyun olarak <i>Hamlet</i>’i bu kadar seviyorsunuz,
seviyoruz? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Herkesin kendisine göre
nedenleri vardır tabii ama benim etkilendiğim yönlerinden biri, Shakespeare’in
bu kadar edilgen bir karakterden bu kadar gergin ve sürükleyici bir trajedi
çıkarabilmiş olması. Sonuçta <i>Hamlet</i>, 1600’lerin başında yazılıp
oynanmaya başlamış bir yapıt; izleyicisi de elit ve eğitimli bir kesim değil,
ortalama halk; bugün <i>Kızılcık</i> <i>Şerbeti</i>’ni izleyenler o zamanlar <i>Hamlet</i>’i
izliyordu. O yüzden Shakespeare oyuna bir aşk ilişkisi giydirdi, Rosencrantz ve
Guildenstern gibi karakterlerle komiklik unsuru kattı, Horatio’yla örnek bir
erkek arkadaş yaratıp izleyicinin hayranlığını beslerken Claudius’la içten
pazarlıklı bir erk sahibi yaratıp izleyicinin bilenmesini sağladı. Baba
Hamlet’i hayalet yaparak fantastik öğe bile kullanmış oldu! Ve tabii ele aldığı
insanlık meseleleri o zaman da evrenseldi, bugün de öyle. Dil yeteneğine hiç
girmiyorum. Hamlet bir anlamda bir anti-kahraman, ama Shakespeare buradan da
izleyiciye bir özdeşlik kurma fırsatı çıkarıyor – zor bir durumda, hiçbir şey
yapamaz durumda, peki ama siz ne yapardınız, yapabilir miydiniz? Unutmayalım ki
o dönem aynı zamanda İngiltere’de şeref cinayetinin geçerliliğini yitirdiği, size
karşı işlenen suça kendinizin ceza biçmenizin artık kabul edilmez bulunmaya
başladığı bir dönem – Hamlet babasının intikamını alabilecek mi, nasıl alacak
diye oyunu seyredenlerin kafasında ayrıca bir de intikam almalı mı sorusu var.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Anladığım kadarıyla
uzun zamandır “akıl ve delilik” hakkında düşünüyorsunuz. Bir söyleşinizde “<i>Deliliğin
sağlam bir şekilde var olabilmesi için akıl gerekir insana. Tabii akıl da
sağlam biçimde var olabilmek için arada bir delirmelidir. Bu yüzden
birbirlerinin nöbetini tutarlar.</i>” diyorsunuz hatta. Hamlet ve Ophelia da
sizi bu konuda düşünmeye iten karakterlerden mi? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">“Though this be madness,
yet there’s method in’t” – Polonius bunu Hamlet için söyler, delilik bu ama bir
mantığı var anlamında. Hamlet oyun boyunca bu gri alanda dolanır, gerçekten
deli mi yoksa deliyi mi oynuyor çok belli olmaz, bu belirsizliği de kendi
lehine kullanır; yoruma bağlı ama belki de arada sırada gerçekten şirazesinden
kayar, sonra toparlar. Ophelia için de aynı şey geçerli – her ne kadar
Shakespeare ona “aşkından deliren genç kız” gömleğini uygun görmüşse de bazı
ayrıntılarda onun da deli sanıldığı anlarda gayet de akıllı olduğunu
düşündürtür. Mesela sonlara doğru Ophelia çiçekler hakkında bir şarkı söylemeye
başlar durduk yerde, sahnedekiler “vah vah” der ama Ophelia burada bir “mesaj
kaygısı” güdüyor gibidir, herkese bir çiçek atfederken kendisine sedefotunu verir.
Bunun ne anlama geldiğini söylemeyeyim ama bu ayrıntıyı romanda kullanmamak
yazık olurdu!</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- <i>Hamlet</i>
Shakespeare’in en uzun ve yıllardır en çok analiz edilen, “didiklenen” oyunu
ama <i>Ofelya</i> sizin en kolay okunan ve (yanlış hatırlamıyorsam) en kısa
metniniz. Bu gülümseten tezatlık sizi nasıl motive etti? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Çok uzun zamandır
yazıyorum gibi geliyor bana; ilk kitabım <i>Noktanın Kesişimleri</i> <i>Antolojisi</i>’ni
okuyan Tomris Uyar demişti ki, “Anladık zekisin ama gözümüze sokman şart mı?” İki
yıl sonra <i>7</i> yayımlandığında, hakkında çıkan ilk yazının başlığı “Bu
roman zeki okur için!”di. Başlarda bunu benimsemeye çalıştıysam da (Okuyanus
iki kitabımı yayımladığında “Türk edebiyatının oyun kurucu elemanı” yazan bir
poster yaptırmıştı) aslında bu bir tür lanet oldu benim için. Son dönemdeyse
çok daha basit şeylerden okurumu yıldırdığımı gördüm – <i>Zamanın En Kısa</i> <i>Hali</i>’nde
bazı bölümler tekrar eder, irili ufaklı değişikliklerle; bunu “yazar çalakalem
yazmış” ya da “bu ne özensiz bir yayınevi” diye değerlendirenler oldu. Dedim ki
ölmeden düz, derli toplu, ne dediği belli bir kitap yazmam lazım. Fraktal
geometriydi, yenidenyazımdı bunlar da işi biraz karıştırıyor tabii ama
saptamanıza katılıyorum, <i>Ofelya</i> bence de benim en rahat okunan kitabım.
Umarım gerçekten de öyledir.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Fraktal yapıyı
kullanırken neden Ofelya’yı hem kahraman bakış açısında hem de sınırlı üçüncü
şahıs açısında gördük? Ya da bu onun hikayesi ise, neden Ofelya’nın “tamamen”
içinde değildik, böylesi ona çok daha büyük bir kendini ifade etme şansı olmaz
mıydı? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Bunu sanıyorum yukarıda
açıklamış oldum.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Shakespeare’in
Ophelia’sına bir şans verdiğinizde keşke birileri Kraliçe Gertrude’a da bir
şans vermeyi düşünse demiştim. Sizin de bunu düşündüğünüz oldu mu? Çok
karanlık, etkileyici bir metin olabilirdi!<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><i><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Hamlet</span></i><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;"> o açıdan da bir maden
bence. Nitekim Tom Stoppard da <i>Rosencrantz ve Guildenstern Öldü</i> adlı bir
oyun yazdı – çok matraktır, filmi de çekildi sonra. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Bu yapıyı Ofelya
dışında kim için kullanmak isterdiniz? <o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Ben payıma düşeni yaptım sanıyorum, isteyen istediği için kullansın.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">- Meraklı ve üretken olduğunuzu biliyoruz! Gelecekteki çalışmalarınızdan da
bahseden misiniz?<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;">Bir süre bir şey yazmam diye düşünüyorum. <i>Son</i> <i>Kişot</i>’ta yer
alan “Redaktörler”in devamını yazmak gibi bir hayalim var, bir de kendilerine
özel bir dil kuran iki sevgilinin aşkını sözlük formatında anlatan bir roman
fikrim var. Bakalım. <o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size: 16px;">Selin Kurugül, <i>Kitap-lık</i> 231, Ocak-Şubat 2024</span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-13361255503205681852023-12-30T13:29:00.009+03:002023-12-30T19:13:40.140+03:00edebiyat (sanat) nasıl yenir?<p><span face="Calibri, sans-serif" lang="TR" style="font-weight: bold;">Deneysel
bir yapıtın “sahici” olduğu nasıl anlaşılır, okurun kendisini aldatılmış
hissetmemesi için ne yapılabilir?</span></p><p><span face="Calibri, sans-serif">Sırf
deneysel değil, her türlü edebiyat yapıtına (hatta belki sanata) şöyle yaklaşılabilir
bence: a)içeriden bakış, b)dışarıdan bakış. İlk bakış, şu soruyu sorar yapıta:
“ne yapmak istiyorsun? nasıl yapıyorsun?” Yazarın kendisine koyduğu hedefi
tutturup tutturamadığı, doğru bir yapı kurup kuramadığı, kurduğu yapının tutarlılığı,
zenginliği, zorluğu gibi kıstaslar kullanılır burada. İkinci bakışın sorusu ise
“bu neden önemli?”dir, ne olmuş der yani; yapıttan dışarı çıkar ve diğer yapıtlarla,
dünyanın geri kalanıyla karşılaştırır yapıtı, büyük bağlam içinde değerlendirir
ve konumlar. Yazarın tutturduğu hedefin matah bir şey olup olmadığına bakar. Yapılmamışı
mı yapmıştır, yapılmış olanı farklı ve katma değerli bir şekilde mi yapmıştır,
yeni bir yol mu açmıştır, bir çıkmaz sokağa girmiş ve oranın en iyi ürününü mu vermiştir,
çıkmaz sokak sanılan bir yerin önünü mü açmıştır, okuyanlar için dönüştürücü
bir deneyim, derin bir içgörüm mü sunmuştur vs.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span face="Calibri, sans-serif">Bu
sorulara çeşitli düzeylerde yanıtlar verilebilir; bu düzeyler, açıkçası,
deneyime ve bilgiye bağlıdır. Futbol maçı gibi – ne kadar iyi anlarsan o kadar
iyi yorumlarsın; ne kadar çok şey bilirsen o kadar çok şey görürsün. Bunun
kestirmesi aslında yok – ikinci elden görüşleri tartar ve birini
benimseyebilirsin en fazla.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR"><o:p> </o:p></span><b><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">“Sanat
için sanat” yazarı, “halk için sanat” yapıtı yazabilir mi? “Sanat için”e terfi
etmesinin koşulu, “halk için”i başarmak olmalı mı? Yazarın kitlelere karşı sorumluluğu
nedir? Okuru düşünerek mi yazmak gerekir?</span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">Bu
daha zor bir konu, biraz karışık çünkü. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">a)Ben,
beni az sayıda insan okusun diye yazmıyorum; çok sayıda insan okusun diye de yazmıyorum;
yazarken beni kaç kişinin okuyacağını düşünmüyorum. Bence yazma ediminin dışında
kalan bir düşünce bu. Yazarken iyi yazmayı düşünürsün, yapmayı istediğin şey
her neyse onu en iyi şekilde yapabilmeyi, kendin okuduğunda midenin kasılmasına
yol açmayacak bir şey ortaya koymayı istersin. Ortaya çıkan şeyi kaç kişinin okuyacağı,
yayınevinin derdi olmalıdır. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span face="Calibri, sans-serif">b)Kime
neyi kanıtlıyoruz? Bunu neden kanıtlamamız gerekiyor? Picasso’dan manzara resmi
yapması istenmiş miydi? Joyce’a, “giriş-gelişme-düğüm-sonuç”lu ve yüz bin
satacak bir roman yazmadan </span><i style="font-family: Calibri, sans-serif;">Ulysses</i><span face="Calibri, sans-serif">’in yayımlanmayacağı söylenebilir
miydi? Yaratma sürecine tersten, müşteri mantığıyla yaklaşmamak lazım. “Mal” üretenler
söz konusu olduğunda doğru bir yaklaşım; “mal” üretmeyenler için değil. Her
kitap biraz da maldır elbette, ama bu kitap endüstrisinin problemi, yazarın değil.
Bir yandan da sahicilikten söz ediyoruz: Beckett’in Hemingway öyküsü yazmasını
istemek, hakaretten öte, adamdan kendisi olmamasını istemek değil mi? Hemingway’i
elli milyon kişi okuyor diye, neden norm haline gelsin? Yazarın okura karşı
sorumluluğu, evet vardır, ama sonuncu sorumluluğudur (bkz. “kunduracı olarak
yazar”).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">c)Ben
çoksatar yazamam. Yani çoksatar olsun diye başlayacağım şeyi yüzüme gözüme bulaştırırım
(kazara çoksatar olursa başka, ama çok düşük olasılık). Stockhausen’dan, çağdaş
müziğin en iyi bestecilerinden biri olduğunu kanıtlaması için Madonna tarzında liste
başı bir pop şarkısı yapmasını istemenin mantığı yok; ayrıca beceremeyebilir
de. O başka o başka.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">Bir
yazar nasıl beslenmelidir?<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">Dengeli.
“Feedback” çok önemli, ama tehlikeleri de yok değil (bkz. vitamin
zehirlenmesi). Aslında sanıldığı gibi işlemiyor olay; kendimden örnek
verecek olursam, yazmış olduğum herhangi bir şey hakkında “establishment”tan,
yani yazar-çizer-eleştirmen-edebiyatçı tayfasından aldığım “feedback” çok
sınırlı. Eşimden dostumdan ve anonim okurdan çok daha fazla dönüş oluyor. Çok şükür
ki İngilizce biliyorum, Anglosakson edebiyatını birinci elden, dünya edebiyatını
da ikinci elden takip edebiliyorum. Dolayısıyla kendimi ölçmekte kullandığım
referans noktaları da bunlar; “yalancı elit”le alışverişim çok sınırlı, beni
zaten görmüyorlar. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">Bu,
“kimin üzerinde etkin var?” sorusunun da yanıtı tabii – yukarıda sözü geçen
“elit”in üzerinde değil elbette. 3-5 bin kişilik bir grup olduğunu düşünüyorum
okurumun; ortalığa dökülüp herkes beni okusun diye çırpınan yazarlardan
tiksinen, kendisini yaptığı işe verip boşluğa salan sakin insanlara saygı duyan,
o boşlukta yapıtlarına rastlamaktan, ele geçirmekten haz alan, oldukça kendine özgü
bir edebiyat zevki olan bir grup bu. Benden nefret edenler de aynı gruptan çıkıyor
– beni fazla kasıntı, sahte vs. buluyorlar, gözüktüğüm gibi olmadığımı, bu görüntüyü
imal ettiğimi, bunu da bir pazarlama taktiği olarak yaptığımı düşünüyorlar. Bunların
içinde yazan, yazmaya hazırlanan küçümsenemeyecek bir grup olduğunu da görüyorum.
İngilizce yayımlanıyor olsaydım, okur grubum herhalde daha büyük olurdu. Şimdi olmaması,
daha sonra olmayacağı anlamına gelmez. Sonradan “keşfedilen” o kadar çok yazar
var ki. bunu aceleye getirtemezsin, olacağı zaman, eğer olacaksa, olur.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">Sonuç itibariyle: Hesap vermekten bahsediyorsak, bir yazarın hesabı, yazdığı kitaptır,
başka bir şey değil. Her şey oraya girsin diyedir ve</span><span lang="TR"> </span><span face=""Calibri",sans-serif" lang="TR">her şey de oradadır.</span><span lang="TR"> <o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-40145709408264015652023-12-22T10:30:00.007+03:002023-12-22T10:30:58.120+03:00Seksek (Daha Önce Yayımlanmamış Bir Bölüm) – Julio Cortazar<p> <i><span lang="TR">Belleğin tuzaklarını, kapanlarını gayet iyi
biliyorum, ama bu “bastırılmış bölüm”ün (no 126) hikayesi yaklaşık olarak
şöyle:</span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Seksek<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> bu sayfalardan doğdu; bir
roman olarak, bir roman niyetiyle doğdu, çünkü (daha sonra 8. ve 132. bölümler
haline gelen) kısa birkaç metin o sırada zaten vardı, bir hikaye etrafında
toplaşmaya çalışan metinlerdi bunlar. Bu bölümü bir oturuşta yazdığımı biliyorum,
hemen ardından, sonradan “fayans bölümü” olarak adlandırılacak, eşit şiddette
bir başka bölüm geldi (kitapta 41 numara). Böylece Oliveira, Talita ve
Traveler’ın imgelerinin tanımlandığı, erken bir tür çekirdek ortaya çıktı;
birden atılım sönüverdi, acı veren bir duraklama oldu, sonra yine şiddetli
şekilde anladım ki hepsini öylece bırakmam, beklemem, hakkında neredeyse hiçbir
şey bilmediğim bir olay örgüsünü geriye doğru katetmem ve sözü geçen kısa
metinleri bir çıkış noktası olarak kullanıp, Paris bölümünün tamamını yazmam
gerekiyor.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Öbür taraf”tan “bu taraf”a
hiç çaba harcamadan atladım, çünkü Traveler ve Talita orada, sanki bekliyormuş
gibi kalmışlardı, Oliveira da tıpkı kitapta anlatıldığı gibi oraya onlarla
buluşmaya gidiyordu. Sonra bir gün yazmayı bitirdim. Dağ gibi kağıtları yeniden
okudum, ikinci bir okumadan sonra eklenmesi gereken bir dolu unsuru ekledim,
ardından da temize çekmeye başladım. Sanırım romanın kendisini harekete geçiren
bu ilk bölümün </span></i><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">fazla<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> olduğunu da o sırada anladım. <o:p></o:p></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bunun nedeni basit, ama bir
o kadar da gizemliydi. Romanı yazmaya başlayalı iki yıl olmuşken, Horacio’nun
akıl hastanesindeki gecesinin, bu ilk bölümün “hayali” bir versiyonunda
geçtiğini fark etmemiştim; orada da bir mobilyadan bir başkasına iplikler bağlayan
biri vardı, Oliveira için olduğu kadar benim için de anlaşılmaz bir törendi bu.
Birden, artık eskimiş bu ilk bölüm bir tekrar haline gelmişti, gerçekte tam
tersi olsa da. Onu çıkarmam, tüm binanın köşetaşını çekip atmak gibi tatsız bir
işi gerçekleştirmem gerektiğini anladım. Bu gerekli harekette suçluluğa benzer
bir duygu vardı, bir tür nankörlük; bir çözüm bulmak mümkün olur mu diye
aranmaya başlamam o yüzdendi, temize çekerken Talita ve Traveler’ın –bölümün
baş karakterlerinin- adlarını çıkardım, böylece onları kuşatacak hafif
bilinmezliğin, akıl hastanesi bölümüyle olan bariz koşutluğu sönükleştireceğini
düşündüm. Dürüst bir yeniden okuma, bağlantıların bir santim bile oynamamış
olduğunu, törenin benzeş ve mükerrer olduğunu göstermeye yetti, daha fazla
düşünmeden köşetaşını çektim, bilebildiğim kadarıyla da bina yıkılmadı.<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoBodyTextIndent"><span lang="TR">...Bu sayfalar, beni o sırada olduğum
halimle, bir değişim, bir arayış dönemindeki, kuşların uçup gittiği bir
dönemdeki halimle cisimleştiren bir kitaba hiçbir şey ekleyemez (ve umarım
ondan hiçbir şey eksiltemez).<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><o:p> </o:p></span></i></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">-Julio Cortazar<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kalktı
çünkü kahvesinin son yudumunu içtikten sonra işareti yapmış ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ona boş boş bakıp ölüm ilanlarını okumak
için gazeteyi almaya gitmişti, kahve içtikten sonra yapılacak şey buydu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bir an durakladı, sonra da biraz daha
kahve yapacağını söyledi, çünkü hala gerçek kahve içmek istiyordu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın mavi teneke kutuda çekilmiş kahve
kalmamasını mazeret göstererek yaptığı o beyaz sıvıyı değil.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>buna aynı beyazlıkta bir bakışla yanıt
verdi,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>yine o işareti yaptığındaysa
gözleri kendilerinin yavaş yavaş indirilmesine izin verdi ve (bir sabah
gazetesinde) şöyle birşey aramaya başladılar, Juan Roberto Figueredo (huzur
içinde yatsın) 13 Ocak 195<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘de huzurlu
bir şekilde aramızdan ayrıldı, Kilise tarafından kutsandı ve son ayinler yerine
getirildi. Eşi, vs. Isaac Feinsilber (huzur içinde yatsın), vs. Rosa Sanchez de
Morando (huzur içinde yatsın). Tanıdığı kimse yoktu, bugün yoktu, tanıdığı
birine benzeyen ve kuşkulanmaya, soy ağacı çıkarmaya izin verecek tek bir ad
bile yoktu işte.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kahveyle döndü
ve<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın fincanına kaşık kaşık şeker
doldurmaya başladı,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bakmıyordu çünkü
gazeteye gömülmüş, Remigio Diaz (huzur içinde yatsın) hakkında yazılanları
okuyordu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sonra<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın fincanını ağzına kadar kahveyle
doldurdu, sonra da kendininkini, bir yandan da boştaki eliyle bir sigara paketi
çıkarıp ısıracakmış gibi ağzına götürdü, ama bu, diğer sigaralara dokunmadan
dudaklarıyla becerikli bir şekilde tek bir sigara çıkarmak içindi. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Çok uykum var,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>on dakika sonra.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Öyle haberler okursan,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, bu sözleri bekliyordu ve ciddi şekilde
endişelenmeye başlamıştı.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>narin
bir şekilde esnedi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Yatak yapılı değil, git tadını çıkar,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Sonra uğraşmak zorunda kalmazsın.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ona, o işaretleri yeniden yapmasını
umarmış gibi baktı, ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ıslık çalmaya
başlamıştı, gözleri tavana sabitlenmişti, daha doğrusu bir örümcek ağına.
Sonra<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın yaptığı işaretlere beklenen yanıtla
(elini sol kulağının üzerinden, sevecenlik ve uyum işareti olacak şekilde
geçirmek)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>karşılık vermediği için<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın kendisine bozulmuş olduğunu düşündü ve
biraz uyumaya gitti, nefis bir güveç yemeğinden arta kalanları da masada
bıraktı.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>üç
dakika bekledi, pijamasının üstünü aldı ve yatak odasına girdi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>çoktan uyumuştu, sırtüstü. Sıcak olduğu
için hem battaniyeyi, hem de yorganı atmıştı;<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın istediği tam da buydu, bir de<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın o sabah kalktığında üzerinde olan
gecelikten başka birşey giymiyor olması. Mavi sabahlık yatağın ucundaydı,
kadının ayaklarını örtüyordu,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>terliğinin ucuyla sabahlığı tutup bir köşeye şutladı. Kötü nişanlamıştı,
sabahlık neredeyse pencereden dışarı uçuyordu, bu da tatsız bir durum olurdu. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>pantalonunun sol cebinden bir tüp Secotine zamkı ve bir yumak siyah
iplik çıkardı. İplik parlak ve oldukça kalındı, neredeyse paket ipi kadar.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dikkatli bir şekilde elini pantalonunun
sağ cebine soktu ve oradan da bir parça tuvalet kağıdına sarılmış bir jilet
çıkardı. Tuvalet kağıdı yırtılmıştı, jiletin kenarı görülebiliyordu. Yatağa
oturan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, bir opera parçasını
gürültülü bir şekilde ıslıkla çalarak çalışmaya başladı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın
uyanmayacağından emindi, çünkü çok kahve içtiğinde hep derin bir uykuya
dalıyordu, ayrıca uyanması<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ı çok
şaşırtırdı, çünkü kahvesine yüklü miktarda oxtaline katmıştı. Tersine,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın uykusu oldukça olağandışıydı;
püfleyerek nefes alıyordu, o yüzden her beş saniyede bir üst dudağı bir perde
gibi şişiyor, o sırada hava da gürültülü bir püflemeyle altından içeri
giriyordu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bunu, siyah iplikten ne
kadar lazım olduğunu göz kararı belirleyip ipliği keserken ıslıkla çaldığı
opera parçası için bir ritim olarak kullandı. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Secotine zamkının tüpü, ağzını hem kapamak, hem de
açmak için kullanılan yuvarlak toplu bir iğnenin çekilmesiyle açılır, bu da
yapımcısının yeteneği hakkında bir fikir verecektir. İğne bir kez çıktığında
çoğu zaman tüpün ucunda bir damla belirir, oldukça iğrenç bir maddedir bu,
çoktan ünlü olmuş bir kokusu ve belgelenmiş yapışkan özellikleri vardır.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>büyük bir dikkatle ve <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bella figlia</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">dell’amore</i>’den
çeşitlemeler yaparak siyah ipliğin ucunu Secotine’le ıslattı ve<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın üstüne eğilerek, ıslak ucu kadının
alnının ortasına bastırdı, ipliğin parmağına yapışmadan alına yapışmasına
yetecek kadar bir süre parmağını orada tuttu, yani aşağı yukarı beş saniye.
Ardından (tüpü, iğneyi ve iplik yumağını şifoniyerin üstüne bıraktıktan sonra)
bir sandalyeye çıkıp ipliğin öbür ucunu, yatağın üstünde asılı olan ve<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın (artık geçmişte kalmış ve
yinelenmemiş) yalvarmasına karşın<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın pencereden dışarı atmayı reddettiği avizenin kristal prizmalarından
birine yapıştırdı. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">İpliğin yeterince gergin olduğuna kanaat
getiren<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(çünkü insan yapısı şeylerde
sarkmalardan nefret ederdi), elinde jiletle yatağın sol tarafına yerleşti ve
tek bir hamlede<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın geceliğini
koltukaltından başlayarak kesti. Ardından kolu iki yanından, kol ağzına kadar
kesti, aynı şeyi öbür tarafta da yaptı. Kol ağızları yılan derisi gibi
düşüverdi, ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>geceliğin önünü
kaldırıp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘yı çırılçıplak bırakma
aşamasına geldiğinde<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>belirli bir
ciddiyete bürünerek devam etti.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın
bedeninde onun bilmediği hiçbir şey olamazdı, ama yine de onun bedenini birden
karşısında görmek<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın başını her zaman
döndürmüştü, her ne kadar Büyük Gelenek bunun etkisini azaltmayı her zaman
başarmışsa da. Hiçbir şey, bir bakışta <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın göbek deliği kadar başını
döndüremezdi; şekerleme gibiydi, nakledilmiş ama tutmamış bir organ gibiydi,
bir davulun içine atılmış bir ilaç kutusu gibiydi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bu göbek deliğini yukarıdan her görüşünde
ağzını çok beyaz ve çok tatlı tükürükle doldurup yavaşça deliğe tükürmek ve onu
sıcak, dantelsi sıvıyla doldurmak için karşı konmaz bir arzu duyuyordu. Bunu
birçok kere yapmıştı ayrıca, ama şimdi bunun sırası değildi, o yüzden iplik
yumağını bulmak için döndü ve önce bazı uzaklıkları ölçüp, ipliği çeşitli
uzunluklarda kesmeye başladı. İlk iplik parçasını (çünkü alından avizeye giden
parça, hesaba katılamayacak eski bir yemin gibiydi)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın sol ayağının baş parmağına bağladı;
bu parça baş parmaktan tuvalet kapısının tokmağına uzanıyordu. İkinci iplik
parçasını ikinci parmağa ve yine kapı tokmağına bağladı; üçüncüsünü üçüncü
parmağa ve kapı tokmağına; dördüncüsünü dördüncü parmağa ve meşe şifoniyerin
üstündeki bolluk sembolü biçimindeki, üç parçaya ayrılmış oymaya bağladı;
beşinci iplikse serçe parmağından, avizenin başka bir kristal prizmasına
çekildi. Bütün bunlar yatağın sol tarafında oluyordu.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>,
memnun bir halde bir başka iplik parçasını<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın sol dizine yapıştırdı ve otel avlusuna bakan pencerenin
çerçevesinin üst kısmına çekti. Tam o anda dev bir kurt sineği açık penceren
içeri girip<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bedeni üzerinde
vızıldamaya başladı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sinekle hiç
ilgilenmeden<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın kasığına, sol
bacağının üst kısmına ve oradan yine pencere çerçevesinin üst kısmına başka bir
iplik yapıştırdı. Karar vermeden önce bir süre düşündü, sonra Secotine tüpünü
alıp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın göbek deliğine, doldurana
kadar sıktı. Hemen altı ipliği buraya yapıştırdı ve bunları avizeden sarkan beş
kristal prizmaya ve pencere çerçevesine uzattı. Bu yeterli gelmeyince deliğe
sekiz iplik daha yapıştırdı, bunları da yedi prizmaya ve pencere çerçevesine
yapıştırdı. İki adım geri çekilen (yatak, pencere ve<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bedeninden pencere çerçevesine uzanan
ipliklerin arasında biraz sıkışmış gibiydi)<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>, bitirdiği işe beğeni dolu bir ifadeyle baktı ve yeterince iyi buldu.
Bir sigara daha çıkarıp dudaklarını yakmaya başlamış olan izmaritle yaktı.
Birden bir yarım düzine iplik daha kesip bunlardan birini<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın sol meme ucuna, bir tanesini sol
koltukaltının kıllarına, bir tanesini kulak memesine, bir tanesini ağzının sol
kenarına, bir tanesini de sol gözünün kenarına yapıştırdı. İlk üçünü avizenin
kristal prizmalarına çekti, diğerleriniyse pencerenin çerçevesine, ama çok
zorlandı çünkü hiç hareket edecek yer kalmamıştı neredeyse. Bunu yaptıktan
sonra sol elin her bir parmağına ve aynı taraftaki dirseğe ve omuza iplikler
yapıştırdı. Ardından Secotine’in ağzını, bu iş için yapılmış iğneyle kapattı,
pantalonunun kıç cebinde büyük bir dikkatle taşıdığı tuvalet kağıdıyla jileti
sardı ve her ikisini iplik yumağıyla birlikte, sözü edilen giysinin sol cebine
koydu. Hayret verici derecede gergin gözüken ipliklere dokunmamak için büyük
bir özen göstererek eğildi, yatağın altına girdi ve tamamen tüy ve tozla kaplı
bir şekilde öbür taraftan çıktı. Sokağa bakan pencerenin önünde silkelendi, iş
gereçlerini bir kez daha çıkardı, kestiği iplik parçalarını<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bedeninin sağ tarafında çeşitli
yerlere yapıştırdı, genelde sol tarafla bakışımlı olmasına dikkat etti ama
arada çeşitlemeler yaptı; örneğin sağ kulak memesine denk gelen iplik, kulak
memesiyle tuvalet kapısının tokmağı arasına gerilmişti; sağ gözün kenarından
gelen iplik, sokağa bakan pencerenin çerçevesine yapıştırılmıştı. Son olarak
(bu işi bitirmek için hiçbir acelesi olmamasına karşın)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>oldukça çok sayıda iplik parçası kesip
bunlara epeyce bir Secotine sürdükten sonra çılgın bir doğaçlamaya girişti,
bunları<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın saçları ve kaşları
arasında dağıtıp çoğunu avizenin kristal prizmalarına yapıştırdı, ama yine de
bazılarını sokağa bakan pencerenin çerçevesi, tuvalet kapısının tokmağı ve
oyulmuş bolluk sembolü için ayırdı.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Tüpü, jileti ve iplik yumağını cebine koyduktan
sonra yatağın altına giren<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>,
tuvaletin kapısına gelene kadar yerde süründü. Kapı tokmağına ulaşan ipliklere
dokunmamak için çok yavaş bir şekilde ayağa kalkıp yapıtına memnuniyetle baktı.
Pencerelerden sarımsı, oldukça pis bir ışık geliyordu, örneğin karşıdaki boyası
dökülen duvarın yansıması gibi; suratında keyifli bir ifadeyle birşeyler emen
bir bebek resminin kalıntıları duruyordu duvarda hala; ama boya şeritler
halinde dökülmüştü ve bebeğin ağız yerine morumsu bir yarası vardı, alttaki
oldukça kekeme harflerle övülen ürün için pek de iyi bir reklam sayılmazdı bu.
Sokak korkunç dardı ve bir taraftaki pencereler öbür taraftan en fazla bir
buçuk metre uzaktaydı. O sırada<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nınkisi dışında tek bir pencere açık değildi, ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>o saatte büyük olasılıkla orada olmazdı,
ya da uyuyor olurdu. Sinek<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ı çok
sinirlendirmeye başladı, sineği pencereden kışkışlamak isterdi, ama bunu
yapabilmek için yatağın ayak ucuna ilerlemesi ve elini avizenin hizasında
sallaması gerekecekti, bu da o yöne çekilmiş çok sayıdaki iplik yüzünden
imkansızdı. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Çok sıcak,” diye düşündü<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, alnını elinin tersiyle silerek.
“Gerçekten korkunç sıcak.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Aslında panjurları indirmeyi isterdi, ama iplikler
arasında ilerlemenin güçlüğünden tümüyle bağımsız olarak,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bedenini tam bir netlikle görmesi
için gerekli olan ışık gelmezdi o zaman.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın çıplaklığı, fondan keskin bir şekilde ayrılıyordu, sırtüstü yatakta
yattığı için değil, siyah iplikler her yerden toplanıp onun üstüne düşüyormuş
gibi gözüktüğü için. O kadar gergin olmasalar yaratacakları toplam etki tümüyle
karman çorman olurdu, bu yüzden<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>kendini el becerisinden ötürü kutladı, her ne kadar doğal olarak zor
beğenen ruh hali yüzünden, pencere çerçevesinden sağ gözün kenarına giden
ipliğin biraz gevşek olduğunu fark etmek zorunda kaldıysa da. Bir an için<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın hareket ettiğini, gerilimlerin genel
dengesini değiştirdiğini düşündü, ama ipliklerin tümüne bakması, bu olasılığı
reddetmesi için yeterli oldu. Ayrıca<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın kahvesine koyduğu uyku ilacı miktarı,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın gözlerini kırpmasına bile izin
vermezdi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>en gevşek ipliğin oraya
kayarak gidip gerginleştirmeyi düşündü, ama büyük olasılıkla onunla pencere
çerçevesinde birleşen ipliklerden bazılarını bozacaktı. Sonuç olarak işin iyi
olduğuna ve biraz dinlenip bir sigara daha içebileceğine karar verdi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Sekiz dakika sonra izmariti pencereden sokağa
fırlatıp, olduğu yerden ayrılmadan giysilerini çıkardı. Uzun, ince bedeni bir
gravürden çıkmış gibiydi (<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bunu sık
sık söylerdi). Her ne kadar<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>onu
göremese de,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>anlaşmış oldukları
işareti yaptı ve bir otuz saniye boyunca yanıt bekledi. Sonra yatağa yanaşmaya
başladı, yavaş yavaş, sonsuz bir özenle, tuvalet kapısının tokmağına giden
ipliklere değmemeye çalışıyordu. Bunu yapabilmek için her gerektiğinde eğilip
kalkıyordu, sonunda yatağın tam ayak ucuna geldi,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın iki ayağı ve kendi bedeninin
oluşturduğu üçgeni kapattı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gözlerini
açıp ona bakmaya başlayana kadar bir süre bekledi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın onu gördüğünden emin olunca (çünkü
bazen bilinçsizlik durumu uyandıktan birkaç dakika sonrasına kadar devam
ediyordu) bir parmağını kaldırdı ve ipliklerden birini işaret etti.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın gözleri iplikler boyunca gidip
geldi, kaşlarından ve gözlerinin kenarlarından çıkanlardan başladılar ve tüm
bedenini boylu boyunca taradılar. Avizenin kristal prizmalarına uzanıp çıkış
noktalarına geri geldiler; yeniden başlayıp avluya bakan pencereye uzandılar,
sonra dönüp bir dizde ya da meme ucunda duraladılar; sokağa bakan pencereye
giden siyah yolu izleyip yeniden kasığa ya da ayak parmaklarına döndüler.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kollarını kavuşturmuş bekliyordu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nun mavi dönem resimlerinden çıkmış
gibiydi tam.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>iplikleri gözden geçirmeyi bitirince, iç geçirmeye benzer birşey göğsünü
şişirdi ve dudaklarını kabarttı. Dikkatli bir şekilde sağ kolunu oynattı, ama
avizenin kristal prizmalarının şıngırdadığını duyunca durdu. Kurt sineği ağır
ağır uçuyordu, ipliklerin arasından kayıyor,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın karnının etrafında dönüyordu, tam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>kabartısına konacaktı ki tavana doğru yükseldi ve kartonpiyerlerden
birine yapıştı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ve<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>onun uçuşunu yorgun bir ilgiyle izledi;
sineğin tavana tamamen orada kalmak niyetiyle konduğundan emin olana kadar da
birbirlerine bakmadılar. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bir
dizini yatağğın kenarına koydu, başını eğdi ve onu kıpırdamadan izleyen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ya doğru eğilmeye başladı. Öbür diz de
yatağın kenarında belirdi, gövdeyse yatay bir şekilde ilerliyordu, ellerden
biri, tam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bacaklarının arasından
döşeği kavramaya çalıştı. İpliklerle çevriliydi, ama hareketleri öyle ince
hesaplanmıştı ki dizlerinden birini kaldırıp döşeğe koyduğunda tek bir tanesine
dokunmadı bile: ardından ikinci diz, öbür elle birlikte geldi,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dizlerinin üstünde,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın bacakları arasında bir yay gibi
gerilmiş duruyordu, hızlı hızlı nefes alıyordu çünkü manevrası yavaş ve zor
olmuştu, baldırları ağrıyordu, hala yatağın kenarında duruyordu.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>başını
kaldırıp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ya baktı. İkisi de
terliyordu, ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>saydam ter
damlacıklarının oluşturduğu ince bir ağla sarılıyken,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın hem yüzü, hem de omuzları tere
batmıştı, oysa göğüsleri ve karnı kuruydu.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Birisi işareti yapıyor, ama öbürü bulutlarla
oynuyor,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Bulutlar da bir yanıttır,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Başkasının lafı.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Tam sana layık.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>bekledi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Sonunda becerdin,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Aylardır beni bunun için hazırlıyordun.
Önce bana boktan şeyler ezberleyip okumayı, bir Tibet kadını gibi dans etmeyi,
bir Eskimo gibi yemek yemeyi, bir köpek gibi sevişmeyi öğretme saplantınla.
Sonra beni tırnaklarımı kesmeye zorladın, dolu yağdığı o gün beni sokağa attın,
kızılötesi bir lambası olan tahta bir kutunun içine kilitledin, bir pul albümü
aldın bana. Bunlar hiçbir şeydi.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Seni ne kadar sevdiğimi biliyorsun,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, o kadar alçak bir sesle söyledi ki
bunu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>şaşırmışçasına gözlerini açtı.
“Benim aşkım bu yumruğun içinde sıkı sıkı tutuluyor, paramparça ediliyor,
kırılıp dökülüyor, vınlayan bir top haline gelene kadar, cebimden çıkarıp
yakmak için, dövmelerle bezemek için bedeninin yanına koyabileceğim portatif
bir yıldız haline gelene kadar. Sana işaret yaptığımda hiç yanıt vermiyorsun,
yıldız bacaklarımı kızartıyor, kaburgalarımın üzerinden Sargasso Denizindeki
bir fırtına gibi geçiyor, Kraken’in yüzdüğü, binlerce denizanasının gecenin
içinde yavaşça döndüğü, fosfor ve plankton banyosunda çifleştiği o
varolmayıştaki bir fırtına gibi.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Bütün bunlar da benim suçum, öyle mi?”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“İplikleri oynatacaksın,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Ağzını oynattığında iki ipliğin konumu
değişiyor.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Nedir bu iplikler?” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Ne demek nedir bu iplikler?” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Yarım saat uğraştım, her tarafım tüy,
toz oldu. Yatağın altını hiç süpürmüyorsun. Daha da beteri, odayı süpürüp
pisliği yatağın altına saklıyorsun. Şimdi keşfettim bunu. Benim aşkım da böyle,
biraraya gelen, birleşen, kaynaşan, birbirine yapışan ufak tefek parçalar gibi.
Ama ben terliyorum, pislik terlemiyor.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Sanki yüz yıl uyumuş gibiyim,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Ne kadar uyudum,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>?”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Yüz yıl,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Çokmuş, yüz yıl.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Uyanık kalan için, evet.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Korkunç sıkılmışsındır.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Kesinlikle,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Sen uyuduğunda dünyayı da yanında
götürüyorsun, bense perspektif çizgilerinin kestiği bir tür hiçlikte kalıyorum.
Bir süre sonra sıkıcı olmaya başlıyor.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">O yüzden böyle oyunlar oyu,nuyorsun,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, ipliklere bakarak.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Bu oyun değil,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Çırılçıplak birbirine bakmak.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Yemin ediyorum,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Galiba işareti görmedim.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Tabii ki gördün.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Görseydim yanıt verirdim. Seninle uyanık olmayı
tercih ederim.” <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Açıklamalar arıları emzirmeye hiçbir zaman
yetmemiştir,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Belki de gördüm ve karşılık vermedim, ama bunun
nedeni havanın sıcaklığıydı, hem sonra yatmadan önce bulaşıkları yıkamam
gerekecekti.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Önce bulaşıklar,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Mükemmel bir ilke. Kimbilir kaç
bıçaklamanın altında hiçbir hakimin kabul etmeyeceği bu özür yatıyordur.
Göğsümü yalamaktansa küçük ve çalışkan bir sümüklüböcek gibi bulaşıkları yalamayı
yeğlersin. Dört ya da sekiz şeklinde bir iz bırakırsın. Hatta daha da iyisi,
yedi şeklinde bir iz, kutsallıktan sarhoş olmuş bir sayıdır ya. Ama hayır, önce
bulaşıkları yalayacağız, Kraliçe Victoria da öyle derdi, Önce bulaşıkları
yalayacağız.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Ama çok pisler,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Mutfakta en son on
beş gün önce birşey yıkadık. Kirli tabaklarda yemek yediğimizi fark ettin sen
de, böyle devam edemeyiz.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“İplikleri bozuyorsun,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Şimdi bana işareti yapsan, şu anda bile...”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bir ıslık duyuldu, S biçimindi. Sokağa bakan
pencereden geliyordu.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bu,”
dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Beni çağırıyor.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Dışarı eğilmeden önce üstüne birşey giy,”
dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Çıplak olduğunu hep
unutuyorsun.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Ben hep çıplağım. Bunu unutan sensin.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“İyi öyleyse,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Ama en azından pijamanın altını giy.
Peki ben ne kadar böyle kalacağım?”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Bilmiyorum,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Önce gidip bir<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘e bakayım, ne istiyor diye.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Birşey almak içindir, eminim. Bir sigara, kibrit,
öyle birşey.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Bağımlılığı var.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Ama sen de onu koruyorsun.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Eh, normal insanları koruyacaksan....”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Doğru,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>. “ne e olsa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>iyi bir adam.
Baksana nasıl ıslık çalıyor. Islık çalışı inanılmaz. Ben denesem ağzım
paramparça olurdu.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>simyacı,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Havayı bir
cıva şeridine dönüştürüyor. Kahretsin, kafayı yemiş.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Baksana bir ne istiyormuş? Bu ipliklerle pek
rahat değilim ben.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bir
süre sessiz durup<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın sözlerini
düşündü.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Biliyorum,” dedi. “Seni bırakayım da şu
bulaşıkları yıka istiyorsun.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Vallahi istemiyorum. Burada seninle kalırım.
İşareti yaparsan yemin ederim ki...”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Orospu, orospu, seni orospu,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “İşareti yaparsam, öyle mi? Şimdi
gelmiş, işareti kullanarak barışmak istiyorsun. İşaretten baba ne, sen uyurken
seni nasıl olsa becermişsem? Şimdi bile tek yapmam gereken şey bir yarım metre
kaymak, bu nefis kara ağın içinden, bu kadırganın yelken ipleri arasından bir
martı gibi geçmek ve bir hamlede içine girip sana çığlık attırmak, çünkü
beklemediğin bir anda içine girdiğimde hep çığlık atıyorsun. Sen de istiyorsun,
son beş dakikadır kokunu alıyorum ve fena halde istediğini biliyorum,
kullanılmış bir eldivene elimi sokar gibi sokabilirim sana, çiftleşme
konularında uzman olanlar tarafından önerilen mükemmel nemlik derecesindesin,
seni azgın deniz salyangozu seni.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Ben uyurken yaptın mı gerçekten?” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“En kusursuz şekilde hem de, ama bunu asla
anlayamazsın sen,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, ipliklere
derin bir beğeniyle bakarak. “İşaretin, pis mutfağının ve herşeyden çok da
senin hayvani arzularının ötesinde. Ses çıkarma, ipleri oynatıyorsun.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Lütfen,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>,”gidip<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ne istiyormuş bak,
sonra panjurları indirip bana gel. Yemin ediyorum hareket etmeyeceğim, ama
çabuk ol.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bir kez
daha sessizce düşündü<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın
sözlerini.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Belki,” dedi. “Hareket etme. Seni havluyla biraz
sileyim mi? Kakım gibi terlemişsin.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Kakımlar terlemez,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Su gibi terlerler hem de,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Barışırken hep kakımlardan söz ederlerdi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Şimdi sorun buradan nasıl çıkacağımda,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “O kadar çok iplik var ki birine
çarpabilirim, geri geri giderken de altıncı hissin ileri giderkenki kadar güçlü
olmaz. İnsanın ileri gitmek için yaratılmış olması inanılmaz birşey. Arkadan
birer hiçiz. Geri viteste giderken en acarı bile ilk vites değişiminde bir
posta kutusuna geçirir. Bana yol göster. Önce şu bacağı çıkarıp şu dizi yatağın
kenarına koyacağım.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Biraz daha ileriye, sağa doğru,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Galiba ayağımla bir ipliğe dokunuyorum,”
dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, arkasına bakıp hareketini
düzelterek.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Şöyle bir değdin, o kadar. Şimdi öbür dizini
çıkar, ama yavaş yavaş. Çok güzel görünüyorsun, ter içinde. Pencereden gelen
ışık da seni yeşile boyamış gibi. Küflenmiş birşeye benziyorsun, yemin ederim.
Hiç bu kadar güzel görünmemiştin bana.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“İltifat etmeyi kes de yönlendir,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, hiddetle. “Sence ayağımı yere mi
koyayım, yoksa kayarak mı ineyim? Öyle yaparsam inciklerim soyulacak, bu
yatağın kenarı çok keskin.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Önce sağ ayağını yere koy,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.”Mesele şu ki yeri göremiyorum; hareket
bile edemezken seni nasıl yönlendireceğim?”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Tamam,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>. “Şimdi yavaşça eğilip geri geri gideceğim, santim santim, tıpkı<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın romanlarındaki gibi.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“O uğursuz kuşun adını anma,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bir bataklık timsahı gibi sürünen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, pencere çerçevesine giden ipliklerin
altından yavaş yavaş geçti. Bir daha<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘ya bakmadı, şifoniyerdeki bolluk sembolünü incelemeye verdi kendini,
bolluk sembolünden bir ayak parmağına ve<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘nın saçına ve kaşlarına giden ipliklerin üstesinden gelme sorununa
yoğunlaştı. Bu şekilde ipliklerin çoğunun altından geçti, ama sonuncusunun
üstünden atladı. Ancak o zaman, eli tokmaktayken dönüp baktı<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ya, uyuyor gibiydi. Pencereye gitmek
yerine kapının yanında durmakta olduğunu fark etti, buradan ipliklere
dokunmadan yatağın başucuna ulaşmak kolaydı. Parmak uçlarında<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ya yaklaşıp saçına üflemeye başladı.
İplikler titreşti, kristal prizmalar şıngırdadı.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Buraya gel,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, çok alçak bir sesle.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Yoo, olmaz,” dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, uzaklaşarak. “Sana işaret yaptım, yanıt
vermedin.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Gel dedim, çabuk buraya gel.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kapıya
doğru baktı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>güçlükle nefes
alıyordu, siyah iplikler kanını emiyordu sanki. Son bir kristal prizmanın
billur sesi duyuldu, sonra da öğlen uykusunun sessizliği. Karşı evden korkunç
bir ıslık yükseldi, alt kattan da birinin gaz çıkarmasına benzer bir yanıt
geldi.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Şahane bir osuruk yolladılar bizimkine,”
dedi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>.”Gerçekten hak ediyordu ama.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">“Lütfen buraya gel,” diye yalvardı<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. “Seni böyle beklemek çok acı veriyor,
ölecek gibi oluyorum. Bu akşam sana kim et pişirecek sonra?”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>kollarını açtı, derin bir nefes aldı ve yatağa atladı, bir kol
hareketiyle bütün iplikleri süpürdü. Kristal prizmaların çıkardığı
gürültü,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘ın yatağın öbür tarafında yere
atlamasının sesiyle ve iki eliyle karnını tutan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘nın çığlığıyla çakıştı.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘ın üstüne düşüp onu ezdiğinde, tüm ağırlığıyla üstüne yüklendiğinde,
onu ısırdığında ve –meye başladığında<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>hala acıyla çığlık atıyordu. “Göbek deliğim çok acıyor,” demeyi
başardı<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>, ama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>onu duymuyordu, sözcüklerden çok uzaktaydı.
Odanın havası iyiden iyiye Secotine kokmaya başladı, kurt sineği de sallanan
avizenin çevresinde uçmaya koyuldu. Siyah iplik parçaları her tarafta böcek
bacakları gibi oynuyordu, yatağın kenarından aşağı düşüyor, birbirlerinin
üstünden geçiyor ve kopuyorlardı.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">İplik parçaları<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘ın ağzına burnuna girmişti, bir tanesi ensesine dolanmıştı,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ise ellerini neredeyse bilinçsizce hareket
ettiriyordu, okşamaları, her tarafından çıkan ipliklerden kurtulmak için
umarsızca elini kolunu oynatmasına karışıyordu. Bütün bunlar neredeyse sonsuza
kadar sürdü, bolluk sembolü yere düşmüş ve üç yerinden kırılmıştı, parçalardan
biri daha büyüktü, diğer ikisi neredeyse aynı boydaydı, bu da altın orana
uygundu.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><span style="text-align: left; text-indent: 0px;"><span lang="TR" style="font-size: 12pt;">İngilizceden çeviren: Cem Akaş</span></span></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-50095171813138732942023-12-18T10:12:00.002+03:002023-12-18T10:12:44.319+03:00çağdaş türk edebiyatının kırk odası<p><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 17px; white-space-collapse: preserve;">bu türden bütün listeler özneldir ve eksiktir elbette, ben bile bambaşka kırk kitapla ikinci bir eşdeğer liste yaparım, ama türk edebiyatı neleri denemiş, nerelere gitmeye çalışmış diye düşünerek yaptığım "çağdaş türk edebiyatının kırk odası" listem aşağıdadır.</span><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 17px; white-space-collapse: preserve;"> </span><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 17px; white-space-collapse: preserve;">bu bir en iyi/en sevdiğim kitaplar listesi değil, hangi doğrultuda hangi mesafeler alınmış onu kafamda netleştirmeye çalıştım. meraklısına. </span></p><p><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 17px; white-space-collapse: preserve;"><br /></span></p><p></p><p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Kemal Bilbaşar – Cemo<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Feyyaz Kayacan – Bütün Öyküler<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Yaşar Kemal – İnce Memed<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Vüs’at O. Bener – Buzul Çağının Virüsü<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Leyla Erbil – Tuhaf Bir Kadın<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Tomris Uyar – Gecegezen Kızlar<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Sevgi Soysal – Tante Rosa<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Hulki Aktunç – Bir Çağ Yangını<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Yusuf Atılgan – Anayurt Oteli<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Ahmet Hamdi Tanpınar – Saatleri Ayarlama Enstitüsü<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">İhsan Oktay Anar – Puslu Kıtalar Atlası<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Bilge Karasu – Gece<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Murathan Mungan – Kırk Oda<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Füruzan – 47’liler<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Adalet Ağaoğlu – Ölmeye Yatmak<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Ali Teoman – Uykuda Çocuk Ölümleri<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Aslı Erdoğan – Mucizevi Mandarin<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">İlhami Algör – Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Latife Tekin – Sevgili Arsız Ölüm<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Murat Gülsoy – Sevgilinin Geciken Ölümü<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Ayfer Tunç – Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa
Tarihi<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Hikmet Hükümenoğlu – Körburun<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Sevim Burak – Yanık Saraylar<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Orhan Pamuk – Kara Kitap<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Oğuz Atay – Korkuyu Beklerken<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Şule Gürbüz – Kambur<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Süreyyya Evren – Viyana Nokta<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Murat Uyurkulak – Tol<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Murat Menteş – Dublörün Dilemması<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Ayhan Geçgin – Son Adım<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Barış Bıçakçı – Sinek Isırıklarının Müellifi<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Mahir Ünsal Eriş – Olduğu Kadar Güzeldik<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Afşin Kum – Sıcak Kafa<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Şebnem İşigüzel – Ağaçtaki Kız<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Perihan Mağden – Haberci Çocuk Cinayetleri<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Metin Kaçan – Ağır Roman<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">İlhan Durusel – Süslü Nesir / Selçuklular İçin Güzel Sözler<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Fatih Özgüven – Bir Şey Oldu<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; mso-no-proof: yes;">Faruk Ulay – Tuhaf İnsanlar Zamanı <o:p></o:p></span></p><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 17px; white-space-collapse: preserve;"></span><p></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-15445035691112642532023-11-19T14:14:00.004+03:002023-11-19T14:14:56.517+03:00neden 7?<p style="text-align: left;"><span style="font-family: inherit;">(Bir okurumdan gelen "<span style="background-color: white; color: #0f1419; white-space-collapse: preserve;">Sevgili Cem Akaş sana 7 isimli kitabını yazdıran motivasyon tam olarak neydi? Bunu benimle paylaşırsan belki kitabı bitirmek için motive olabilirim ben de." mesajına yanıt olarak, "7"yi yazarken beni kurcalayan bazı soruları şöyle sıraladım:)</span></span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Bugün bir din kurulsa nasıl kurulur?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Atanan peygamber, dinin saçmalığını farkedip peygamber olmaktan vazgeçerse
ne olur?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Kutsal metin nasıl yazılır?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Bir ilişki, iktidar-aşk-seks eksenlerinde nasıl izlenir?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Seksin grafik anlatımı edebiyata nasıl dahil edilebilir?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Zamanın akışı romanda nasıl bozulabilir?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Yazarın kendi kurgusuyla ilişkisi o kurgunun parçası haline getirilebilir
mi?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Yardımcı karakter kendisini ana karakter haline getirebilir mi?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Karakterlerin duygu ve düşüncelerini vehmetmeden, yani gerçek hayatta
olduğu gibi söz ve davranışlardan çıkarsamak zorunluluğu olursa romanda psikolojik
derinlik nasıl sağlanabilir?</span></p><p style="text-align: left;"><span style="background-color: white; color: #0f1419; font-family: inherit; text-indent: 0in;">Sağlanabilirse bu bizi sinematografik anlatıma ne kadar yaklaştırır?</span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-28282963458421673872023-11-18T20:39:00.004+03:002023-11-18T20:39:45.400+03:00EEH!<p><span style="text-indent: 0in;"> </span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right; text-indent: 0in;"><i><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Feyyaz Yiğit ve Pınar Sabancı’ya<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><o:p> </o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Devrimci bir ekip var – Başlarında Mucip
ve Su. Mucip siyasal bilimci, Su’ysa devlet ihaleleriyle çok büyümüş bir inşaat
şirketinin sahibinin kızı – asıl kafası çalışan ve parayı bulan, insanları,
etkinlikleri örgütleyen Su; Mucip onun üniversiteden arkadaşı ama daha çok
durmayı, hareket edilecekse öncesinde onu didik etmeyi, mümkünse de hareket
edilmeyecek noktaya ulaşmayı seven bir adam, dolayısıyla bu iş için tuhaf bir
ikililer. Duru güzel ve sağlıklı görünüyor, Mucip döküntü, kilolu, kirli
sakallı. Çok baskıcı bir rejimde yaşadıkları için devrim yapmak elbette yasak,
itiraz etmek bile yasak.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Mucip’le Su, son ana kadar kimsenin
anlamayacağı ama o son an geldiğinde herkesin coşkuyla katılıp otoriter Başkan’ı
devirmek üzere eylemlere girişeceği bir darbe planı yapıyor. “EEH!” adında bir
sağlıklı yaşam platformu kuruyorlar – Enerji, Esneklik, Hareket Platformu bu,
ama tabii halkın “yeter artık!” şeklindeki çok yaygın ama sessizliğe mahkum
bırakılmış tepkisini de barındırıyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">EEH çok güçlü bir televizyon ve sosyal
medya (ve var olduğu kadarıyla basılı medya) kampanyası yürütüyor ve hep,
sağlık ve uzun ömür mucizesinin açıklanacağı “dev gün”e oynuyor. Bu kampanya,
otoriter Başkan’ın da ilgisini çekiyor – 80 yaşlarında, iki büklüm, genellikle
tek kelimeyle konuşan, mendebur suratlı bir adam bu, sürekli altına işiyor
fakat bunun önlemi alınmıyor – “Başkan’ın uğruna ölürüm” diyen çok geniş halk
kitlesinin ve öyle görünmek isteyen ya da zorunda kalan daha dar bir kitlenin
benimsediği bir hareket haline gelmiş bu. Herkes her yerde işiyor, herkesin
pantolonunun önü ıslak, hatta bu leke bir bağlılık simgesi olarak da
görselleştirilmiş, amblemi yapılmış, kurt ya da rabia işareti gibi
paylaşılıyor. Su’nun babası Başkan’ın yakınına girmeyi başarmış bir iş adamı
olduğu için EEH Başkancı medyadan da büyük destek alıyor, ülkenin her köşesine
ana haber bültenlerinde bile ulaşıyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">EEH’in planı, “dev gün”ün akşamı ülkenin
doğusundan batısına yedi şehirde, gökyüzünde “EEH!” yazan iha’lar
havalandırmak, sonra da bunları başkente, Başkan’ın sarayına yönlendirmek, daha
doğrusu yönlendiriyormuş gibi yapıp belli bir süre sonra Ankara’nın çevresinden
yeni bir iha takımını uçurmak, böylece hem yolculuk süresini kısaltmak, hem
yolda bir kaza olma olasılığını ortadan kaldırmak, hem de iha’ların hızı
üzerinden EEH’e hayranlık kazandırmak. Su’nun sosyal medya ekibi, iha’ların
gerçekten İstanbul, İzmir, Antalya, Mardin, Ağrı, Artvin, ve Samsun’dan yola
çıktığını ve Ankara’ya kadar gerçekten gittiklerini gösteren videolar
üretiyorlar.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">İha’lar saraya ulaşıp her yanını sardığı
anda Mucip, yeri gizli tutulmuş bir hangarda ya da atıl bir fabrikada, epik bir
konuşma yapacak ve halkı sokaklara çağıracak, Başkan’dan ancak hep birlikte
hareket edilirse kurtulabileceklerini, pantolonuna işeme meselesinin de artık
bokunun çıktığını anlatacak, konuşma 81 ilin sokaklarında naklen yayımlanacak.
EEH’in kendi kadroları da ülkenin her yanında sokaklarda çeşitli
provokasyonlarla halkı ayaklanmaya teşvik edecek. Mucip’le Su, ayaklanma
başladıktan sonra yaşatılmayacaklarını biliyorlar, bu yola baş koymuşlar.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Başkan’ın yanından ayırmadığı adamlarından
biri olan, Başkan’ın köyden arkadaşı, parayla pulla ilgilenmeyen, tek gözü kör
Edibali, başından beri EEH’ten hoşlanmıyor, burun büküyor, hatta bu işin
altından başka bir şey çıkacağını Başkan’a söyleyip duruyor ama Başkan pek
dinlemiyor. İstihbarat birimleri Ankara çevresinden kalkan iha’ların Saray’a
ulaşacak bir rotada ilerlediklerini belirleyince Saray karışıyor. Kimseden izin
alınmamış, devletin haberi yok – bu fazlasıyla küstah bir hareket ve izin
verilmesi mümkün değil. Edibali söylenip duruyor. Başkan Su’nun babası Haşmet’i
aratıyor ama onun da hiçbir şeyden haberi yok, Başkan’ı yatıştırmaya çalışıyor
ama Başkan telefonu suratına kapatıyor, mendebur suratından “İndirin!” emri
çıkıyor. İha’ların hemen hepsi saraya ulaşamadan güvenlik güçlerince
indiriliyor, yalnızca bir tanesi saraya yaklaşabiliyor, onu da ateş etmeden
alıyorlar. Başkan “Getirin!” diyor, iha’yı başkanın huzuruna çıkarıyorlar,
Başkan sinirleniyor, “İkisini!” diye bağırıyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Mucip bu sırada eski fabrikada,
konuşmasının hazırlıklarını yapıyor, epey gergin; Su ise ışıkları söndürülmüş
lüks bir ofiste, küçük bir ekiple edit ve yayın işleri için hazır bekliyor. Bir
hareketlenme oluyor fabrikadaki çekim ekibinde, herkes önce ufak ufak, sonra
seri adımlarla fabrikayı terk ediyor gibi. Mucip durumun farkında değil; birisi
yanına gelip “Hocam ekipler geliyormuş haberiniz olsun,” diyor, ama Mucip “İyi
iyi,” diyerek konuşmasının provasına devam ediyor, kendi yazdıklarını
eleştiriyor, “Bu böyle mi söylenir ya, ne biçim laflar ediyorsun Mucip ya, bu
ne?” diyerek kendisine yükleniyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bir anda fabrikanın içi çevik kuvvetle
doluyor, Mucip ne oluyor diyemeden paketliyorlar, helikoptere tıkıyorlar, Su da
aynı şekilde derdest edilip aynı helikoptere bindiriliyor, saraya götürüyorlar.
Mucip, Başkan’ın karşısına çıkarıldığında korkudan pantolonuna işiyor ama
Başkan bunu bir saygı işareti olarak alıyor ve suratı biraz yumuşuyor. “Anlat,”
diyor Mucip’e. Mucip de hiç siyasi devrim meselelerine girmeden, enerji,
esneklik ve hareket temelli yeni sağlık mucizesini anlatmaya başlıyor hiçbir
şey olmamış gibi, tam inkarla. Edibali bir süre sonra müdahale ediyor, “Yeme
bizi lan, ne sağlık mucizesi, bu adamı devirmeye çalışmıyor musun sen?” diyor,
Mucip çok şaşırmayı çok güzel beceriyor, gerçek bir rejim yalakası gibi
konuşarak Başkan’ı yanına çekiyor. Başkan diyor ki “Buradasın.” Mucip’in
saraydan çıkması, dışarıyla görüşmesi, mesajlaşması yasaklanıyor – artık
yalnızca Başkan’a hizmet edecek ve sağlık mucizesini onun üstünde uygulayacak. Su
bu konuşma sırasında süklüm püklüm, babası yüzünden de utanıyor herhalde, ama
en azından Mucip gibi altına işemiyor. Başkan ona dönüp, salondaki bütün
eşyaları parça pinçik etmiş köpeğini azarlar gibi, “Git!” diyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Böylece Mucip’in yaşamında beklenmedik ve
yepyeni bir dönem başlıyor – çeşitli terapiler uyduruyor, bazen Başkan’ın
sağlığı iyiye gidecek gibi olduğunda bu gelişme EEH’in faydası olarak
yorumlanıyor, bazense Mucip işi batırıyor, foyasının ortaya çıkmasına ramak
kalıyor, ama bir şekilde toparlıyor her seferinde.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bu esnada Su tek başına, bütün devrim
hazırlıkları boşa çıkmış, angaje edilen insanlar ortada kalmış. Mucip’in hayatı
söz konusu, o yüzden Enerji-Esneklik-Hareket saçmalığını sürdürüyor. Zaten
halktan da büyük talep var, iha gecesi herkes sokaklara çıkmış iha’ların
geçişini görmek için, bir şey çıkmayınca da kafalar karışmış, kızanlar olmuş,
sosyal medyada epey tepki toplamış EEH. Su bu süreci çok iyi yönetiyor ve sağlık
mucizesini medya kanallarında uzmanlara açıklattırıyor, klinikler açılıyor,
halk kuyruklara giriyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Bu popülerlik Mucip’e belirgin bir
saygınlık da kazandırıyor, Başkan sağlıkla ilgili her şeyi, bütün politikaları
ona sorar oluyor, Mucip’in saraydan çıkma yasağı kaldırılıyor, sonunda da
Mucip’i sağlık bakanı yapıyor. Zaman içinde Mucip, ülkenin en zengin
insanlarından biri haline geliyor. Edibali tek gözü açık ölüyor, ölürken hala
Mucip diye sayıklıyor. Bu arada Mucip’le Su yeniden bir araya geliyor ve
evleniyorlar, ülkenin en ünlü “power couple”ı oluyorlar.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Fakat Mucip’i rahatsız eden bir şey hep
var – Başkan’a bu kadar yakınken, sağlığı Mucip’in elindeyken, ufak bir hareketle
onu öldürebilecekken bunu yapmamak, devrime ve halkına ihanet etmiş olmak
Mucip’i vicdanen çok rahatsız ediyor. Su’yla bu konuyu hiç konuşmamışlar; bir
gece Mucip konuyu açacak gibi oluyor ıkına sıkına, ama Su onu susturuyor, böyle
bir şeyin delilik olacağını, böyle bir şeye kalkışsa hem başaramayacağını hem
de ikisinin anında öldürüleceğini anlatıyor. Mucip “Doğru,” diyor ama
bakışlarından ikna olmadığını görüyoruz. Sofradan kalkıyorlar, ışıklı bir
Ankara manzarası karşısında oturmuş içkilerini içerler ve telefonlarına
bakarlarken Mucip birden “Nooluyor lan!” diyor, ardından Su da “Hassiktir!”
diyor, zaten içeriye Mucip’in sağ kolu gelip haberi veriyor: Başkan ölmüş.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">Kaçsak mı, kaçabilir miyiz diye sessizce
konuşuyorlar mutfakta, çeşmeden akan suyun arkasına saklanarak. Aşağıda kapının
önü ekip araçlarıyla doluyor, tepede helikopter dolaşıyor. O sırada Başkan’ın
adamlarından biri geliyor ve Mucip’e kapalı bir zarf uzatıyor, “Başkanımızdan,”
diyor. Mucip “Allallah, bana mı, emin misin, Başkan bana niye mektup yazsın ya,
ayrıca ben sevmem mektup filan, haydaa,” diye söylenerek zarfı açıyor, mektubu
çıkarıyor, söylenmeyi kesip okuyor, sonra hafif dikiliyor, başını kaldırıp Su’ya
bakıyor. Jack Hylton ve Orkestrası’ndan “Happy Days Are Here Again” duyuluyor.</span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">SON<o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-62824896371695547492023-11-18T13:16:00.001+03:002023-11-18T13:16:10.949+03:00sarma (2002)<p><span style="font-size: 12pt;">2006 yılının baharında,
Bursa'nın Hisar mahallesinde oturan çocuklar yeni bir oyun oynamaya başlayacak
– ilk başta adı olmayacak bu oyunun elbette, bir tür ebelemece oyunu olarak
düşünecek bunu çocuklar; tek farkı, ebenin ebelediği oyuncuların da ebe haline
gelmesi, yani ebe sayısının sürekli artması, kaçan oyuncuların da sürekli
azalması; sona kalan oyuncu oyunu kazanıyor. Okulların kapanması ve çocuklardan
bazılarının yazlıklara dağılması nedeniyle oyuna ara verilecek, sonbaharda
arkadaşlar yeniden toplandığındaysa ufak bir değişiklik yapılacak: ebelerle ebe
olmayanların sayısı eşitlendiği anda, iki takım oluşmuş sayılacak; bu andan
itibaren iki takım da birbirini ebeleyebilecek; oyun alanının iki ucunda yere
çizgi çekilerek birer “kale” bölgesi belirlenmiş, her takımın elemanları,
ebelenmeden karşı takımın “kale”sine ulaşmayı amaçlayacak, bunu yaparken
ebelenenler karşı takımın elemanı haline gelecek.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span lang="TR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">Bir süre sonra, özellikle
kalabalık gruplarla oynandığında kimin hangi takımdan olduğunu anımsamanın ve
izlemenin zorluğu, yeni bir değişikliği gerekli kılacak: iki takım oluştuktan
sonra ebelenenler, karşı takıma geçmek yerine oyundan çıkacak.</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-size: 12pt; text-indent: 28.35pt;">Oyunun “sarma”
adını alması için yıllarca beklemek gerekecek, çünkü yeni bir değişikliğin
sonucunda olacak bu: basit bir ebelemenin ötesinde, bir ya da birden fazla
oyuncu, el ele tutuşmuş rakip takım oyuncuları tarafından sarıldığında, oyundan
çıkacaklar. Oyun bu haline ulaştığında Bursa sınırlarını aşacak, küçük
değişikliklerle farklı yerlerde oynanmaya başlayacak – Manisa versiyonunda
kaleler olmayacak örneğin; İstanbul versiyonunda oyun başından itibaren iki
takım arasında oynanacak.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span lang="TR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">2019 yılında bir
televizyon programının yerel oyunlara eğilmesi ve turnuvalar düzenlemesi,
“sarma”nın yaygınlığını bir anda arttıracak. Yine de gerçek anlamda ulusal bir
oyun haline gelmesi, oyun alanının iyice büyümesi ve takımların, kendi
renklerinde birer sarma ipiyle sahaya çıkması sonucunda olacak; o aşamadan
sonra, oyuncuların el ele tutuşması gerekmeyecek karşı takım oyuncularını
oyundan çıkarttırmak için, iple saracaklar.</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-size: 12pt; text-indent: 28.35pt;">Bu son derece
dinamik, çevikliğe olduğu kadar taktik beceriye ve oyun alanının genelini
kollayabilmeye, yalnız kalan ya da öbekleşen rakip oyuncuları görebilmeye
dayanan oyun, internette büyük rağbet görecek, takımlar ve onlara bağlı
taraftarlar, yerelliğin sınırlarını aşmaya başlayacak. “Sarma”nın Amerika'da
ortaya çıkması, buradaki üniversitelerde okuyan Türk öğrencilerine olduğu
kadar, bu internet sitelerinin uyandırdığı ilgiye de bağlı olacak. Amerika,
“sarma”nın gelişiminde en belirleyici aşamaya ev sahipliği yapacak ve oyun
Amerikan üniversitelerinde o kadar benimsenecek ki, Türk kökenleri neredeyse
unutulacak: iki cin fikirli Amerikan öğrencisi, 2074 yılında Berkeley
Üniversitesi çimenlerinde oynanan bir oyun sırasında, takımların sarma
iplerinin iki ucuna birer top bağlayacak, bu sayede ipi sahanın bir noktasından
başka bir noktasına fırlatmak ve rakibi gafil avlamak mümkün olacak; zaten
hızlı olan oyun, daha da hızlanacak ve zevklenecek, kuralları karmaşıklaşacak.</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-size: 12pt; text-indent: 28.35pt;">“Sarma”, ilk kez
2112 İstanbul Olimpiyatlarında, “Bindball” adıyla bir uluslararası turnuva
oyunu niteliği kazanacak; maçlar beşer set üzerinden oynanacak; topsuz başlayan
bir oyunun böyle top-merkezli bir noktaya gelmiş olması, antropologların
ilgisini çekecek.</span></p>
<span lang="TR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-font-kerning: 0pt; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 0in;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-theme-font: major-fareast; mso-themecolor: text1;"><o:p> </o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-45188791579397624172023-11-16T21:38:00.001+03:002023-11-16T21:38:15.328+03:00blöflü satranç (bluffer’s chess)<p><span style="text-indent: 0in;">oyun boş tahtayla başlar, her oyuncu sırayla istediği taşını
tahtada istediği yere (kendi yarı sahasında kalmak koşuluyla) yerleştirir.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR; mso-no-proof: yes;"><o:p> </o:p></span><span style="text-indent: 0in;">oyuncu şahını yerleştirene kadar taşlarını oynatamaz,
ancak şah yerleştirildikten sonra taşlarıyla hamle yapmaya başlayabilir. bunun için
rakibin kendi şahını yerleştirmiş olması gerekmez.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR; mso-no-proof: yes;"><o:p> </o:p></span><span style="text-indent: 0in;">şah yerleştrildikten sonra oyuncu sıra kendisine
geldiğinde ister yeni taş yerleştirir, isterse de yerleşmiş taşlardan biriyle
hamle yapabilir. taş yerleştirirse oyun sırası rakibine geçer; hem taş yerleştirip
hem de hamle yapamaz.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR; mso-no-proof: yes;"><o:p> </o:p></span><span style="text-indent: 0in;">alınan taşlar rehine sayılır ve oyunun her aşamasında
rakibin rehineleriyle takas edilip oyuna yeniden sokulabilir. takas pazarlığa
tabidir, sabit bir karşılıklılık kuralı yoktur. rehineler sırayla ve birer
birer yerleştirilir; takası talep eden oyuncu ilk taşı yerleştirir. rehinelerin
sayısı eşit değilse rakip son taşını yerleştirdikten sonra oyuncu kalan rehinelerinin
hepsini bir seferde yerleştirir. takas talebi bir hamle sayılır, hamle sırası
rakip oyuncuya geçer.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR; mso-no-proof: yes;"><o:p> </o:p></span><span style="text-indent: 0in;">iki oyuncunun da bir oyun boyunca birer kere şahların
birbirleriyle yer değiştirmesini talep etme hakkı vardır, buna “zed’s dead”
hamlesi denir. arka arkaya iki zed’s dead yapılamaz (bir oyuncu yaparsa rakibi
aynı hamleyle karşılık veremez). bir oyuncu bu hamleyi yaptığında hamle sırası
rakibine geçer. mat durumu ortaya çıkacaksa zed’s dead yapılamaz; zed’s dead
yapıldığında şahın tehdit altında olsa bile kaçabilmesi ya da savunulabilmesi
gerekir.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-indent: 0in;"><span style="text-indent: 0in;">(beta versiyonu. deneyim, yorum ve sorularınızı paylaşabilirsiniz.)</span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-35317164135272416242023-10-16T18:26:00.002+03:002023-10-16T18:26:20.020+03:002020’lerde yayıncılık ve kültür mirası<p><span style="font-family: inherit; text-indent: 0in;"><span style="background: white; color: #0f1419;">amerika'daki yayıncılığa baktığımda, 80'lerde bile büyük
yayınevlerinin iyi edebiyat yayıncılığını hala önemli bir şey olarak gördüğünü,
editörlük süreçlerine ciddi zaman ve kaynak ayırdıklarını hatırlıyorum.
90'larla birlikte (belki amazon'un da etkisiyle) yayıncılığın çehresi değişm</span><span style="background: rgb(251, 159, 168); color: #0f1419;"></span></span><span data-offset-key="b4n9-0-1" style="text-indent: 0in; white-space-collapse: preserve;"><span data-text="true"><span style="font-family: inherit;">eye başladı, büyük yayınevleri iyi edebiyattan uzaklaştı, satan kitaba daha fazla ağırlık vermeye, editörlük çalışmasını da savsaklamaya başladı. 2000’lerde amerika’da yayımlanmış kitaplarda ciddi gramer hataları ve dizgi yanlışları bulur oldum; 80’lerde neredeyse hiç olmayan bir şeydi bu. bugün artık iyi </span></span></span><span style="font-family: inherit; text-indent: 0in; white-space-collapse: preserve;">edebiyat, amerika’da üniversite yayınlarında, kar amacı gütmeyen kuruluşlarda ve bağımsız küçük yayınevlerinde bulunuyor, büyük yayınevleri numunelik birkaç kitap çıkarmakla yetiniyor. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span data-offset-key="b4n9-0-1" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; orphans: 2; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span data-text="true"><span style="font-family: inherit;">Bu ticarileşme süreci son on yıldır bizde de yaşanmaya başladı. Sayısı hızla artan küçük yayınevleri, iyi edebiyatın kaleleri haline geliyor, yetenekli yeni yazarların çoğunun ilk kitabı bu yayınevleri tarafından yayımlanıyor. bu kitapların hala yayımlanabiliyor olması kuşkusuz çok iyi bir şey, ama büyük yayınevlerinin dağıtım ve tanıtım gücüne sahip olmamaları, büyük kısmının piyasa koşullarına yenilip kısa ömürlü girişimler olarak pistten çıkmaları gibi etmenler nedeniyle kitaplar ortada kalıyor, yayınevinden yayınevine savruluyor, önemli bir kısmı da unutuluyor. diğer yandan okurun iyi edebiyata erişimi kısıtlanıyor, okur kitlesinin büyük kısmı çok satan vasat kitaplarla sınırlı bir okuma deneyimine ve beğenisine mahkum oluyor. </span></span></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="text-align: left; text-indent: 0in;"><span data-offset-key="b4n9-0-1" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; orphans: 2; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-decoration-thickness: initial; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;"><span data-text="true"><span style="font-family: inherit;">Bu gidişin yönünü değiştirmek mümkün mü bilmiyorum, ama büyük yayınevlerinin yalnızca birer ticari işletme olmadıklarını, geleceğin “kültür mirası”nı üretme merkezleri olduklarını ve bu anlamda kamusal bir görev de üstlendiklerini hatırlamasının herkes için faydalı olduğunu düşünüyorum. </span></span><o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-7213464582020366922023-05-18T19:45:00.000+03:002023-05-18T19:45:06.488+03:00meritokratik kleptokrasi<p> <i style="background-color: white; color: #333333; font-family: Philosopher; font-size: 13.2px;">kanat'a...</i></p><br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Philosopher; font-size: 13.2px;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Philosopher; font-size: 13.2px;">en iyi çalanın yönetime geldiği demokrasi türü. tüm partilerin çalmak için iktidara aday olduğu bir toplumda halk, hırsızlar arasında en iyisini seçmeye yönelebilir. bunun nedeni şöyle özetlenebilir: beceriksiz ya da çapsız kleptokrat, varolan gelir üretimi içinde kendisine avanta yaratmaya çalışacak, yani hazırdaki pastadan pay almak isteyecektir; oysa asıl beceri, pastayı büyütmek ve böylece alınacak payı da kat kat artırmaktadır. ekonomisi büyüyen bir ülkede kleptokrat sınıfın yandaşlarına, yamacındakilere ve nihayetinde az da olsa onların dışındakilere düşen payın büyüyeceğinden hareketle, seçmenin bu seçimi ekonomik açıdan rasyonel addedilebilir. kleptokratların milli gelir artışından %10-15 pay alması genel kabullere uygundur (ve literatürde "mr. ten percent" ya da "mr. fifteen percent" olarak anılırlar); ancak çeşitli ülkelerde çeşitli dönemlerde daha hırslı bir kleptokrat sınıfın yükselişine de tanık olunmuştur. bu doymakbilmezlikleri, genellikle muhalif kleptokratlar tarafından afişe edilir; bu süreçte eğer asapları bozulursa beceriksizlikler yapmaya başlarlar ve sonunda çaldıkları için değil, beceriksizce yaptıkları diğer hatalardan dolayı iktidarı kaybederler. bazıları siyaset sahnesinden tamamen silinebilir, ancak bazılarının ustaca manevralarla geri geldikleri de görülmüştür.</span><div><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Philosopher; font-size: 13.2px;"><br /></span></div><div><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Philosopher; font-size: 13.2px;">(görülen lüzum üzerine yeniden: </span><span style="color: #333333; font-family: Philosopher;"><span style="font-size: 13.2px;">https://sefinsalatasi.blogspot.com/2011/12/meritokratik-kleptokrasi.html )</span></span></div>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-51333509529202638362023-05-15T14:15:00.008+03:002023-05-15T18:34:26.253+03:002023 seçimleri: bu sonuçlar gerçek olabilir mi?<p> </p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">kılıçdaroğlu’nun
ilk turda %51.4’le seçileceğini, mhp’nin oylarının düşeceğini, oğan’ın %2’yi
geçemeyeceğini, mecliste hiçbir ittifakın çoğunluk sağlayamayacağını iddia
etmiş biri olarak önce şunu söyleyeyim: bu sonuçlar gerçek olabilir mi? </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">güzide
halkımızı biraz tanıyan herkesin kabul edeceği gibi, evet, olabilir. lakin güzide
siyasetimizi takip eden herkesin yine kabul edeceği gibi, olmayabilir de. günün
sonunda baktığımız yer ysk verileri; bu verilerin zaman içindeki değişimini ve sahiciliğini
istatistiksel olarak denetleyecek bağımsız bir kurum yok, dolayısıyla ysk ne
derse o. halbuki kılıçdaroğlu’nun ifadesine göre chp bir buçuk yıldır bu seçimde
oy verme işleminin denetlenmesine hazırlanıyordu. bunun ne büyük bir fiyasko
olduğunu dün gece hep birlikte izledik. 192 bin sandıkta birer kişi ıslak
imzalı tutanağın fotoğrafını çekip merkeze gönderecek, merkez de bu verileri
işleyip ysk’dan bağımsız olarak süreç boyunca duyuracaktı, böylece daha sonraki
itirazlar için herkesin görebileceği bir gerekçe olacaktı, ysk da elini korkak
alıştırmak zorunda kalacaktı. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">oysa yaşanan bu olmadı: tek başına at koşturan
ysk, arada saatlerce veri girişi yapmayarak, bu verileri ilk gören taraf olan
iktidara büyük bir adaptasyon ve rota belirleme imkanı sundu, kimsenin de gıkı
çıkamadı. oğan’a 3 puan, mhp’ye 4 puan katarak chp’nin oyunu düşürmek, bunu da
dolaylı yaparak hedef şaşırtmak mümkün müydü? tabii ki. olan bu muydu? bilemem.
ama “türk’ün devleti”ni denetlemenin gerekli olduğunu, bunun yetmeyeceğini, denetleyenin de
denetlenmesi gerektiğini bilmeyen/ bu denetimi beceremeyen bir siyasi liderin,
hayatına lider olarak devam etmemesi gerekir, kimse kusura bakmasın. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">bu
hikayede herkesin payına büyük utançlar düşüyor, ama kılıçdaroğlu’na -tüm iyi
niyetine ve çabasına rağmen- daha büyük bir pay düşüyor: chp’yi adam edemeden
ülkeyi adam etmeye kalktığı ve ülkenin yarısını angaje edip varoluşsal bir
bunalıma sürüklediği için.<o:p></o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><o:p> </o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">bu sonuçlar nasıl
gerçek olabilir? buna da bakmak istiyorum. bana göre iki ayağı var: 1.ideolojik
temel, 2.patronaj sistemi. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">milliyetçiliğin, kürt düşmanlığının, islamcılığın ve
kadın düşmanlığının hakimiyeti ve -bedeli ne olursa olsun- hakim kılınmasının <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>zorunlu olduğu inancı birinci ayağı
oluşturuyor. “ben müslüman bir ülkede yaşamak istiyorum” talebi, “kürtlerin
canı cehenneme” hissiyatıyla birleşince, bunu değiştirmeye yönelik her
ihtimalin başı eziliyor. ülkenin yaşadığı sorunlar ne olursa olsun, “eski
günahkar döneme dönme” ve “kürtlerin vatandaşlığının kabul edilmesi” korkusu,
her türlü “reel” sorunu önemsiz kılıyor. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">ikinci ayaksa akp iktidarının çok
geniş bir kitleye, kademeli olarak sağladığı maddi imkanlar. ülke ekonomisine olanlar
hep soyut şeyler, pazarda fiyatlar delice artsa bile; çünkü arka kapıdan gelen
maddi imkanlar var hep. bu bazıları için profesyonel pozisyon, bazıları için
ithalat-ihracat-inşaat gibi faaliyetlerde sağlanan ayrıcalıklar, görmezden
gelmeler, bazıları içinse otobüsten atılan oyuncak, eve getirilen kömür,
dağıtılan nakit para. bu imkanlardan vazgeçmek çok zor; ideolojik temel de vazgeçmemek
için yeterli mazereti zaten sunuyor; yani maddiyatı itiraf etmeden ideolojik
nedenlere sığınmak çok kolay. </span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;"><br /></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; margin-left: 49.5pt; margin-right: 1.5in; margin-top: 0in; margin: 0in 1.5in 0in 49.5pt; text-align: left; text-indent: 0in;"><span lang="TR" style="mso-ansi-language: TR;">bu ikisi birleştiğinde yıkılması çok zor bir kale
ortaya çıkıyor. akp’nin başarısı bu. muhalefetin -siyasetçiler ve bireyler
olarak- anlamakta/kabul etmekte zorlandığı da bu. iktidar yandaşı insanların “yandaş”
olmak için çok geçerli ve kişisel nedenleri var. bunlardan üstün nedenler sunmadıkça
bu kalede gedik bile açmak çok zor. bu da cari sistemin kendini pervasızca ağırlaştırmasına
imkan sağlıyor.<o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-70546133479707231642023-05-03T13:46:00.003+03:002023-05-03T13:46:40.677+03:00 Kurumsal din nasıl finanse edilmeli<p><span style="font-size: 12pt;">Dinsel hizmetler, pek çok
ülkenin nüfusunun büyük kısmı için büyük öneme ve değere sahip. Ama yine pek
çok ülkenin nüfusunun bir kısmının hiç kullanmadığı bir hizmet. Kullananlar da
farklı dinlerin ve mezheplerin üyesi, yani pek çok ülkede din önemliyse de
herkesin üyesi olduğu tek bir din yok. Bu bilgiler ışığında, bir ülkede
kurumsal din nasıl finanse edilmeli?</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Bugün bu konudaki yaygın kabul gören yaklaşım, bir dinin
üyelerinin o dinin kurumsal giderlerini finanse etmesi üzerine kurulu - konut
sahiplerinin konut vergisi, taşıt sahiplerinin motorlu taşıtlar vergisi vermesi
gibi. Bu finansmanı organize etmenin iki yolu var: 1-din üyelerinin doğrudan din
kurumlarına bağış yapması, 2-devletin din üyelerinden vergi toplaması.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ABD gibi bazı ülkelerde devletin din vergisi toplaması anayasaya
aykırı. Her din kurumu, kendi giderlerini din üyelerinin bağışlarıyla
karşılamak ve bu bağışları kendi toplamak zorunda. Çoğu eyalette bu bağışlar
vergiden düşülebiliyor.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Almanya gibi bazı ülkeler bu tercihi din kurumlarına bırakıyor:
kurum isterse bağışları kendisi toplayabiliyor ya da devletin bunu vergi olarak
toplamasını seçebiliyor. İkinci durumda devlet, topladığı verginin bir kısmını
vergi toplama hizmeti bedeli olarak alıkoyuyor. Verginin kimlerden
toplanacağıysa bireylerin nüfus müdürlüğüne yaptığı inanç beyanına dayanıyor ve
işveren tarafından bordro aşamasında kesiliyor. Dileyen, kayıtlı olduğu dinin
artık üyesi olmadığını beyan ederek din vergisi mükellefi olmaktan çıkabiliyor.
Almanya'da Katolik Kilisesi'nin geliri 6 milyar euro civarında </span><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt;">ve bu tutarı ortaya çıkaran vergi oranının
devlet tarafından din üyeleri adına belirleniyor olmasının laiklikle
bağdaşmadığı konusu çok tartışılıyor.</span><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">İtalya gibi kurumsal dinin daha güçlü olduğu kimi ülkelerdeyse din
vergisi zorunlu ancak bireyler, kesilen verginin hangi dine aktarılacağını
belirleyebiliyor – Hindu dinini seçmek mümkün örneğin. İtalya gelir vergisinin
binde 8'i düzeyinde bir din vergisi topluyor. (Türkiye'de böyle olsaydı din
kurumlarına aktarılan toplam bütçe 13 milyar değil 2 milyar tl civarında olurdu,
</span><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt;">ironik bir biçimde
kurumsal dinin siyasallaşmasını engellemek için kurulan</span><span lang="TR" style="color: black; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Diyanet İşleri Başkanlığı
da bunun sadece bir kısmına talip olabilirdi.)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Din hizmetlerinin din kurumları tarafından değil devlet tarafından
düzenlendiği, devlet bürokrasisindeki din işleri yönetiminin bütçesinin
milyarlarca lira olduğu, bunun da tek bir dine ait tek bir mezhep grubunun
kurumlarını finanse etmekte kullanıldığı ve üzerinde hiçbir vergi mükellefi
kontrolünün/tercihinin olmadığı bir ülkede tartışılacak verimli bir konu
olabilirdi bu belki.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span lang="TR" style="color: black; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(daha geniş bilgi için: https://en.wikipedia.org/wiki/Church_tax)<o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-3742705887817302782022-05-26T19:00:00.003+03:002022-05-26T19:03:03.311+03:00"In Turkey, book publishers face agonising choices to survive" - Kaya Genç, Al Jazeera<a href="https://www.aljazeera.com/news/2022/5/26/turkey-book-publishers-struggle-to-survive-amid-economic-crisis" target="_blank">"A growing crisis in the publishing industry has implications for Turkey’s cultural vibrancy and freedom of speech."</a><div><br /></div><div>Kaya's questions and my answers, in full:</div><div><br /></div><div><p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- As a writer and publisher, what’s your
take on this crisis? What are the main challenges you face as a result of
Turkey’s financial meltdown?<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">It’s not only Turkey’s meltdown – there
is a severe shortage of book paper on a global scale. Production has plummeted
because many paper mills have recently opted to produce packaging paper for
online giants like Amazon, whose sales have increased immensely after the
pandemic. There is also the problem of logistics – it takes much longer than
usual for the paper you have bought from Asia, for example, to reach you. This
means that book paper prices are rising even without our local economic crisis.
Combined with the melting Turkish Lira, this puts Turkish publishers in a
really tough spot, something close to Sophie’s Choice – we have to decide almost
on a daily basis which titles to kill or at least postpone indefinitely because
we have only so much paper. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">Coupled with the problem of rising
costs, of course, is the drop in purchasing power due to rampant inflation.
Wages are lagging behind and will continue to do so for the vast majority until
2023, meaning books will remain comparatively expensive. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">All in all, my prediction is that in
2022, the industry as a whole will perform better than 2020 but worse than
2021.</span></span></p><p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- Some publishers say that the crisis is
exaggerated, that books sold in Turkey are cheaper than those sold in Britain
and Europe. What’s your take on that?<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">I have a “The Stranger Index” much like
the Big Mac Index but based on Camus’ novel. What I do is calculate the number
of paperback copies of the book you can buy in various countries with the GDP
per capita adjusted by Purchasing Power Parity. According to the Index, books
are more expensive in Greece, Italy, and the UK; about the same in France; and
cheaper in Germany and Japan. I would say the issue here is not the expense of
books but the propensity of the public to buy books. Turkish people have less
money to spend but books are cheaper on the average, so it evens out; they just
have to spend it on other things, more basic stuff like food and utilities. Publishers
in Turkey try to counter that with increasing the number of titles they publish
annually – on that scale, Turkey is in the same ballpark with France, for
example, but the total number of copies sold is about seven times less in
Turkey.<o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- For a long time Turkey’s book world
was seen as a safe haven for critical thinkers and writers, because the
government didn’t censor it as vigorously. Will this crisis effect the
perceived rise of Turkish non-fiction books over the last decade?<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">The fear of censorship may in fact be
greater than the actual censorship on the ground, because it has begun to work
indirectly – books are not necessarily censored, but other types of maladies
seem to be inflicted on publishers of “uncouth” books.<o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- Despite the sad situation of Turkish
journalism, the publishing world has seemed vibrant and prolific. Nowadays
translator friends of mine complain about their small fees, that they can no
longer afford foreign books, or small luxuries. Do you witness similar stories?
Will the crisis drive away creative millennials away from the publishing world?<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">Translators and editors traditionally
constitute a group that is rewarded the least for their labor. The recent
economic crisis has definitely added to their woes – publishers who find
themselves short of cash lower and postpone payments to translators and editors
– typically a translator receives 8 percent (before tax) of 2000 copies
printed, usually a month after publication. Now the rates have fallen to 5-6
percent, less copies are printed, and depending on the availability of paper,
the translator may have to wait a year before she gets paid. <o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- On a statistical level, did the crisis
change the number of your print runs? And did have a big effect on sales
figures? Is the effect different in Turkish vs. translated books? Is paying
copyright fees the biggest issue here, or the cost of paper?<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">It definitely did. We are printing less
titles with lower print runs. Sales are struggling to hold up for now, but my
prediction is that we will see a dip for the year. Everything contributes to
the crisis – copyright fees are paid in dollars or euros, ditto for paper, and
the Lira continues to sink. This makes publishers less enthusiastic for taking
risks with new titles, and in the end everyone turns to publishing the classics
of the 19<sup>th</sup> and early 20<sup>th</sup> centuries – a sure sell in
Turkey.<o:p></o:p></span></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><b><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">- How did the government’s cutting of
the VAT from books in 2019 affect the book sales, and did it help during the
Covid lockdowns? <o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="left" class="MsoNormal" style="background: white; text-align: left; text-indent: 0in; vertical-align: baseline;"><span style="color: #201f1e;"><span style="font-family: inherit;">It had no effect at all. Costs were
already rising, as was inflation, so that the 8 percent reduction got gobbled
up pretty quickly. </span><span face=""Segoe UI", sans-serif" style="font-size: 11.5pt;"><o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p><br /></div>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-4647669608626980072022-05-17T15:15:00.003+03:002022-05-17T15:16:22.329+03:00modernizm ile postmodernizm arasında salınan metin - erendiz atasü<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMTXCbFuNjkWyVNLYvW4C_ZxqplS5Pk5ahE90uIJs8C3a_S9FovPxswjWypifgrVymgsBDItMRNkyjGh9QoLWw-bgas1OOUpiMFjgyVuMp69dFSDTPJYzFVjdNj-sMc7gMUt9zm_lefzsMXd31n7XfHG61zP_lJ8rAf7RRDD6Q6CZDUhK4otIJf45u/s1537/erendiz.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="841" data-original-width="1537" height="175" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMTXCbFuNjkWyVNLYvW4C_ZxqplS5Pk5ahE90uIJs8C3a_S9FovPxswjWypifgrVymgsBDItMRNkyjGh9QoLWw-bgas1OOUpiMFjgyVuMp69dFSDTPJYzFVjdNj-sMc7gMUt9zm_lefzsMXd31n7XfHG61zP_lJ8rAf7RRDD6Q6CZDUhK4otIJf45u/s320/erendiz.JPG" width="320" /></a></div><br /><p></p><p>yazının tamamı için <a href="http://www.gyayingrubu.net/cemakas/202205kitaplik.pdf" target="_blank">tıklayınız</a>.</p><p><br /></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-71935651810071198402022-03-22T18:21:00.007+03:002022-03-22T18:21:57.341+03:00son timsahın kuşsal zembereği<p><span style="font-family: inherit;"> Güneş, batarken pek çok şeyi yumuşak ve
canayakın bir biçimde aydınlatıyordu, ama özellikle hükümet binasını: yirmi beş
katlı bu yapı, yüksek olmasının yanı sıra çok da uzundu ve yan yatırılmış bir
kibrit kutusuna benziyordu; kuzey-güney doğrultusunda uzanıyordu, doğu ve
batıya bakan iki yüzü tümüyle camdandı. Bu yüzden, çoğu zaman aşılması
olanaksız bir duvar gibi gözükmesine karşın, şimdi ikinci bir günbatımının
gösterildiği bir perde işlevini görüyordu.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Kibrit kutusu -duvar-perde, başkentin her
yerinde görülebilecek şekilde, şehrin merkezine dikilmişti. Karınca-insanlar
topluluğu, kimsenin sözünü etmediği ama herkesin bildiği (hep böyle olmaz mı
zaten – en derin kurallar kemiğin iç yüzüne yazılır) çağdaş bir gelenek
uyarınca, 21.30’a kadar hükümet binasının çevresinde bireysel olarak
koşuşturmayı sürdürmüş, vitrinlere bakmış, yaşlı ve yabancı bir-iki kadın
dışında kimse dilencilere sadaka vermemişti (“Ben devlet dairesinde çalışıyorum
bütün gün; ya siz?”). Lokantalara girip çıkanlar garsonlara gülümsemiş, aynı
kas hareketinin bireysel duvarcıklarda yansımasını gözlemiş ve düzenin
sürdüğüne bir kez daha inanarak (akşam ibadeti) huzur ve diğer
karınca-insanlarla uyum içinde kalelerine çekilmişti. Önüm-arkam-sağım-solum
sobe. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">•<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Son timsahın kuşsal zembereği.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Parola doğruydu. Hükümet binasının kapısı,
otomatik olarak on dördüncü kez açıldı – tümüyle olağandışı bir görüntüydü bu,
daha doğrusu olacaktı, eğer gören birileri olsaydı. Ne var ki sokaklar
boşaldıktan epey sonra, gece yarısı hükümet binasına on dört kişinin teker
teker girdiğini doğrulayacak hiçbir tanık bulunamayacaktı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Bodrum katında toplanan bu insanların hepsi otuz
yaşın altındaydı. Şafakla birlikte düşmana saldıracak kamikaze pilotlarınınkine
benzer birşeyler paylaşıyorlardı sanki – garip bir dinginlik, cesaret ve
inancın verdiği gurur; “gelecek” gibi, giderek daha az insanın (ki insanlar da
azalıyordu) harcı olan bir soyutluğa tek gerçek olarak sarılmış olmanın ve
bunu, var olacakları bile kesin olmayan insanlar için yapmanın getirdiği,
“yalnızlıkta dayanışma” duygusu. Salonun, kapıdan uzak olan tarafında duran
heybetli koltuğun çevresinde sessizce oturuyorlardı. Koltuk boştu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Oia girdi içeri. Yaşını bilen yoktu, ama çok
yağmurlar gördüğü belliydi. Çok ünlü bir bilim adamıyken savaş sırasında
ortadan kaybolmuş, gizli bir ameliyattan sonra yeni bir yüzle tekrar ortaya
çıkmıştı. O akşam binanın kontrol odasındaki ekrandan kapıyı gözleyip, parola
doğru söylendiğinde gelen kişiyi içeri almış, sayı on dörde tamamlanınca da
aşağıdaki salona inmişti. Yirmi beş yıldır buradaydı – işe ilk girdiğinde
yerleri silmekle uğraşıyordu; on yıl içinde Temizlik ve Güvenlik Başsorumlusu
olmuştu. Yapının her karışını gözlemlemiş ve gerekli sonucu kafasında bir yere
not etmiş olmalıydı. Geçmişini yalnızca o salondaki on dört kişi biliyordu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Diğerleri ayağa kalktı o geldiğinde, koltuğuna
oturana kadar da ayakta kaldılar. Yalnız yaşına değil, bilgeliğine de saygı
duydukları açıktı. Hepsi de temizlik ve güvenlik görevlisi olarak bu binada
çalışıyordu, hepsi üniversite mezunuydu; felsefe, tarih, göstergebilim,
sosyoloji okumuşlardı. Ancak hiçbiri, üniversite sırasında öğrendiklerini asıl
eğitim saymıyordu; asıl eğitim, on yıl önce Oia’nın onları seçmesi ve işe
almasıyla başlamıştı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Okulu bitirdiğim günün gecesiydi,” diye nasıl
seçildiğini anlatmaya başlardı Uuue; esmer ve uzun boyluydu, çok iyi bir
üniversitede tarih okumuştu, Oia’ya çok bağlıydı; “evdekiler uyuduktan sonra
dışarı çıktım. Bunu uzun zamandır tasarlıyordum. Yağmur yağıyordu – iyice boştu
sokaklar yani. Nereye gittiğimi bilmeden epeyce yürüdüm. Birlik Meydanı’nın
oralardaydım sanırım – birden karşıdan bir adam belirdi. Önce çok korktum,
suçüstü yakalanmış gibiydim. Adam bana yaklaştı, iki adım kala durdu. Yaşlı
olduğunu görebiliyordum. Yağmurdan sırılsıklam olmuştu. Gözlerime dikti
bakışlarını, ayakkabısını çıkarttı, başının üstüne koydu ve hiçbir şey demeden
geçip gitti. Kalakaldım. Ertesi gece yine oradaydım, Oia da öyle.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Grubun diğer üyeleri, söz buraya geldiğinde
gülümseyerek başlarını sallardı. Hikayenin gerisi tümü için aynı olmuştu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Karınca-insanlar tarafından çevrelenmiş ve
yalnız olmadıklarını bilmeyen, hatta insan olduklarını tam ayırt edemeyen
insanları uyarmamız, uyandırmamız gerek,” demişti Oia, on yıl önce, yine bu
salonda. “Süper-mekanikleşmiş, moron -altı hayvan- olmayanlar, ‘soykırım
toplumsal bir erdemdir, çünkü cinayet kişisel bir suçtur’ ilkesine sıkı sıkıya
bağlı. Bu soykırımı, gülümseyen yüzlerle, bize karşı yürütüyorlar. Yaşamak ve
soyumuzu sürdürmek için savaşmak zorundayız. Sizler, bu savaşın önderleri
olacak ve ‘ülke’ denilen bu coğrafi soyutlamanın köşelerine dağılacaksınız.
Beynini korumayı başarabilmiş insanları bulacak ve büyük bir dayanışma
oluşturacaksınız. Ancak bu şekilde varlıklarını sürdürebileceklerini; gelecekte
çocuklarının hayvan-olmayan sürüsüne katılmasını, şimdi birleşirlerse
önleyebileceklerini anlatmalısınız onlara. Yaşamın, yaşamaya değer olduğunu.”1 <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Şimdiyse salonda sessizlik vardı. On yıl
boyunca, bir temizlik görevlisi görünümünün içine saklanmışlar, zamanı
geldiğinde neler yapacaklarını inceden inceye tasarlamışlar, araştırmışlar,
tartışmışlar ve tüm bunları büyük bir gizlilik içinde yapmışlardı. Bu zorlu bir
işti – daha en başında yakalanmak ve ölmek de vardı: <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“O gün geldiğinde yapacağımız ilk şey, var
olduğumuzu ve birşeyler yapacağımızı insanlara duyurmak olacak,” demişti Oia.
Planı basitti: Hükümet binasının onuncu katında, doğuya bakan odaların on
dördünün camlarına bir mesaj yazılacaktı – her odanın camına bir harf, örgütün
üyelerinden biri tarafından, boyayla, şafaktan önce. Mesajın tamamını yalnızca
Oia biliyordu; diğerleri, onun bilgeliğine olan sonsuz güvenleriyle, mesajı
hiçbir zaman öğrenmek istememişti; herbiri, yalnızca kendi yazacağı harfi
ezberlemişti, diğerlerine bu harfi söylememiş, onların harflerini öğrenmeye
çalışmamıştı. Güvenlik için gerekliydi bu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Herkes Oia’ya bakıyordu. Yaşlı adam, hiçbir
şey söylemeden, kıpırdamadan oturuyordu. Her şey hazırdı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Kapıda birisi var,” dedi Aei – kontrol
odasından geliyordu. Erkene alınmış bir infaz haberi gibi yankılandı sesi
salonda, herkes şaşkınlığa kapılmıştı. Oia kalktı, yukarı çıkıp binanın
girişine gitti. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Kimsiniz?” diye sordu dışarıdaki gölgeye. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Siz Temizlik ve Güvenlik Başsorumlusu
musunuz?” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Evet.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Yarınki falınızı getirdim.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Oia kapıyı açtı, zarfı aldı. “Teşekkürler,”
diyerek yeniden kapattı kapıyı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Salondakiler, heyecan içinde, ayakta onu
bekliyordu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Ne oldu?” diye sordu Aei. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Oia koltuğuna oturdu, zarfı açtı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Yarınki falımı okuyorum.” On dört gence
yeniden baktı. Okumaya başladı: <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“Ona daha çok ilgi göstermelisiniz. Paranızı
sayın. Dişlere dikkat.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Kimse konuşmuyordu. Gözler hala Oia'daydı. Ağır
hareketlerle kağıdı katlayıp zarfa koydu Oia, uzun sakalını sıvazladı ve ayağa
kalktı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">“İnsanlar bizi bekliyor. Yarın sabah mesajımızı
öğrendiklerinde bu baskı ve soykırım döneminin son günleri başlamış olacak.
Karınca-insan olmak, insanlığın kaderi olmaktan çıkacak. Ve unutmayın: yarın
bizim de son sabahımız olabilir. Ancak mesaj öğrenildikten, yayıldıktan sonra
bunun önemi yok; biz olmasak da, savaşın kıvılcımı düşmüş olacak ve eninde
sonunda yangına dönüşecek. Başlayabiliriz.” <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">On dört karaltı, onuncu katta, belirlenmiş
odalara girdi ve herbiri, duvar büyüklüğünde cama, kendisine düşen harfi yazdı.
Ardından on dört karaltı, Hükümet binasından çıktı ve camdaki yazıya ilk kez
bakıp, gözyaşlarıyla onayladı. Herkes gittikten sonra timsahların sonuncusu
Oia, küçük bir kapsülü ağzına attı. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Ertesi sabah başkentte, güneşin yumuşak
ışığını, camlara dev harflerle yazılmış şu mesaj karşılıyordu: <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">ARGH EEK ZONG ECH </span><o:p></o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-49655743859960225012022-03-08T20:45:00.003+03:002022-03-08T20:46:18.561+03:00"7" üzerine söyleşi<p> <span face="TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: rgba(0, 0, 0, 0.03); color: #0f1419; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;">serkan tokgöz </span><a class="css-4rbku5 css-18t94o4 css-901oao css-16my406 r-1cvl2hr r-1loqt21 r-poiln3 r-bcqeeo r-qvutc0" dir="ltr" href="https://twitter.com/srkn_tkgz" role="link" style="border: 0px solid black; box-sizing: border-box; color: #1d9bf0; cursor: pointer; display: inline; font: inherit; list-style: none; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; text-align: inherit; text-decoration-line: none; white-space: inherit;">@srkn_tkgz</a> <span class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-bcqeeo r-qvutc0" face="TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: rgba(0, 0, 0, 0.03); border: 0px solid black; box-sizing: border-box; color: #0f1419; display: inline; font-size: 15px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; white-space: pre-wrap;"> ve kitapdunyam_1 </span><a class="css-4rbku5 css-18t94o4 css-901oao css-16my406 r-1cvl2hr r-1loqt21 r-poiln3 r-bcqeeo r-qvutc0" dir="ltr" href="https://t.co/1zWZrvggE0" rel="noopener noreferrer" role="link" style="background-color: rgba(0, 0, 0, 0.03); border: 0px solid black; box-sizing: border-box; color: #1d9bf0; cursor: pointer; display: inline; font-family: TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; list-style: none; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; text-decoration-line: none; white-space: pre-wrap;" target="_blank"><span aria-hidden="true" class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-hiw28u r-qvk6io r-bcqeeo r-qvutc0" color="inherit" style="border: 0px solid black; box-sizing: border-box; display: inline; font-family: inherit; font-size: 0px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 0px; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; white-space: inherit;">https://</span>youtube.com/watch?v=s4b6We<span aria-hidden="true" class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-hiw28u r-qvk6io r-bcqeeo r-qvutc0" color="inherit" style="border: 0px solid black; box-sizing: border-box; display: inline; font-family: inherit; font-size: 0px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 0px; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; white-space: inherit;">67q_o</span><span aria-hidden="true" class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-bcqeeo r-lrvibr r-qvutc0" color="inherit" style="border: 0px solid black; box-sizing: border-box; display: inline; font: inherit; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; user-select: none; white-space: inherit;">…</span></a><span class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-bcqeeo r-qvutc0" face="TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: rgba(0, 0, 0, 0.03); border: 0px solid black; box-sizing: border-box; color: #0f1419; display: inline; font-size: 15px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; white-space: pre-wrap;"> ekibiyle "7"yi konuştuk:</span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.instagram.com/p/Ca0F-NqDQih/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;" target="_blank"><img border="0" data-original-height="1430" data-original-width="1139" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhgzB8_e6FdgFigj_pJyXjrh9qDfbENVNuBntg0zStjGJ0xAPdFyJwHDWTULiTVryer6BkPd-9PT0PeMhJfuT55INS36v_1UAoCh_CNTgfP6cw1xqaLol91KKeXgUcetrLyhloi4YxL5rHVC17YEwus06AMfTAkX8AoLHzstwPiyxyzbNSwguYt_umQ=s320" width="255" /></a></div><br /><span class="css-901oao css-16my406 r-poiln3 r-bcqeeo r-qvutc0" face="TwitterChirp, -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Segoe UI", Roboto, Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: rgba(0, 0, 0, 0.03); border: 0px solid black; box-sizing: border-box; color: #0f1419; display: inline; font-size: 15px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; white-space: pre-wrap;"><br /></span><p></p><p><br /></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-85467885252072979272022-03-05T23:08:00.003+03:002022-03-06T17:06:00.542+03:00Terapistim Dedi Ki - Hal Sirowitz<p><b><span style="font-family: inherit;"> Hepsinin
erkek arkadaşı vardır</span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, bir kadına erkek arkadaşınız var mı diye sorarsan,
olmasa bile var der, çünkü onun yapayalnız biri olduğunu düşünmeni istemez.
Birden fazla erkek arkadaşı varsa bile, onunla birlikte olarak zamanını boşa
harcamış olmazsın, çünkü kadınlarla konuşma konusunda daha fazla pratik yapmaya
ihtiyacın vardır. Annenle konuşmaların tabii ki sayılmaz.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Özgürlük, kaybedecek hiçbir şeyinin olmamasıdır<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, babanın öleceğini biliyordun, ve o sıralarda
evlensen babanın çok hoşuna gideceğini düşünüyordun. O yüzden de birtakım acı
verici ilişkilere girdin. Terk edildiğin ana kadar evlenmeye hazırdın hep. Ama
baban öldüğü için artık özgürsün. Kimseyle evlenmen gerekmiyor. Acı verici
ilişkilere sırf zevk için girebilirsin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Yalnız günler, yalnız geceler<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, geçen hafta ne yaptın diye sorduğumda, hiçbir şey
dedin. O yüzden bu hafta nasıl daha da az şey yaptığını söyleyebiliyorsun,
anlamıyorum. En azından markete gitmişsindir. Hiçbir şey almamış olsan bile,
annen başının etini yemesin diye evden çıkmış olman bile birşeydir.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Psikoloji kitapları<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, bazı terapistler hastalarının Freud okumasına izin
vermez. Ama sen istediğin kitabını okuyabilirsin. Hatta Horney, Adler &
Jung da okuyabilirsin. Ben de bazı kitaplarını okudum. Onların rekabetinden
korkmuyorum. Ne yapman gerektiğini söyleme konusunda asla benim kadar iyi
olamazlar. Onlar seni tanımıyor.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Konu<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, anlatacak pek birşeyin yok, çünkü hiçbir şey
yapmıyorsun. Bütün gün odamda otursam benim de anlatacak hiçbir şeyim olmazdı.
Dans etmeye gitmen lazım, & kimseyle tanışmasan bile, bana en azından nasıl
bir şey olduğunu anlatabilirsin, bu bana ilginç gelir, çünkü artık dışarı
çıkmaz oldum. Seni yönlendirmeye çalışmıyorum. Hiçbir şey hakkında konuşmakta
ısrar edersen seni yine de dinlerim, ama anlatacak birşeyin olsa çok daha mutlu
olacağına eminim.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Bu ne sevgi<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, anneler terapistlerden hoşlanmaz. Çocukları
terapiste gidiyorsa, on beş yıl önce yaptıkları şeyler yüzünden eleştirilmekten
korkarlar. Ayrıca annenle ilgili bir çok eleştirim de yok değil, ama bunları
yüzüne söylemiyorum. Benim dediklerimi gidip ona anlatan sensin. O yüzden neden
benden nefret etmesi gerektiğini anlayabiliyorum. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Kulaklarını tıkamak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, annen aradı, senin yüzünden çok endişeleniyormuş.
Cansız gözüktüğünü söyledi. Büyük ilerleme kaydettiğini anlattım. Benim
delirmiş olduğumu söyledi. Dedim ki ben psikiyatristim. Deli olamam. O da bana
radyoda dinlediği deli bir psikiyatristten söz etti. Onunla tartışmanın
yararsız olduğunu anladım. Sen de aynı şeyi yap. Sırf birisi konuşuyor diye
dinlemen gerekmez.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Terapistine derdini anlatmak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, terapistin her zaman senin tarafını tutar, çünkü sen
onun hastasısın. O yüzden ben de kendi açımın duyulmasını istiyorsam bir
terapist bulmam gerekir. Sonra benim terapistim seninkini arar & senin
hakkındaki şikayetlerimi anlatır. Doktorlar birbirlerini, başka insanları dinlediklerinden
daha fazla dinlermiş diye duydum. Ama buna gücüm yok, zaten seninkisinin
parasını veriyoruz çünkü. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Normal değil<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, sen ikinci sınıftayken okuldan seni bir psikoloğa
götürmemizi istediler. Psikolog bir süre seninle ilgilendi. Sonra bir gün artık
gelmemize gerek olmadığını söyledi, normal gözüküyormuşsun çünkü. Ona inanmamak
için herhangi bir nedenimiz yoktu. Ama artık çok emin değiliz. Delikli bir
atlet giymeyi istemek normal değil. Attığımız zaman da günlerce surat
asıyorsun. Sana yeni atlet alabilecek gücümüz olduğu için mutlu olsana.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Cevap verme<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, her hikayenin iki yüzü vardır, ama ben büyüğüm sen de
çocuksun, o yüzden yalnızca benimkisi sayılır. Bir gün seninkisi de sayılmaya
başlayacak, ama şimdi sana düşen dinlemek, ki sen ebeveyn olduğunda ve çocuğun
senin sözünü kesmeye kalktığında ne diyeceğini bilesin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sırrımız<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, güldüğünde bütün dünya seninle güler, ama ağladığında
hem dünya seninle ağlamaz, hem de herkes odadan çıkmak ister, çünkü kimse bir
ağlağın yanında durup başı ağrısın istemez. Bak şimdi sana mendil veriyorum.
Gözlerini sil ve mendili at. O zaman kimse ağladığını anlamaz, tabii birisine
anlatacak kadar salak değilsen.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 105.0pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Babanla başa çıkmak<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, ailenle başa çıkmak için bir terapiste para vermek o
kadar da kötü olmazdı. Ama sana benim canıma okumanı söylesin diye birine para
vermemi istemen çok saçma. O kadarını ben de anlatırım sana. Ayrıca paranı da
almam çünkü sen benim oğlumsun. Benden sakın korkma. O kadar kötü değilim. Çok
daha kötü olan babalar tanıyorum. Sana bağırabilirim, ama evimden asla kovmam.
Senin düşmanın değilim ben.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Olamam
zaten. Aynı kanı taşıyoruz.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Kız arkadaşım gitti gider<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, kızlar sevgililerinden durduk yerde ayrılmaz. Bir hata
yapmışsındır. Mutlaka bir nedeni vardır. Belki giyiminden hoşlanmıyordu. Hep
diyorum sana, ceket & kravat giy diye. Onu hiç tanımıyordum, ama bak onun
tarafını tutmaya başladım bile, neden, çünkü seni tanıyorum. Evleneceğin kız bu
olabilir diye düşünmüştüm. Onu aileye kabul etmeye hazırdım. Artık başkasını
kabul etmem gerekecek herhalde.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 117.0pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sana aldığımız giysiler<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, annenle birlikte sana güzel giysiler aldık, ama hiç
üzerinde görmedik aldıklarımızı. Terbiyem müsaade etmediği için bu konuda
şimdiye kadar bir şey demedim. Hala kutularından çıkarmadıysan işine
yaramıyorlar demektir. Hiçbir kadın, gardrobuna bakmak için evine gelebilir
miyim demez. Ve eğer giyinmesini bilmediğine karar verirse, yapmayı bilmediğin
başka şeyler de olduğunu düşünebilir & seni bırakır.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">İlk engel<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapisti beni onaylıyormuş, öyle dedi. İlk sınavı geçmiş gibi
hissettim kendimi. Geriye bir tek, onun beni beğenmesi kalmıştı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Natürmort<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Masasında yeşil muzlar. Onlar olgunlaşmadan benimle yatacak mı, yoksa
meyve sinekleri gibi, bir sonraki hevengin gelmesini mi bekleyeceğim?<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sonunda onunla konuşmayı başardım<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Otobüste karşımda oturuyordu. “Bu taraflarda herşey çok daha yeşil
görünüyor,” dedim, “New York’ta herşey çok renksiz.” “Bana hepsi aynı gibi
geliyor,” dedi, “farklı bir ağaç göstersene.” “İşte şu,” dedim. “Hangisi?”
dedi. “Çok geç,” dedim, “geçtik bile.” “Bir tane daha çıkarsa,” dedi, “haber
ver.” Sonra kitabını okumayı sürdürdü.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Annenin itirazı<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Dedi ki annesi, Yahudi olduğum için beni sevmezmiş.Bu beni rahatsız
etmedi. Yatmak istediğim kişi annesi değildi ki.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 90.75pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Yapmama nedeni<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Yatakta oturuyorduk. Sekse inanmadığını söyledi. İnanması gerekmiyordu
benim için. Yapması yeterdi.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Şöhret oyunu<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, ünlü olma ihtiyacı duyuyorsun, ama bence önce bir
iş bulman lazım. Ünlü insanlara bakıyorum, hepsinin bir işi var. George Bush
hiçbir zaman bir şey yapıyormuş gibi gözükmez, ama bir zamanlar Başkandı. Bir
yerden başlaman gerek. Yoksa yalnızca kendi kafanın içinde ünlü olursun, ama
herkes öyle zaten.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></b></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Ben böyleyim<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, zengin & ünlü olsan bile, onu mutlu edemezdin.
“Ünlü olduğuna emin misin?” diye sorup dururdu. Sen de sürekli, “Evet. Eminim,”
demek zorunda kalırdın. Ama bu, senin onu kandırıyor olabileceğini düşünmesini
engellemezdi. İnsanlara güvenmiyor. Senin hep bir başkası olduğunu
düşünecektir. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Altı haberleri<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, David Brinkley’nin haberleri okuması gibi ayrılmış
senden. Onun & senin neden uyumlu olmadığını söylemiş; sonra başka birşeye
geçmiş, bir sonraki habere. Ama senin için bu ayrılık var olan tek haberdi,
çünkü bunu birinci elden yaşadın.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Musa’dan farklı olarak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, tek tatilinde seninle olmak yerine ailesine gitti.
Musa’ya benzediği söylenemez, halkını bıraktıktan sonra Sina Dağına çıkmıştı o.
Hiç değilse bir işe yaramıştı onun yaptığı. Tanrı’yla konuşmuştu. Senin
sevgilinse yalnızca teyzesiyle konuştu. Musa dünyaya On Emir’i armağan etti.
Sevgilinin yaptığı tek şeyse ailesiyle kavga etmekti. Sonra dönüp seninle kavga
etti. Ama bunu daha gitmeden de yapıyordu zaten.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">İkisi de dinlemek istiyor<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, birini kendine çekmenin en iyi yolunun, iyi bir
dinleyici olmaktan geçtiğini okumuşsun bir kitapta. Sorun şu ki, o da aynı
kitabı okumuş. O yüzden sen onu konuşturmaya çalıştırırken, o yalnızca dinlemek
istiyor. Dolayısıyla o sana karşı bir çekim hissetmiyor & sen de ona karşı
bir çekim hissetmiyorsun, çünkü ikiniz de hiçbir şey söylemiyorsunuz.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Somut kanıt<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, mektubuna <i>sevgili</i> diye başlayıp <i>sevgiler</i>
diyerek bitirmesi, senden hoşlandığını göstermez. Milyonlarca insan
mektuplarını öyle başlatıp bitirir. Dedektif olsaydın asla davaları çözemezdin,
çünkü katilin bıraktığı ilk sahte ipucuna aldanırdın. Onun senden hoşlanıp
hoşlanmadığını anlamak için bir mektup daha yazmasını beklemen gerek. O zaman
bile elinde yeterli kanıt olmayabilir.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Saymada libido yöntemi<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, beşinci buluşmanıza kadar onunla yatmayacağını
söylemiştin, ama şimdi diyorsun ki onun evinde bir gece seks yapmadan kaldığın
için bunun en az üç buluşma yerine geçmesi gerekir & bir daha görüştüğünüzde
onunla yatacaksın.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sayma işini libidona
yaptırıyormuşsun gibi geliyor bana. Adım adım gitmek istediğini söylemiştin,
ama şimdi üçer adım üçer adım gidiyorsun.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Soruların yanıtları<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, benimle tanıştırmadan bir kadınla ciddileşme. Senin
soramayıp benim sorabileceğim bazı sorular vardır, örneğin “Çok daha şık
giyinen biriyle evlenebilecekken niye onunla evleniyorsun?” gibi. Senin çok şık
olduğunu söylerse işte o zaman anlayacağım ki delinin biri & büyük
olasılıkla senin için doğru olan kadın o.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Büyük hain kurt<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, ayakların yere basarak aşık olmalısın. Ayak parmakların
her zaman yere değmeli. Ben babana aşık olduğumda çan sesleri değil, diş
gıcırdatması duydum. Kurdun tekiydi baban. Pençeleri hep omzumdan aşağı
kayardı. Parmaklarını bükerek onu terbiye etmeye çalıştığımda, ucuz kırmızı
şarapla sarhoş olup ayakkabılarıma kusardı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 62.25pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Son günler<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, bizim iyi insanlar olduğumuzu düşünmediğini biliyoruz.
Hayatında ters giden herşey için bizi suçluyorsun. Ama bizden iyi günah keçisi
bulamayacaksın. Karın bu kadar suyuna gitmeyecek. Sen onu suçladığında onun da
seni suçlayacağının farkında değil misin? O zaman ne yapacaksın, boşanacak
mısın? Boşanırsan gelip bizimle yaşayabileceğini sanma. O kadar salak değiliz.
Senden bir kez kurtulduk mu iş biter. Tabii bizi ziyaret edebilirsin. Hava
kötüyse gece burada kalabilirsin. Ama sabah olunca gidersin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Açıklama gerekmez<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, sana bir açıklama yapmak zorunda değilim. Yemekten sonra
dışarı çıkamazsın diyorsam, çıkamazsın. Polis sana ceza kesiyorsa neden
kestiğini açıklamak zorundadır. Ama benim sana davranışlarımı açıklama
zorunluluğum yok. İşimin iyi yanlarından biri bu & benim de bunu
değiştirmeye niyetim yok. Ama sana söylediğim gibi odanı toplasaydın, hem seni neden
cezalandırdığımı anlardın, hem de dışarı çıkabilirdin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 64.5pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Doğru öğüt<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, annenden kadınlar hakkında sana öğüt vermesini isteme. O
bir kadın, o yüzden tarafsız olamaz. Kendi cinsini korumaya çalışır. Ben de
erkek olduğum için tarafsız olamam, ama bu sana doğru öğüt vermemi asla
engellemez. Eğer bir kadın seninle yatmak isterse, yat. Salaklık edip ona
gerçekten aşık olup olmadığını sorma kendine. Bunu annen söyler sana işte. O
yüzden de yattığı terk erkek benim.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Dibe değmek<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, yüzmeye gittiğinde, dibe değemeyeceğin yerlere kadar
açılma. Kullanmasan bile orada olduğunu bilmek iyidir. Ben neden evlendim
sanıyorsun? Annene gerçekten ihtiyacım mı var sence? Evlendim çünkü bir gün
yaşlanıp yorulacağımı biliyordum. İstediğim zaman dinlenebileceğim bir yerim
olmalıydı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 81.75pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">O yılları silmek<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, annenle tanıştığımda ona yaşım hakkında yalan söyledim.
Ondan büyük olduğumu biliyordum, o yüzden kendimi on yaş küçülttüm. Hayatımda
hatırlamak istemediğim bir sürü yıl vardı, onları unutuverdim & çocukluğumu
daha güncel hale getirdim. Balayımızda gerçeği anlattım. O noktada herhangi bir
şey yapması için artık çok geçti diye düşündüm. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 73.5pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Koyu kırmızı<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Dedi ki bu benim uğurlu rujum sanıyordum, çünkü seninle tanıştığımda
bunu kullanmıştım. Ama artık senin o kadar da hoş biri olmadığını gördüğüm
için, ruju atacağım. Keşke senden kurtulmak da bu kadar kolay olsaydı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Aynaya bakış<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Dedi ki, biraz narsisistsin. Lokantada hep aynaya bakıyordun, dikkatimi
çekti. Beni bir kez çıplak gördüğünde, kendine bakmayı bırakacağını biliyordum
ama.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Bekleyiş<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Dedi ki, eskiler gibi sevişiyorsun. Üstündekileri çıkarmadın.
Benimkileri de çıkarmadığına sevindim. İş pişirmek artık unutulmuş bir sanat.
Bunu yapan, tanıdığım pek az erkekten birisin. Daha ciddi birşeye hazır değildim.
Önümüzdeki hafta yeniden görüşürüz, ama o zaman da hazır değilsem hayal
kırıklığına uğrama. Ne kadar sürer bilemiyorum. Bir ay da olabilir, daha uzun
da. Ama bir başladım mı durmam.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Bir gösteri sahneliyorduk<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Parkta boynunu öpüyordum. Karşımızda oturan çiftin sürekli bizi
izlediğini söyledin. Ama hiçbir şey öğrenmedikleri belliydi. Orada kollarını
kavuşturmuş, birbirlerine dokunmadan oturuyorlardı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">O ne anlar<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, seni seks bağımlısı olmakla suçlaması yanlış. Bir
kere, bağımlı olacak kadar çok seks yapmadın. İkincisi, seninle henüz yatmadı,
o yüzden bilemez. Şimdilik bu sadece onun görüşü. Doğru, seks hakkında çok
konuşuyorsun, ama bunun asıl nedeni sevişmiyor olman. Biriyle yeniden yatmaya
başlar başlamaz çeneni kapatacağını düşünüyorum.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 74.25pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Çalınan yatak<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, kızın yatağının son erkek arkadaşı tarafından
çalındığını sanmıyorum. Seni eve yeniden almamak için uydurduğu bir mazeretti
bu bence.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Belki adam yastığını
çalmıştır. Bu daha akla yakın. Ama burada önemli olan şey, hayatını dramatize
etmekten hoşlanması. Sen de belki bir figürandan fazlası olamayacaksın.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 84.0pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Dama karşı papaz<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, erkek arkadaşıyla beşinci buluşmadan önce
yatmadığını sana söylediğinde & sen de altıncıya kadar bekleyebileceğini
çünkü acelen olmadığını söylediğinde onu mutlu ettiğini sanmıyorum. Yapman
gereken şey süreyi kısaltmasını sağlamaktı, beklemen gereken süreyi uzatmak
değil. Fazla mülayim olduğun için puan kaybettin. Seninle iskambil oynadığını
düşün, o dam attığında yapman gereken şey papaz vurmaktı, pas demek değil.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Saat on ikiyi vurdu<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, onun evine dönmemekle hata ettin. Yorgun olduğunu
söyleyip işin içinden çıkamazsın. İlgilenmediğini düşünecek şimdi. Onunla
yatabilmenin tek yolu, gerçekten geç saatlere kadar ayakta kalmak, çünkü o
zaman senin ondan hoşlandığını anlar. Sen de herhalde balkabağına dönüşecek
değilsin. O sadece “Külkedisi”nde olur. O bile prensle yatmıştı. Doğrudan öyle
söylenmese de. Ama yani, “onlar ermiş muradına” ne demek sence?<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sayı faktörü<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, sırf kırk adamla yatmış olması, sekste çok iyi
olduğunu göstermez. Bir ilişkiyi sürdürmede sorunları olduğunu gösterebilir.
Hangi açıdan baktığına bağlı. Senin de kırk bir numara olmaktan hoşlanacağından
emin değilim. Sayılara fazla takmış birine pek güvenmezdim. Kendine şunu sor,
bir ilişki mi istiyorsun, yoksa birisinin listesine girmek mi. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sıranı beklemek<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, seks birlikte yapılması gereken birşeydir. Ama eğer
yalnızca senin mahrem yerlerine dokunuyorsa & arada bir de senin onun
mahrem yerlerine dokunmana izin veriyorsa, o zaman birbirinizi izliyorsunuz
demektir, o kadar. İki ayrı tahtada Scrabble oynamak gibi neredeyse. İkiniz de
ne kazanabilirsiniz, ne de kaybedebilirsiniz.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Seks kölesi<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, sana gözlerini kapatmanı söylemiş, ama açtığında
bir de baktın ki beklediğin hediye değil. Bir çift kelepçe. Ayrıca sırayla
yapmayı ya da seni kendine kelepçelemeyi önermeyeceği de belli. Sadece seni
yatağa bağlamak istemiş. Hayır dediğine sevindim. Seni hiç bırakmayabilirdi.
Randevumuzu kaçırabilirdin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Beklemek daha iyi<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, babanın yaptığı gibi kadınlardan yararlanmazsın umarım.
Benden yararlanamadı, çünkü izin vermedim. Ayrıca bir kadınla yatabilecek
olman, onunla yatman gerektiği anlamına gelmez. Evlenene kadar beklemelisin. O
zaman, dört gözle bekleyecek birşeyin olur. Öbür türlü birbirinizden
sıkılırsınız. Gerdek gecesi ne yapacağınızı bilemezsiniz. Seks yapmak istemez
canınız, çünkü çoktan yapmış olacaksınız.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Hep & sonsuza dek<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, babanın sana kadınlar hakkında öğüt verdiğini duydum.
Onu dinleme. Uzman filan değil o. Bu kadar uzun süre evli kalmamızın tek nedeni
benim boşanmaya inanmamam. Evlenirsem bunun sonsuza dek süreceğini söyledim
kendime hep. Sonra ona da söyledim.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Başıboş köpek<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, kız kardeşine hayat hikayemi anlatıyordum. Birden arka
bahçesindeki bir köpeğe bakmaya başladı & benim de bakmamı istedi. Benim
hayatım herhangi bir köpekten daha ilginç ama. Büyük Bunalım’dan sağ çıktım
ben. Annemle babama baktım. O köpek ne yaptı peki? Başını alıp gitti. Komşunun
evinden kaçtı. Maaşallah. O kadarını ben de yapardım. Evde kalıp annemle babama
yardım ettim ama.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Aile mezarlığı<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, annemle babam burada gömülü. Bu büyükannen. Bu da
büyükbaban. Keşke beni burada dururken görebilselerdi. O zaman değerimi bilmek
zorunda kalırlardı. Buraya yalnızca ben geliyorum. Halan zahmet edemiyor. Adam
kovalamaktan sıra gelmiyor. Onları da buraya getirmemesi için hiçbir neden
olmadığını söylüyorum. Hiçbiri ölü bir aileyle tanışmaya meraklı değil dedi
bana.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sözlükte<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Babam dedi ki, madeni paranın iki yüzü vardır ya, yazı ve tura tarafı,
benim de birden fazla yüzüm var. O yüzden sana bağırdığım için özür diliyorum.
Boşluğuma geldi. Sen de bu kadar hassas olmayı bırak artık. Benim sana bağırmam
normal. İş tanımımın gereği bu. İnanmıyorsan sözlüğü açıp <i>baba</i> maddesine
bak. Eminim ki arada bir kötü olman gerektiğini yazıyordur & yazmıyorsa
sana daha iyi bir sözlük almam gerekecek.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Görüntü kalitesi<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Mastürbasyon yaparken seni düşündüm. Sonra da onu. Televizyonda kanal
değiştirmek gibiydi. Sende kalırdım, ama onun görüntüsü daha iyiydi.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 77.25pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Yeni oyuncak<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Bana bir prezervatif verdi. Sonunda açmayı başardığımda artık
kullanamayacak durumdaydım. Bir süre sonra kedisinin prezervatifle oynadığını
gördüm. Birinin işine yaradı hiç değilse diye sevindim.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Aşkta güvenlik<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Pantalonumu çıkardı, penisimi tuttu & “Hızlı mı yapayım yavaş mı?”
dedi. “Hızlı,” dedim. Sonra fark ettim ki o kadar acele etmemek gerek. Ama çok
geç olmuştu bile.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 69.75pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Oda soğuktu<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Beni, yatacak kadar iyi tanımadığını söyledi, onun yerine bana
mastürbasyon yaptı. Gözüme sperm kaçtı. Bir süre kapandı gözüm. Hiçbir şeyi
doğru yapamadığı için özür diledi. Ama zaten görecek çok bir şey de yoktu. Bir
tek ben soyunuktum. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Biraz ara vermek<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, bütün günü seninle yatakta geçirmek dışında
birşeyler yapmak istiyor diye ona kızmamalısın. Ben bile senin her hafta gelip
seksin ne kadar şahane bir şey olduğunu anlatmandan sıkılıyorum. İlk yaptığında
eğlencelidir, tamam. Sonra bir düzlüğe ulaşman gerekir. Bence sen ilişkinin
bitmesinden korkuyorsun, o yüzden de onun seninle sürekli yatmasında
diretiyorsun, aksi halde onsuz ne kadar yalnız olacağını anlayacaksın. Ama seks
bunu engelleyemez. Seksin yapacağı tek şey, seni sürekli olarak prezervatif almaya
yollamaktır. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Sonuçlandırmak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, ikiniz de bu ilişkide bir sonuçlanma sağlamaya
çalışıyorsunuz. Sen onunla evlenmek istiyorsun. O senden ayrılmak istiyor.
Bence onun dediği olacak, çünkü onun senden ayrılması, senin onunla evlenmenden
çok daha kolay. Ona yüzük alman lazım, kan testi yaptırman lazım & iki
aileyi tanıştırman lazım. Onun yapması gereken tek şeyse seni bir daha
görmemek. Bunu yapmaya da başlamış gibi ayrıca.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Aynı dansı yapmak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, onunla kavga edip duruyorsun. Sana git diyor.
Gidiyorsun. Sonra seni geri istiyor. Dans gibi. Aylardır cha cha cha yapmaktan
sıkılmadın mı? Yeni bir dans öğrenmenin zamanı gelmedi mi sence, tango filan?
Seninle birlikte öğrenmek istemiyorsa, kendine yeni bir partner bulursun.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Şöyle böyle ilişki<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, sevgilinin bazı rutinleri var galiba. Önce ciddi
bir ilişkisi oluyor. Sonra şöyle böyle bir ilişkisi. Ne yazık ki sen ciddi bir
ilişkiden hemen sonra tanıştın onunla. Bu rutinlerini bilseydin, Lütfen git ve
şöyle böyle ilişkini aradan çıkar, ciddi bir ilişkiye hazır olduğunda da beni
ara, diyebilirdin ona. Ama bilmiyordu. O da söylemedi.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Denklemi tamamlamak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, aşık olman pek uzun sürmüyor. Bir önceki kız
arkadaşına iki saniyede aşık olmuştun. Soğuk bir günde arabayı çalıştırmak daha
uzun sürer. Jefferson Airplane’in bir şarkısı vardır, “Why don’t you find
somebody to love?” (“Neden aşık olacak birini bulmuyorsun?”) Senin yaptığın da
bu. Ama denklemin sadece bir yarısını tamamlıyorsun. Karşılığında sana aşık
olacak birini bulmanın çok daha eğlenceli olduğunu hep unutuyorsun. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 107.25pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">İyi bir başlangıç değil<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, seni ilk buluşmanızda bir gay barına götürdüğüne
göre, erkeklerle çıkma konusunda fazla deneyimi olduğu söylenemez. Tuvalete
gidip seni orada tek başına bıraktığında, o herife boşta olmadığını anlatmak
zorunda kalmak zor olmuştur senin için herhalde. Belki sana bir şey anlatmaya
çalışıyordu – bütün erkeklerin kadınlarla yatmak zorunda olmadığını örneğin.
Eğer öyleyse, onu bir daha aramadın diye bozulmaması gerekirdi.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="tab-stops: 109.5pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b>Paltolar
arasında seks<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, partide seni vestiyer odasına götürüp kapıyı
kapatmak & pantalonunu indirmek onu heyecanlandırmış olmalı. Ama iki kadın
durmadan kapıyı çalıp paltolarını istediğinde canın çok sıkılmış olmalı, çünkü
başladığı şeyi bitirememiş oldu. Ayrıca o & sen odadan çıktığınızda,
herkesin pis pis baktığı sendin.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Başsız çıplak<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, sana son erkek arkadaşının tablosunu gösterdiyse
& resimde adamın başı yoktuysa, belki de sana sözcüklerle anlatamadığı bir
şey anlatmaya çalışıyordu – yalnızca fiziksel bir ilişkiyle ilgilendiği gibi.
Kafanı keseceğinden korkmana gerek yok bence, ama eğer senin de çıplak bir
tablonu yapacaksa, kafanı oynatmadan tutmak için fazla yorulmasan daha iyi olur,
çünkü büyük olasılıkla resmini yaptığı şey orası olmayacak.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: .5in;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Tuvaletten sonra<o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, eğer tuvaletten çıktığımda, birlikte olduğum
kadının başka bir adamla konuştuğunu görseydim, bir daha gitmemeye çalışırdım,
bu da çok kolay olmazdı, özellikle bira içtikten sonra. İleride mesane
sorunlarıyla uğraşmak istemezsin herhalde. Ayrıca oturduktan sonra, o adam
elektrik mühendisi olduğuna göre çok zeki olmalı demesi beni sinirlendirirdi.
Herifin ne yaptığı beni hiç ilgilendirmezdi. Ne kadar iri olduğuyla
ilgilenirdim yalnızca, dövüşmem gerekirse diye.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 89.25pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Bekleme odası<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, kız arkadaşını ofisime getirmek ve neye benzediğini
görmemi sağlamak iyi bir fikir değildi. Sırf bakarak karar veremem ki. Onunla
konuşmam gerekirdi. Onun hakkında ne düşündüğümü sorarsa, onu çok sevdiğimi
söyle. Sonra da dergilerimin sayfalarını koparmaması gerektiğini anlat bir
şekilde.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 81.75pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Kayıp çoraplar<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Terapistim dedi ki, seni bir daha aramadığı için çok şanslısın,
özellikle de son erkek arkadaşının çoraplarını tuvalete atıp sifonu çektiğini
anlattıktan sonra. Hem senin borularını tıkardı, hem de senin eşyana saygı
göstermemiş olurdu. Kızgınlığını daha makul şekillerde ortaya koyan birini
bulmalısın. Her kavga ettiğinizde ertesi gün çekmeceni açıp çoraplarını saymak
zorunda kalmak hoşuna gitmezdi herhalde. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<h2 style="tab-stops: 58.5pt;"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit; font-size: small;">Kör inanç<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></h2>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, babanla yatmamın karşılığında aldığım şey sendin,
beklediğim ödül değildi bu. Seni hastaneye geri verememem, Bu benim oğlum
olamaz; bana yanlış bebeği vermişsiniz, çünkü onun için yaptığım bütün iyi
şeylerden nefret ediyor, diyememem ne kötü. Seni neden hemen geri getirmediğimi
sorarlar, ben de sana inandığımı söylerim, ağzını kapa desem de hep ağzın açık
yemene rağmen sonunda iyi olacağına inandığımı. Bana deli gözüyle bakarlar. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Ayı aşan inek<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><span style="font-family: inherit;">Annem dedi ki, kedi keman çalarken inek ayın üstünden sıçrayabiliyorsa,
sen her gün keman çalışsan ben neler yapabilirdim bir düşün. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p><span style="font-family: inherit;"> </span></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="TR"><o:p> </o:p></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-12359435942243563952022-02-14T18:17:00.002+03:002022-02-14T18:17:57.223+03:00Sol Ne Söylemeli Ne Yapmalı? <p> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjr74i7W57EKRnkFnYydADU2ghRbRsZTwA7-QOIFxWH4tww05eNiHz7BAuj4BCFAGoIo-TlnPxtChgzYsDU4TE4rnSqCVZsehypT7WT9yzEAeK7_a8Rm36H7QKh61WMq_9BqanNZHfxtCI/s1600/yoksulluk.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="310" data-original-width="600" height="165" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjr74i7W57EKRnkFnYydADU2ghRbRsZTwA7-QOIFxWH4tww05eNiHz7BAuj4BCFAGoIo-TlnPxtChgzYsDU4TE4rnSqCVZsehypT7WT9yzEAeK7_a8Rm36H7QKh61WMq_9BqanNZHfxtCI/s320/yoksulluk.jpg" width="320" /></a></p>Üç yıl önce yazılmış bu yazıyı yeniden ısıtayım dedim:<br /><br /><div>Bugün Türkiye'de muhalefetin nasıl konuşması gerektiği hakkında çeşitli yorumlar yapılıyor; bunların önemli bir kısmı, CHP'nin ne kadar da iktidarın dümen suyunda gittiğinin eleştirisi olmaktan öteye geçemiyor, sert cevaplarla söylem üstünlüğünün ele geçirilmesi isteniyor; belli ki Muharrem İnce deneyiminden yeterinde ders alınamamış. Oysa bu çerçevede bir lafı gediğine koyma üstünlüğünün hiçbir önemi yok. Bugün muhalefetin odaklanması gereken şey aslında solun toplumsal hedeflerinin AKP tarafından özümsenmesine, apartılmasına karşı tutarlı ve ikna edici bir strateji geliştirmek. Bu da öncelikle AKP'nin 16 yıldaki başarısını doğru saptamak ve analiz etmekten geçiyor. Bunu teslim etmeyen bir sol söylemin oyunu artırmasına imkan yok. Ancak bundan sonra AKP'nin başaramadıklarına ve berbat ettiklerine sıra gelebilir.<br /><br />AKP'nin başarısının odağında, Türkiye'nin en fakir %30'luk kesiminin kazanımları olduğunu öne sürmek istiyorum. Bu kazanımlar öncelikle somut, maddi kazanımlar, başörtüsü-cami kazanımları değil*. Dünya Bankası'nın verilerine biraz bakalım (bu kaynağı hatırlatan Kanat Emiroğlu'na teşekkür etmeyi borç bilirim). İlk grafik, kişi başına gayrısafi milli hasıla. 1990'larda 8.000 dolar civarındayken, 2015'te 27.000 dolar düzeyine gelmiş:<br /><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggkYXX5f7xunU_3BBHl_vWqGHDnMiX3IPacg2V6Z-zZwetrat9oSpJwVBBaKsGd7RtLbBGjqCqtrovIRk_abXfqe9Gx2wu65-31bCQ7kXVscd2mYLLl-uPngY7HvUyERP15Twi3JiKsMI/s1600/gdp+per+capita.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1335" data-original-width="1600" height="334" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggkYXX5f7xunU_3BBHl_vWqGHDnMiX3IPacg2V6Z-zZwetrat9oSpJwVBBaKsGd7RtLbBGjqCqtrovIRk_abXfqe9Gx2wu65-31bCQ7kXVscd2mYLLl-uPngY7HvUyERP15Twi3JiKsMI/s400/gdp+per+capita.PNG" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Çalışan kişi başına gayrısafi milli hasıla da ciddi oranda artmış. 1990'larda 40.000 dolar civarındayken 2015'te 75.000 dolara çıkmış:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7kUpF7dncaUPbXYVnAbJare03xMiD9FWg9c2qniZyUWdYKca4H1qetFXg_Ia9iUZwCOyRInuHNVYSKsxFMdv61AegeeWUqlQsbBEGNDeixPi8ZL_qBBDLDrzqmbAyjElPm8UMOIR7Dkw/s1600/gdp+per+person+employed.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1120" data-original-width="1600" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7kUpF7dncaUPbXYVnAbJare03xMiD9FWg9c2qniZyUWdYKca4H1qetFXg_Ia9iUZwCOyRInuHNVYSKsxFMdv61AegeeWUqlQsbBEGNDeixPi8ZL_qBBDLDrzqmbAyjElPm8UMOIR7Dkw/s320/gdp+per+person+employed.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Kişi başına düşen gayrısafi milli gelir 2000 öncesinde ancak 2.000 dolarken 2015'te 12.000 dolar civarına yükselmiş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu2HJhyphenhyphenVho4CQTbHFVKDZT3pMAVWgjnozuj2gnu_Hqsn5UdQ05FAVjxbEIRcyLvup2ZhyphenhyphenMMy8tS1YkuXCK72Q__XlPQanSG12zBmCSOxnDzMvdgB4ZwnqwcyuTfF3cVlM-TsAYEwCxxQY/s1600/gni+per+capita.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1224" data-original-width="1600" height="244" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu2HJhyphenhyphenVho4CQTbHFVKDZT3pMAVWgjnozuj2gnu_Hqsn5UdQ05FAVjxbEIRcyLvup2ZhyphenhyphenMMy8tS1YkuXCK72Q__XlPQanSG12zBmCSOxnDzMvdgB4ZwnqwcyuTfF3cVlM-TsAYEwCxxQY/s320/gni+per+capita.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Gayrısafi katma değerdeki artış da çok dramatik. 1980'lerden 2000'e sabit fiyatlarla 100 milyar dolardan 200 milyar dolara çıkmış, 2015'teyse 800 milyar dolar civarına erişmiş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCx3NRbQ3rt1AiZiISD6xrpEqIW7fc0I8b0LhJ4aPJnCl1umlzLjo3Xw3G4Ecmv2-0nTpL69MemF3gsLaH4-AbAqGAfo5DGy-ZQCPfMgzQWsnM_MwSKYO4996Zu_n7P5ZY8dRfJZov3tw/s1600/gross+value+added.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1269" data-original-width="1600" height="253" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCx3NRbQ3rt1AiZiISD6xrpEqIW7fc0I8b0LhJ4aPJnCl1umlzLjo3Xw3G4Ecmv2-0nTpL69MemF3gsLaH4-AbAqGAfo5DGy-ZQCPfMgzQWsnM_MwSKYO4996Zu_n7P5ZY8dRfJZov3tw/s320/gross+value+added.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Bu artışların toplum genelindeki dağılımının Batı'daki kadar çarpık olmadığını biliyoruz, yani en zenginler daha çok zenginleşiyor Türkiye'de de, ama Batı'daki kadar değil; orta sınıfın kazanımları aynı kalıyor ya da geriliyor, en fakirlerin kazanımları ise hepsinden yüksek. Burada süreçteki "işlem kayıpları"nı hesaba katsak bile ciddi bir büyüme ve toplum kesimleri arasında transfer söz konusu.</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Fakirlik sınırı altındaki nüfusun oranı 2002'de yüzde 30'ken 2014'te yüzde 2'ye düşmüş (hala yüksek elbette):</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfJ2iHmnhW_i1Cp73uW3kfaJzUsaljY17lX3ccrZtsDsXTJje6piGaat5B6uWuWnFkfa60L3XeVD05RB10p5HkoFghlxu3CwCyH2MhtUjFb_jhW_ppf27RFJanpRqjHfjVPyifexg1AYA/s1600/poverty+headcount+ratio.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1366" data-original-width="1600" height="273" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfJ2iHmnhW_i1Cp73uW3kfaJzUsaljY17lX3ccrZtsDsXTJje6piGaat5B6uWuWnFkfa60L3XeVD05RB10p5HkoFghlxu3CwCyH2MhtUjFb_jhW_ppf27RFJanpRqjHfjVPyifexg1AYA/s320/poverty+headcount+ratio.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Çalışan kadınların güvencesiz işlerde çalışma oranlarında da yeterli olmasa bile önemli bir iyileşme olmuş, 2000'de yüzde 55 iken 2015'te yüzde 35'e düşmüş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhH8HnY43fqm2U3JeYIlS7cR6Q40ok6Z9Z_MYm4aKyt6SXc6NgqrOwsdXUDn-_IABJxGWbsRe3bi3b2tlkWv3K__AhIpX2df12ocwlGnIbTqT30WydVl5Pu-spCkp6SkrUK2FqF-E8efdI/s1600/vulnerable+employment+female.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1171" data-original-width="1600" height="234" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhH8HnY43fqm2U3JeYIlS7cR6Q40ok6Z9Z_MYm4aKyt6SXc6NgqrOwsdXUDn-_IABJxGWbsRe3bi3b2tlkWv3K__AhIpX2df12ocwlGnIbTqT30WydVl5Pu-spCkp6SkrUK2FqF-E8efdI/s320/vulnerable+employment+female.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Gündelik hayatta en alt yüzde 30'un diğer kazanımlarına bakalım. Önce sağlık. Kadınların doğumda ölüm oranları bugün hala yüksek sayılsa da büyük bir düşüş yaşamış. 90'larda yüz binde 95'ten 2000 yılında yüz binde 80'e kadar ancak düşebilmişken, 2015'te 19'a gerilemiş.</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1-qIShzx7qfyyPUPTQ03r0VozkSJt_Q42bD0k6zdkxrQy8IsoSGC7YOoyB6bXo-2aOisUpkU2fVmmohv2VTtZanz4o6yAujRk03W9kYvKaVUWqdMibmxOSPVQMvAjbUkp5jvzJcKv60M/s1600/maternal+mortality.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1158" data-original-width="1600" height="231" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1-qIShzx7qfyyPUPTQ03r0VozkSJt_Q42bD0k6zdkxrQy8IsoSGC7YOoyB6bXo-2aOisUpkU2fVmmohv2VTtZanz4o6yAujRk03W9kYvKaVUWqdMibmxOSPVQMvAjbUkp5jvzJcKv60M/s320/maternal+mortality.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Yenidoğan ölümleri 1990'da binde 55'ken, 2015'te binde 12'ye düşmüş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv6aJ4SF-gyxD0SE-KBB1KvuiJ7IYHoLHwADnvJVZaHP9NTHZZWaNuR9PTaJIE7r8j2Khe8TGUFGyGkwyknuoIvZOAzH9tnUxti6L44Ufw96V5FxRhiCSk3FshE2eiTZwY8N56sNR_2_Q/s1600/mortallity+rate+infants.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1135" data-original-width="1600" height="226" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv6aJ4SF-gyxD0SE-KBB1KvuiJ7IYHoLHwADnvJVZaHP9NTHZZWaNuR9PTaJIE7r8j2Khe8TGUFGyGkwyknuoIvZOAzH9tnUxti6L44Ufw96V5FxRhiCSk3FshE2eiTZwY8N56sNR_2_Q/s320/mortallity+rate+infants.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Ölüm sebeplerinde de önlenebilir diyebileceğimiz sebeplerin oranında düşüş olmuş, 2000'de yüzde 10,5'ken, 2016'da 4,5'e inmiş: </div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAtSSrlyG7gICziBV4OHIw7xEPV5v6jniMatCpXrOnokjWYmNExVaYJKpTlqAJKiadCuamXYS48-NvspCn0bbuf4uleRowA7dRJm6MUJuF4UwqGwt_EHkNDid5qU-tNrL5bpoUBOhgFGo/s1600/cause+of+death.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1188" data-original-width="1600" height="237" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAtSSrlyG7gICziBV4OHIw7xEPV5v6jniMatCpXrOnokjWYmNExVaYJKpTlqAJKiadCuamXYS48-NvspCn0bbuf4uleRowA7dRJm6MUJuF4UwqGwt_EHkNDid5qU-tNrL5bpoUBOhgFGo/s320/cause+of+death.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">1990'da doğumların yüzde 75'i kalifiye sağlık personeli tarafından gerçekleştirilirken, 2015'te bu oran neredeyse yüzde 98 olmuş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKi9jqcLTPJSkMzdUciZNQGPDDPewzBxhs2_LTMeNq0g1ibvn_Yn6s1hQJxj40D7botUpgqyQ5pCAo8qrr2_TYsz2EG81zDCkIl82DH3QtM6vn8OV67HW3pdXToGEzvu-7n2TAd4M2q90/s1600/births+by+skilled+staff.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1132" data-original-width="1600" height="226" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKi9jqcLTPJSkMzdUciZNQGPDDPewzBxhs2_LTMeNq0g1ibvn_Yn6s1hQJxj40D7botUpgqyQ5pCAo8qrr2_TYsz2EG81zDCkIl82DH3QtM6vn8OV67HW3pdXToGEzvu-7n2TAd4M2q90/s320/births+by+skilled+staff.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Çocukların aşılanmasında 1990'lardaki kampanyaları hatırlayanlarınız olacaktır, Metin Akpınar-Zeki Alasya "Haydi Çocuklar Aşıya!" derdi televizyonlarda her gün. İşte o yıllarda aşılanma oranı yüzde 80'lerde gezinirken 2015'te yüzde 97'ye çıkmış:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvoPAisgnvDoD5gsnl4sPECIdLZ4MrwFu3hvuCwEusAD4rCtRDkvc5ao4gXAUWGgnJWjbJMoFsR0of7e3nZr4_BuR8NQjp4Qc6pfbVTJGNrrdKHr5QLmpszbY6cv9rq2ImxxQPqWIVPJc/s1600/immunization.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1149" data-original-width="1600" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvoPAisgnvDoD5gsnl4sPECIdLZ4MrwFu3hvuCwEusAD4rCtRDkvc5ao4gXAUWGgnJWjbJMoFsR0of7e3nZr4_BuR8NQjp4Qc6pfbVTJGNrrdKHr5QLmpszbY6cv9rq2ImxxQPqWIVPJc/s320/immunization.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">1992'de doğum öncesi bakım erişimi olan hamile kadınların oranı yüzde 63'ken ve 2000'de ancak yüzde 72'ye ulaşmışken 2014'te bu rakam yüzde 97 olmuş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK8guBwwQ-D0mbI0aaWvBI2HjAP_2l8iTOjwnzZPwKgDHfybcWsWlsQzFlV0yiDT6hDWck_29ayAjdM9XNpnMoenajgzli7_sTq48JTfyq56SnYe1-HvnjLPhDCyTsJPKyK1irixSR_pU/s1600/prenatal+care.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1141" data-original-width="1600" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK8guBwwQ-D0mbI0aaWvBI2HjAP_2l8iTOjwnzZPwKgDHfybcWsWlsQzFlV0yiDT6hDWck_29ayAjdM9XNpnMoenajgzli7_sTq48JTfyq56SnYe1-HvnjLPhDCyTsJPKyK1irixSR_pU/s320/prenatal+care.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Sonra eğitim. 2000'e gelindiğinde ilkokul çağındaki çocukların okul gitme oranı ancak yüzde 91'e ulaşabilmişti, 80 darbesinden sonraki tüm gürültüye rağmen; 2015'te bu oran yüzde 99'u buldu, yani neredeyse okul çağındaki çocuklar arasında okula gitmeyen kalmadı. </div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnHiL8Zja0g8Oh7POHcM1vzN4-IpoKbu-RqiRna-SDXR-ScoIv6wJMV91ax6rX7GW_rckP4u-CFTQYrqa0Yii0IcPoADwgG3LfBncZd9T7zvwlIAp56CtwCVU8RSlMjJkxZ634eTqjSoc/s1600/school+enrolment+primary+gpi.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1154" data-original-width="1600" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnHiL8Zja0g8Oh7POHcM1vzN4-IpoKbu-RqiRna-SDXR-ScoIv6wJMV91ax6rX7GW_rckP4u-CFTQYrqa0Yii0IcPoADwgG3LfBncZd9T7zvwlIAp56CtwCVU8RSlMjJkxZ634eTqjSoc/s320/school+enrolment+primary+gpi.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Bunlar dediğim gibi özellikle nüfusun en yoksul %30'u için çok önemli kazanımlar. Ama hikaye burada bitmiyor. AKP'nin bu alanlarda başaramadıkları ya da mesafe kat ettikten sonra geri düştüğü durumlar da var.</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Örneğin işsizliğin ciddi bir sorun olarak başını yeniden gösterdiğini görüyoruz. Toplam işsizlik 2000'de yüzde 6,5 seviyesindeyken 2015'te yüzde 11'i geçmiş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxfpRaV10lbCgbuy3Kb8TqgvjgdM1cQF3PqV6TcxqWTP5CGSI9enyixAV-wQVbiRmqe6AVPKoGX2cDIRI6mGbKToB4ETLvwEozWLCT3hfNzdodIXDAYOyP-4cG73U20tG1dJNAzTKfC4Q/s1600/unemployment+total.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1110" data-original-width="1600" height="221" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxfpRaV10lbCgbuy3Kb8TqgvjgdM1cQF3PqV6TcxqWTP5CGSI9enyixAV-wQVbiRmqe6AVPKoGX2cDIRI6mGbKToB4ETLvwEozWLCT3hfNzdodIXDAYOyP-4cG73U20tG1dJNAzTKfC4Q/s320/unemployment+total.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Kadınların işsizlik oranındaki artış daha da çarpıcı. 2000'de yüzde 6 civarındayken 2015'te yüzde 14'ü geçmiş.</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik3utOMBHKzErPRKgbbDF7p8d7vQvAPV4ZOP9-w4XGWuhHwHRyeLYt5r9CU0pNW9ycJEyxQjHh9osui8sE9uFXuTJOaK1ntGqRiPi5iM69o_esFaHHJwLuFSfkjWhv9MZ2hFyZ1fZnE3k/s1600/female+unemployment.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1156" data-original-width="1600" height="231" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik3utOMBHKzErPRKgbbDF7p8d7vQvAPV4ZOP9-w4XGWuhHwHRyeLYt5r9CU0pNW9ycJEyxQjHh9osui8sE9uFXuTJOaK1ntGqRiPi5iM69o_esFaHHJwLuFSfkjWhv9MZ2hFyZ1fZnE3k/s320/female+unemployment.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Aile gelirine katkıda bulunan kadınların oranı da 2000'de yüzde 45 civarındayken 2015'te yüzde 27'ye gerilemiş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6eTZmRG5lElzwbTL456i1fXrvi34X4Boe0RRr0fn2tGuf57DBnDBzjN-uvad1Wai8mlIkD2OlGm91VbxhEWq0Qm86FCqAHl1MWkdTunIOj4833RIa2vzQ8BWBPs-Q9hf2lIHml6XnVk4/s1600/female+contribution+family+workers.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1147" data-original-width="1600" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6eTZmRG5lElzwbTL456i1fXrvi34X4Boe0RRr0fn2tGuf57DBnDBzjN-uvad1Wai8mlIkD2OlGm91VbxhEWq0Qm86FCqAHl1MWkdTunIOj4833RIa2vzQ8BWBPs-Q9hf2lIHml6XnVk4/s320/female+contribution+family+workers.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Sağlıkta toplam bütçeden sağlık giderlerine düşen pay 2009'dan bu yana azalıyor:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilplHBUyP29Zz9LXpP44W4xJCIKl-qYEgzfd6rp7ab8v32Mz01eDHtwadog_wo1HW3p_9jKoDvS65_koT0b9G5884yykUmDuZ69IECHDyLKR9aA82vX2_Poid2G0s-36GeAbLjnT5qlLk/s1600/current+health+expenditure+-+gdp.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="517" data-original-width="1600" height="103" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilplHBUyP29Zz9LXpP44W4xJCIKl-qYEgzfd6rp7ab8v32Mz01eDHtwadog_wo1HW3p_9jKoDvS65_koT0b9G5884yykUmDuZ69IECHDyLKR9aA82vX2_Poid2G0s-36GeAbLjnT5qlLk/s320/current+health+expenditure+-+gdp.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Kişi başına düşen hastane yatağı sayısında da ciddi düşüş var (son dönemdeki dev hastane kampüsü furyasının bir nedeni de bu olabilir - verimliliği gözetmeden sayıyı artırmak). 2000-2006 arasında bin kişiye 2,6 yataktan 2.8 yatağa kadar yükselmişken, 2010'da 2,45'e gerilemiş:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoHkf95sgK_ucKmsAGisDG7PLUPvEsWIzkE4XgDnKAoT17v_zaeOsTWuZLRy9BIGMxcIm9WGOLKfieP4k36HFHFbcmd2PLgJ0PrkmmubYvKJt7_D9BdT4XUQEAUTuglRy4yanir__YrFY/s1600/hospital+beds.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1145" data-original-width="1600" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoHkf95sgK_ucKmsAGisDG7PLUPvEsWIzkE4XgDnKAoT17v_zaeOsTWuZLRy9BIGMxcIm9WGOLKfieP4k36HFHFbcmd2PLgJ0PrkmmubYvKJt7_D9BdT4XUQEAUTuglRy4yanir__YrFY/s320/hospital+beds.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Çocuklarda görülen obezitede bir patlama yaşanmış. 1998'de boyuna göre aşırı kilolu çocukların oranı yüzde 4'ken 2015'te bu oran yüzde 11'e ulaşmış:</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwPxx9ShStICaNUXt4UgJAzBPX8JMDhL2Z1JjzLUEbSxye0k3g-40cY6CbdoafALER-xRecOb9bXZWUrZ1VHs4TNKnZMzna03gpW4W3Jg22XQX-zgdx0M3VDAk14RxMOxM6G-jHJPXj3M/s1600/overweight+children.PNG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1155" data-original-width="1600" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwPxx9ShStICaNUXt4UgJAzBPX8JMDhL2Z1JjzLUEbSxye0k3g-40cY6CbdoafALER-xRecOb9bXZWUrZ1VHs4TNKnZMzna03gpW4W3Jg22XQX-zgdx0M3VDAk14RxMOxM6G-jHJPXj3M/s320/overweight+children.PNG" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Gelir, iş, sağlık, eğitim, güvence gibi konularda yanlış yapılanları, yapılmayanları, yapılabilecekleri gündeme getirmek, bunların kaynaklarını tartışmaya açmak, nüfusun çok büyük bölümü için ifade özgürlüğünden, yürütme üzerindeki yargı ve yasama kontrolünden, doğa katliamından, yolsuzluklardan, askeri harcamaların denetlenmesinden daha önemli, hatta eğitim kalitesinden, yargı kalitesinden, dindarlıktan da önemli. Solun bu konularda ve başka konularda söyleyecek çok sözü var (en azından olmalı) elbette, ama aslında hem toplumun her kesimi için konuşabilmeli, hem de öncelikle toplumun en yoksul kesimine gerçekten odaklanabilmeli. Bunu yaparken yalnızca sayıları yani niceliği değil, niteliği de somut örneklerle ve sonuçlarını sergileyerek gündeme getirmeli; Türkiye'nin sayısal verilerine duyulan güven her geçen gün azalıyor çünkü. Beri yandan, AKP'nin yaptıklarının nasıl fonlandığını, bunun sürdürülebilir olmadığını, gerçek ekonomik ve toplumsal maliyetlerini de açıkça ortaya koyabilmeli. OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında geldiğimiz noktanın hala çok geride olduğunu, dünya genelinde gözlemlenen iyileşmelerden bizim de payımıza düşeni aldığımızı ama daha iyisini hak ettiğimizi, 2013'ten bu yana önemli bazı göstergelerde yaşanan geri gidişleri anlatabilmeli. Emek sömürüsünün boyutu ve çeşitliliği, işçilerin çalışma koşullarının insanlık dışı hali, kadınların ve çocukların çalışsın çalışmasın karşı karşıya kaldığı zulüm ve vahşet, Kürtlerin devlet eliyle ve yaşam hakkı tanınmazcasına toplum dışına itilişi, göçmenler, doğa katliamlarının bizzat insan sağlığı ve yaşamı üzerindeki etkileri (Dilovası gibi), yolsuzluklar, hukuk düzeninin yıkılması, eğitimde kalitenin hızlı çöküşü gibi çeşitli konularda her gün söylenecek şey var, bunları somutlaştırarak mümkün olan her platforma taşımalı ve insanları angaje etmeli. </div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">Bu yeni odaklanma başarılamazsa ne olur? AKP iktidarının kendisini zenginden alıp fakire veren, eski zenginden alıp yeni zengin yaratan, sonunda da yeni fakirden alıp yeni zengine vermeyi sürdüren bir tür Robin Hood olarak kendini tanımlayabilmesinin ve böyle kabul görüp desteklenmesinin önünü almak imkansız olmayı sürdürür. Sonuçta AKP, Türkiye'nin "yeni sahipleri"ni yaratıyor ve bu, maddi kaynakların kullanımı üzerinden gerçekleştiği için böylesine canhıraş bir biçimde, "yolunda ölürüz" ruh haliyle destekleniyor. Bu konuda kimsenin yanılgıya düşmemesi gerekir. Sol, Türkiye'nin kaynaklarını büyütmek, niteliğini artırmak ve daha eşitlikçi biçimde bölüştürmek konusunda, popülist bir sağ partiden daha iyi olmak zorunda. </div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;">*Bu yazıyı yazdığımda böyle düşünüyordum; şimdi, aradan geçen üç yılda, bunun tam da doğru olmadığını geç de olsa gözlemlemeyi başardım. Aidiyet duygusu yaratmak da AKP'nin başarılarından biri; "vatandaşlık" tanımından dışlandığını hissedenleri artık "bu ülkeye ait" hissettirmeyi başarmasının ötesinde, ülkenin de onlara ait olduğunu hissettirdi AKP. Tabii bu yeni düzende başkaları aidiyetlerini yitirmiş oldu. </div></div>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-74950490219965687162022-02-14T16:23:00.002+03:002022-02-14T16:30:17.857+03:00Ateşin Suyu Özlemesi Gibi<p><span style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; text-indent: 0in;">Duşa girmek üzereydim. Kapı
çaldı. Normalde açmazdım ama bir şey dürttü herhalde. Otomata bastım. Apartman
kapısının açıldığını duydum. Yere bırakılan ağır çanta sesi, “Posta!” Kafamda
hemen bir karşılık uyandırmadı bu duyuru. Bir postacıyla, bir postayla
karşılaşmayalı kim bilir ne kadar oluyordu. Adam elime zarfı tutuşturduğunda da
ne yapacağımı bilemedim – para mı veriliyordu?</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Postacı gittikten sonra zarfı
sehpanın üstüne bıraktım, açmadım. Girip duşumu aldım. Geç kalmak üzereydim,
hızlıca bir sabunlandıktan sonra hemen giyindim, oyalanmadan evden çıktım.
Zarfı unuttum.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Akşam geç geldim eve. Epey de
içmiştim. Kafam zonkluyordu, güzel kafadan baş ağrısına geçmek üzereydim. Zarf
sehpanın üstünde bekliyordu. Son gördüğümden beri pek değişmemişti. Gidip
işedim, elimi yüzümü yıkadım, meyhane kokan giysilerimi çıkardım. Salona
döndüm, çıplak. Zarfı aldım, mutfağa gittim, büyük bir bardak su içtim. Yatağa
gittim. Yatağa düştüm. Zarfı açtım.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Konuyu hemen kavrayamadım,
mektubu okuduğumda. Zarfa yeniden baktım, mektup gerçekten bana mı yollanmış
diye. Öyleydi.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Tanımadığım birinden
geliyordu mektup. Nur Toroslu. İsim hafızam çok iyi değildir, kafam da çok iyi
durumda değildi, ama yine de hayatımda bu ismi duymadığıma emindim. Bu da durumu
biraz tuhaflaştırıyordu, çünkü şöyle yazmıştı Nur Toroslu: <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">“Hastanede, ölmek üzereyken
yazıyorum sana; sen bu mektubu okuduğunda ben komaya girmiş ya da ölmüş olurum
herhalde. Gömülmekten, toprak altında kalmaktan hep çok korkmuşumdur,
biliyorsun, işte şimdi bu korkum gerçekleşmek üzere ve korkumla yüzleşip onu
yenmek gibi bir seçeneğim yok. Çok düşündüm ve başka kimseden bunu
isteyemeyeceğimi, bunu isteyebileceğim birisini tanıdığım için de çok şanslı
olduğumu anladım: Beni denize atman gerekecek, mümkünse Marmara olmasın, Ege
olabilir, Akdeniz istemek biraz aşırı olur farkındayım. Ama ne olur, şişip
yüzeye çıkmayacağımdan emin ol, taş bağla, bir şey yap, sen bilirsin ne
yapılacağını. Sonsuzluk varsa, sana sonsuza kadar şükran borcum olsun.” Altında
hangi hastanede yattığı bilgisi yer alıyordu. <o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Sızmışım. Ertesi sabah
uyandığımda mektupta yazılanları hatırlamıyordum. Ayılınca da hatırlamadım.
Mektubu yatakta görünce önce şaşırdım, sonra postacıyı hatırladım ama içerikle
ilgili en ufak bir fikrim yoktu. Yeniden okudum.</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">***</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Hastane odasında
altmışlarında bir kadın, ben yaşlarda yani kırklarında bir başka kadın, aynı
yaşlarda bir de adam vardı. Nur Toroslu yatakta yatıyordu, gözleri kapalıydı.
Beni gördüklerinde diğer üçü şaşırdı. Merhaba, dedim. Nur? dedim, yatağı
göstererek. Başlarını salladılar evet anlamında. Yatağa yaklaştım, sırf
merakımdan. Altmışlarındaki kadın da yanıma geldi. Ben Nur’un annesiyim
evladım, dedi, Sen işten mi arkadaşısın?<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Solgun yüzlü, ince hatlı,
kısa kızıl saçlı, benden biraz daha küçük gösteren bir kadındı Nur. Ve onu hala
tanımıyordum.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Okuldan herhalde? dedi
yanımdaki kadın.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-family: trebuchet; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Ben yaşlardaki kadın yanımıza
geldi. Anne, dedi. Koluna dokundu. Birlikte geri çekildiler. Adam dışarı çıktı.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-indent: 0in;"><span class="normalcalbri"><span lang="TR" style="font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;"><span style="font-family: trebuchet;">Nur’dan gözlerimi
alamıyordum. Öleceğini ben bile anlamıştım, yüzüne yerleşmişti ölüm, artık
gitmezdi. Yine de güzel olduğu belliydi, gülümsemeye alışık olduğu. Mutluluğa.
Saçlarının diplerinin kestane rengi olduğunu fark ettim. Ben yaşlardaki kadına
biraz benziyordu, alın yapısı daha çok, bir de ağzı. Ablasıydı demek. Güzel bir
alyans vardı parmağında. Niye çıkarmamışlar, diye düşündüm. Sonra da aslında
çıkardıklarına ama bu aşamaya gelince yeniden taktıklarına karar verdim.
Dışarıdaki adam kocasıydı herhalde. Bütün bunlar somut bilgi olsa bile bana
hiçbir faydası olmazdı. Yoktu. İki kadınla göz göze geldik. Üzgünüm, dercesine
ağzımı büzdüm. Çıktım. Bana bu kadar güvenecek bir insanı hafızamdan silecek
bir insan haline gelmeyi hak etmek için ne yapmış olabileceğimi düşünmeye
çalıştım. </span><o:p></o:p></span></span></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-27661982846870959982021-06-17T12:03:00.000+03:002021-06-17T12:03:31.636+03:00Eğitimde #metoo
Erkek bir lise hocasının, dersin ortasında erkek bir öğrencinin kucağına oturması ve güle oynaya, yan sırada oturan başka bir öğrencinin ödevini kontrol etmesi tacize mi girer, yoksa komik bir olaydan mı ibarettir?
<br /><br />
Taciz/tecavüz/zorbalık olaylarının sistematik hale geldiği yerlerden biri de eğitim kurumları, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de. Öğretmen-öğrenci ve büyük sınıf-küçük sınıf arasındaki asimetrik güç dengeleri sayesinde ortaya çıkan, kurumların “saygınlık”larına halel getirmemek için görmezden geldiği, inkar ettiği, gerektiğinde faili koruyup mağduru cezalandırdığı bir düzen bu. Yıllar sonra olaylar ortaya çıktığında, bir anda bu kurumların “bekçi”leri, “gelenek”lerin korunması için infial halinde ayağa fırlıyor. Savunmalar hep aynı: çok değerli bir hocamızdı/abimizdi, yapmaz; bana yapmadı; ben görmedim; neden şimdi anlatılıyor, o zaman anlatılsaydı; itibar suikastı yapılıyor; bunun altında başka amaçlar var.
<br /><br />
Oysa “gelenek”in bir parçası olan bu asimetrik güç ilişkisi ve taciz sistematiği afişe edilmedikçe kendini sürdürüyor; yeni gelenler gerçekten de “burasının kuralları böyleymiş” diyerek başlarına gelenleri normalleştiriyor, sorgulamayı bile akıl edemez hale geliyor. Bireysel tanıklıklardan yola çıkarak yapıları sorgulamak, yeni kuşakların öğretim programından sağ salim çıkmalarını sağlayabilmek için şart.
<br /><br />
Kendimden ve Robert Kolej’den örnek vereyim, çok daha vahim örneklerin olduğunu unutmayarak. Başta sözünü ettiğim olay benim başıma geldi. O zamanlar bunu bir bağlama oturtacak, anlamlandıracak kavramlara, sözcüklere sahip değildik herhalde; bunun “taciz” olduğu aklıma bile gelmemiştir. Güldük eğlendik, ben adama "Hocam kalksanız, heyecanlanmaya başlıyorum," dedim, o biraz daha oturdu, sonra da hiçbir şey olmamış gibi kalktı, derse devam ettik. Durumu okul yönetimine bildirmeyi düşünemedim ama bu da şimdi bakınca şaşırtıcı gelmiyor: Başka bir erkek hocanın yine erkek öğrencilerin kulak memelerini uluorta okşadığı, pazusunu ya da kalçasını ellediği ve dahasını yaptığı, bunun da hiçbir yaptırımının olmadığı bir ortamdı. Bende bir ruh ezikliği yaratmadı bu olay; yıllar boyu içimde taşıdığım bir öfke halini almadı ama herkes benim kadar vurdumduymaz olmak zorunda değil. Bugün benim çocuğuma bir hocasının böyle bir şey yapması durumunda herkesin üzüleceği sonuçlar olacağına eminim. Bir hocanın bu cürete sahip olabilmesini sağlayan koşulların değişmesi gerektiğinden de eminim.
<br /><br />
Galatasaray, Kabataş, Robert Kolej gibi köklü eğitim kurumlarımızda bu konuda mağdurların söz almaya başladığını, hem öğrencilerin hem de okul yönetimlerinin on yıllarca üstünü kapadığı sistematiğin bireysel örneklerinin ortaya dökülmeye başladığını görüyorum. Bu tartışmanın tek tek okulların mezunlarına ait kapalı platformlarda değil, kamuoyu önünde yapılmasının yararına inanıyorum. Özeleştirisini yapamayan hiçbir kişi ya da kurum, “saygın” olarak anılmayı ve çocuklarımıza “eğitim” vermeyi hak etmiyor.
<br /><br />
cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1801948785296772687.post-12562067403840175292021-02-22T19:28:00.002+03:002021-02-22T19:51:32.501+03:00Kurumsal din nasıl finanse edilmeliDinsel hizmetler, pek çok ülkenin nüfusunun büyük kısmı için büyük öneme ve değere sahip. Ama yine pek çok ülkenin nüfusunun bir kısmının hiç kullanmadığı bir hizmet. Kullananlar da farklı dinlerin ve mezheplerin üyesi, yani pek çok ülkede din önemliyse de herkesin üyesi olduğu tek bir din yok. Bu bilgiler ışığında, bir ülkede kurumsal din nasıl finanse edilmeli?
<p></p><p>
Bugün bu konudaki yaygın kabul gören yaklaşım, bir dinin üyelerinin o dinin kurumsal giderlerini finanse etmesi üzerine kurulu - konut sahiplerinin konut vergisi, taşıt sahiplerinin motorlu taşıtlar vergisi vermesi gibi inanç sahipleri de inançlarını finanse ediyor. Bu finansmanı organize etmenin iki yolu var: 1-din üyelerinin doğrudan din kurumlarıa bağış yapması, 2-devletin din üyelerinden vergi toplaması.
</p><p></p><p>
ABD gibi bazı ülkelerde devletin din vergisi toplaması anayasaya aykırı. Her din kurumu, kendi giderlerini din üyelerinin bağışlarıyla karşılamak ve bu bağışları kendi toplamak zorunda. Çoğu eyalette bu bağışlar vergiden düşülebiliyor.
</p><p></p><p>
Almanya gibi bazı ülkeler bu tercihi din kurumlarına bırakıyor: kurum isterse bağışları kendisi toplayabiliyor ya da devletin bunu vergi olarak toplamasını seçebiliyor. İkinci durumda devlet, topladığı verginin bir kısmını vergi toplama hizmeti bedeli olarak alıkoyuyor. Verginin kimlerden toplanacağıysa bireylerin nüfus müdürlüğüne yaptığı inanç beyanına dayanıyor ve işveren tarafından bordro aşamasında kesiliyor. Dileyen, kayıtlı olduğu dinin artık üyesi olmadığını beyan ederek din vergisi mükellefi olmaktan çıkabiliyor. Almanya'da Katolik Kilisesi'nin geliri 6 milyar euro civarında ve bu tutarı ortaya çıkaran vergi oranının devlet tarafından din üyeleri adına belirleniyor olmasının laiklikle bağdaşmadığı konusu çok tartışılıyor.</p><p></p><p>
İtalya gibi kurumsal dinin daha güçlü olduğu kimi ülkelerdeyse din vergisi zorunlu ancak bireyler, kesilen verginin hangi dine aktarılacağını belirleyebiliyor – Hindu dinini seçmek mümkün örneğin. İtalya gelir vergisinin binde 8'i düzeyinde bir din vergisi topluyor. (Türkiye'de böyle olsaydı din kurumlarına aktarılan toplam bütçe 13 milyar değil 2 milyar tl civarında olurdu, ironik bir biçimde kurumsal dinin siyasallaşmasını engellemek için kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı da bunun sadece bir kısmına talip olabilirdi.)</p><p></p><p>
Din hizmetlerinin din kurumları tarafından değil devlet tarafından düzenlendiği, devlet bürokrasisindeki din işleri yönetiminin bütçesinin milyarlarca lira olduğu, bunun da tek bir dine ait tek bir mezhep grubunun kurumlarını finanse etmekte kullanıldığı ve üzerinde hiçbir vergi mükellefi kontrolünün/tercihinin olmadığı bir ülkede tartışılacak verimli bir konu olabilirdi bu belki.
</p><p><br /></p><p><br /></p><p>(daha geniş bilgi için: https://en.wikipedia.org/wiki/Church_tax)</p><p></p><p>
</p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p>cem akaşhttp://www.blogger.com/profile/12661596756692236020noreply@blogger.com0