Bankalara Akın: Gizli Sosyal Medya Operasyonları

Günümüzün dijital olarak birbirine bağlı dünyasında, bir devletin ekonomik, sosyal veya politik olarak başka bir ülkeyi hedef almak üzere önde gelen sosyal medya şirketleriyle gizli bir işbirliği yapması sadece spekülatif bir senaryo değil, gayet mümkün ve giderek de daha gerçekçi hale geliyor. Bu tür gizli işbirlikleri, günümüzdeki jeopolitik manipülasyonların ve siber savaşların en karmaşık biçimlerinden birini oluşturuyor ve egemenlik, hesap verebilirlik ve uluslararası ilişkiler açısından ciddi endişelere yol açıyor.

Bir devletin böyle bir operasyonu yönetme yeteneği, büyük ölçüde kendi yetki alanındaki sosyal medya şirketleri üzerindeki etkisine ve gücüne bağlı. Güçlü devletler genellikle kendi sınırları içinde merkezlenen büyük teknoloji firmalarıyla kaçınılmaz ve ayrıcalıklı ilişkilere sahip. Ulusal güvenlik, terörle mücadele, dış politika hedefleri veya ekonomik savaş stratejileri adı altında bir hükümet, rakip ülkeleri hedef alan operasyonlarda sosyal medya devlerinden gizlice yardım isteyebilir veya onları işbirliğine zorlayabilir.

Operasyonel olarak böyle bir gizli işbirliği birçok şekilde ortaya çıkabilir. Gizli fakat son derece etkili yöntemlerden biri, Twitter, Facebook, TikTok veya Instagram gibi platformların algoritmik davranışlarında yapılacak gizli ayarlamalar. Algoritmalar, panik yaratan yanlış bilgi ve zararlı anlatıların etkisini artırmak için gizlice değiştirilebilir ve hedef ülkede istikrarsızlık ve kaosa yol açabilir. Buna karşılık hükümetlerin yanlış bilgilere karşı mücadele veya vatandaşlarını rahatlatma amaçlı resmi girişimleri sessizce önemsizleştirilerek, resmi iletişim etkisiz hale getirilebilir.

İçerik denetleme politikalarının seçici bir biçimde uygulanması da olası bir operasyon yöntemi. Platformlar, istikrar bozucu içeriklere yönelik denetlemeleri kasıtlı olarak geciktirerek veya görmezden gelerek zararlı yanlış bilgilerin yayılmasına izin verebilir veya bunu teşvik edebilir. Aynı anda da istikrarı, huzuru veya hükümet şeffaflığını destekleyen içerikler belirsiz veya teknik gerekçelerle hızla kaldırılabilir. Bu dengesizlik, hedef ülkedeki psikolojik manipülasyonu ve paniği büyük ölçüde artırabilir.

Ayrıca sosyal medya şirketleri ile operasyonu yürüten devlet arasında doğrudan istihbarat paylaşımı da mümkün. Detaylı analitik veriler aracılığıyla platformlar vatandaşların hassasiyetleri, davranış kalıpları, duygusal tetikleyicileri ve ekonomik güvensizlikleri hakkında gizli bilgiler sağlayabilir. Bu veriler, dezenformasyon kampanyalarının etkinliğini büyük ölçüde artırarak istikrarsızlaştırıcı etkiyi derinleştirebilir.

Elbette gizlilik ve inkâr edilebilirlik bu tür operasyonların vazgeçilmez unsurları. Güçlü devletlerde bulunan ulusal güvenlik veya gizlilik kanunları gibi hukuki çerçeveler, bu faaliyetleri dışarıdan gelecek soruşturma veya müdahalelerden etkili bir şekilde koruyor. İşbirliği yapan platformlar, hükümet baskısı altında, herhangi bir şüpheli eylemi algoritmik ayarlamalara, rutin moderasyon uygulamalarına veya şirket içi politikalara bağlayarak inkâr imkanları sağlayabilir. Bu tür operasyonların gizliliği güvenli iletişim kanalları, minimum belgeleme ve özenle yönetilen aracılar aracılığıyla sağlanıyor ve hedef ülkelerin soruşturma veya adli çalışmalarını büyük ölçüde zorlaştırıyor.

Ancak bu tür gizli işbirliklerinin önemli riskleri de var. Sosyal medya şirketlerindeki iç kaynakların veya operasyonel hataların ifşasına yol açma ihtimali yüksek. Bağımsız siber güvenlik araştırmacıları, araştırmacı gazeteciler veya yabancı istihbarat kurumları, dijital adli inceleme veya veri analitiği ile anormallikleri tespit edebilir ve gizli operasyonları açığa çıkarabilirler. Açığa çıkması durumunda uluslararası tepkiler çok ciddi olabilir; bu, diplomatik izolasyona, yaptırımlara ve şirket itibarlarında büyük zararlara yol açabilir.

Bugün güçlü devletlerin önde gelen sosyal medya şirketleriyle gizli işbirliği yaparak başka bir ülkede büyük çaplı bir banka paniğini tetiklemesi, bu tür bir operasyonun en olası ve tehlikeli biçimlerinden birini oluşturuyor. Böylesi örtülü ortaklıklar, hedeflenen ülkede yıkıcı finansal panik, ekonomik kriz ve kalıcı toplumsal istikrarsızlığa neden olabilir.

Bu saldırının temel stratejisi, bankalardan ani ve kitlesel para çekimlerini tetiklemek amacıyla özenle düzenlenmiş sosyal medya manipülasyonuna dayanıyor. Saldırgan devlet kendi sınırları içerisinde faaliyet gösteren büyük sosyal medya şirketlerinin algoritmalarını gizlice değiştirerek, banka iflası, para birimi değer kaybı veya ekonomik çöküş gibi paniği tetikleyici yanlış bilgileri ve korku uyandıran anlatıları büyütebilir. Eşzamanlı olarak hedef ülkenin resmi makamlarının güvence veren mesajları sosyal medya platformlarında kasıtlı olarak bastırılabilir veya yayılmaları engellenebilir, böylece halkın paniği derinleştirilir.

İçerik denetim politikalarının seçici olarak uygulanması da dezenformasyonun hızla yayılmasına olanak tanıyor. Platformlar, zararlı yanlış bilgilerin kaldırılmasını kasıtlı olarak geciktirirken, istikrarı sağlayıcı gerçek içerikleri belirsiz gerekçelerle engelleyebilir veya hızlıca kaldırabilir. Sosyal medya platformlarından elde edilen hassas analitik verilerin gizlice paylaşılması devlet tarafından organize edilen, merkezi olmayan, küresel çapta dağınık yapıdaki psikolojik ve enformasyonel müdahaleleri daha etkili hale getiriyor.

Saldırgan devlet, operasyonu gerçekleştirmek ve izlerini gizlemek amacıyla küresel çapta yayılmış, merkezi olmayan bir örgütlenme kurabilir. Böyle bir yapı sorumluların belirlenmesini, yakalanmasını ve yargılanmasını hedef ülke açısından neredeyse imkansız hale getirir. Uluslararası yasal farklılıklar, diplomatik karmaşıklıklar ve belirgin bir merkezi liderliğin bulunmaması gibi faktörler, hedef ülkenin karşı önlemler almasını ciddi ölçüde zorlaştırır. Devletin yakalanma riski kabul edilebilir eşiği aşarsa, saldırgan devlet bu yapıyı derhal bağımsız bir terör örgütü ilan ederek üyelerini acımasızca ve alenen cezalandırabilir.

Böyle bir operasyonun sonuçları elbette ağır olur. Hedeflenen ülke, nakit rezervlerinin hızlı tükenmesi, banka iflasları, finans kurumlarına duyulan güvenin çökmesi ve ciddi ölçüde para değer kaybıyla karşılaşır. Bu olaylar hızla toplumsal huzursuzluğa, ekonomik daralmaya ve uzun süreli yapısal ekonomik hasarlara dönüşebilir.

Ancak bu tür bir operasyonun riskleri de büyük. Sosyal medya şirketleri içerisindeki muhbirler veya operasyonel hatalar saldırının ifşa edilmesine yol açabilir. Siber güvenlik uzmanları, bağımsız araştırmacılar veya uluslararası istihbarat işbirlikleri, manipülasyonun izini sürerek saldırgan devletin kimliğine ulaşabilir. Bu durum uluslararası arenada ciddi tepkilere, diplomatik izolasyona ve ağır yaptırımlara neden olabilir.

Sonuç olarak, güçlü devletlerle büyük sosyal medya şirketleri arasındaki gizli ortaklık, günümüz jeopolitiği ve siber savaş açısından gerçekçi bir senaryo. Yeterli teşvikler, koruyucu hukuki çerçeveler ve etkin gizleme stratejileri sayesinde devletler, sosyal medya devlerini kullanarak uluslararası ilişkilerin ve siber güvenliğin dinamiklerini derinden değiştiren yıkıcı operasyonlar yürütebilir.